Voor u ligt de meerjarenbegroting 2025 – 2028. Toen wij u in mei de Voorjaarsnota aanboden, waren er nog veel onzekerheden en achtte het college het niet verstandig om op dat moment beleidsmatige en financiële keuzes voor te leggen aan de gemeenteraad. Deze keuzes legt het college nu wel aan u voor ondanks dat er nog steeds onzekerheden zijn waarmee we moeten omgaan.
Een stad om trots op te zijn
We hebben ervoor gekozen om door te pakken op de ingezette koers en meer focus aan te brengen op onze prioriteiten, zoals de stadsprogramma’s.
De komende jaren maken we van onze binnenstad een levendig en bruisend visitekaartje onder andere door onomkeerbare stappen te zetten in de transformatie van het Liesveldviaduct.
Aandacht voor ons groen is bij alle ontwikkelingen cruciaal. We voegen groen toe aan de stad via onze zeven groenprojecten. Het ontwerp voor het Maaspark en schetsontwerp voor het Liesveldpark maken wij volgend jaar gereed. Ook het Marnixpark pakken we aan.
We koesteren en behouden onze monumenten en daarmee het karakter van onze stad. Zo starten we in 2025 met de werkzaamheden om de Grote Kerk te transformeren tot een bibliotheek.
We verbinden Vlaardingen opnieuw met het water, bijvoorbeeld met de nieuwe Rivierzone. We bouwen aan nieuwe woonwijken die, door een divers aanbod, zorgen voor meer balans in onze stad. Zo starten we ook met de herstructurering van de Babberspolder.
Het tegengaan van armoede blijft een aandachtspunt. We proberen mensen beter te bereiken om te laten weten hoe ze kunnen worden geholpen om volledig op eigen benen te staan. Zo werken we aan een toekomst waarin we kwetsbare gezinnen helpen om energie te besparen. Ook dragen we significant bij aan het betaalbaar maken van aardgasvrije buurten. We blijven daarnaast werken aan de opwek van meer duurzame energie. Dat is goed voor onze portemonnee en voor Vlaardingen.
De Westwijk verdient extra aandacht zodat bewoners kansen krijgen om te bouwen aan een mooie toekomst. Dat is nodig, want in Vlaardingen moet iedereen kunnen meedoen. Komend jaar maken we een start met de transformatie van de Westwijk door de herstructurering van de Zuidbuurt.
Waar je wieg ook staat, ieder kind verdient gelijke kansen. Daarom investeren we in moderne schoolgebouwen. We werken aan de realisatie van de (v)mbo-campus, zodat we op onze mbo’s alle scholieren vanaf de basisschool kennis kunnen laten maken met kansrijke sectoren.
Als gemeente zijn we benaderbaar en helpen we met gerichte ondersteuning. Inwoners voelen zich gezien. Daarbij is meedenken en meedoen cruciaal. We stimuleren inwoners om hun stem te laten horen, onder andere via de cursus Politiek Actief.
Op deze manier bouwen we samen aan een stad waar we trots op kunnen zijn.
Realistischer begroten
Deze begroting moet dit alles mogelijk maken. De afgelopen maanden hebben wij getracht om zoveel mogelijk duidelijkheid te krijgen over onze financiële situatie. Dat is deels gelukt. Er zijn nog steeds vraagtekens over inkomsten vanuit het Rijk, de afspraken tussen de VNG en het kabinet en de gevolgen van het hoofdlijnenakkoord van het nieuwe kabinet. Ondanks dat is het ons toch gelukt om meer zekerheid te krijgen dan we ten tijde van de Voorjaarsnota hadden.
We zijn met de stofkam door de begroting gegaan om middelen te vinden om te kunnen blijven investeren in de belangrijkste speerpunten voor onze stad, de stadsprogramma’s. We hebben gekeken waar we onze opbrengsten kunnen optimaliseren. We hebben onze bestemmingsreserves deels opgeruimd en terug laten vloeien in de algemene reserve. We hebben een eerste stap gezet om onze investeringen realistischer weg te zetten in de tijd waardoor we een beter beeld hebben van onze financiële positie per jaar. Daar gaan we het komende jaar mee door. Ook zijn we in gesprek met de provincie over onze begrotingssystematiek van het berekenen van onze incidentele en structurele lasten. De gesprekken daarover lopen op dit moment nog.
Hierdoor kunnen wij u in deze begroting een nog realistischer beeld schetsen van onze financiële situatie dan voorheen. Het zorgt ervoor dat we het stuur steviger in handen hebben. We zijn er echter nog niet. Onze eigen controles en de aanbevelingen van de accountant hebben geleid tot een lange lijst met verbeteracties voor onze bedrijfsvoering. Ook zien we dat het plannen van onze investeringen en het vergroten van onze realisatiekracht nog beter kan. Dit pakken wij stap voor stap op, waardoor we ons continu blijven verbeteren.
Onzekerheden
De ontwikkelingen in de stad maken dat er voor ons als college geen twijfel bestaat dat er geïnvesteerd moet worden en dat we de plannen, zoals we die in het coalitieakkoord van u hebben meegekregen, moeten uitvoeren.
Tegelijkertijd zijn wij niet blind voor alle onzekerheden en risico’s. We zien een landelijke stijging van de kosten voor de jeugdzorg. Daar hebben ook wij last van in Vlaardingen. De VNG trekt hiervoor namens gemeenten aan de bel bij het Rijk. Zelf zijn wij in gesprek met onze uitvoeringsorganisatie Mevis om te kijken hoe we hier meer grip op kunnen krijgen. Aan onze andere verbonden partijen hebben wij gevraagd in onze reactie op de zienswijzen te onderzoeken waar het met minder kan. Wij verwachten dat dit concrete resultaten zal opleveren en nemen het daarom mee in deze begroting. Datzelfde geldt voor de extra inkomsten die wij vanuit het Rijk voor de WMO-kosten verwachten te ontvangen. We achten deze kans groot, omdat dit voortkomt uit de afspraken van de VNG met het kabinet. Of het daadwerkelijk ook in de begroting van het Rijk belandt, weten we pas op Prinsjesdag. Tijdens de raadsbehandeling van de begroting weten we dus meer.
Investeren in de stad
Ons uitgangspunt is en blijft dat wij als gemeente solide financieel beleid voeren. De kaders daarvoor heeft u ons meegegeven in het coalitieakkoord. Dat betekent onder andere dat we een structureel sluitende begroting presenteren. Ondanks dat we lucht uit de begroting hebben kunnen halen, blijkt dat we er dit jaar niet aan ontkomen om soms pijnlijke keuzes te maken. We zijn ons ervan bewust dat dit voor u als raad, en vooral voor sommige Vlaardingers, geen leuke boodschap is. Tegelijkertijd pakken wij met deze ingrepen onze verantwoordelijkheid om onze stad uiteindelijk vooruit te brengen door vast te houden aan de ingezette koers en te investeren in onze stadsprogramma’s.
We zijn daarom ook kritisch geweest op ontwikkelingen die extra middelen vragen. We kiezen ervoor om alleen datgene aan u voor te stellen dat echt noodzakelijk is om stappen voorwaarts te zetten op de belangrijkste onderwerpen voor de stad. Dat doen wij niet alleen vanuit financiële noodzaak, maar ook omdat onze ambtelijke capaciteit eindig is. We moeten daarom scherpe keuzes maken en de beperkte capaciteit inzetten op de onderwerpen die het meest van toegevoegde waarde zijn voor de stad. We vragen u om ook met deze bril naar uw eventuele moties en amendementen te kijken en aan te geven wat er niet meer hoeft te gebeuren als u met nieuwe voorstellen komt. Het blijft een uitdaging om waar te kunnen maken wat we in deze begroting aan u beloven. Van alles wat daar bovenop komt, kunnen we niet garanderen dat dat ook daadwerkelijk uitgevoerd kan worden.
Efficiënt gebruik maken van de algemene reserve
De ingrepen die we voorstellen, maken het mogelijk dat we op andere gebieden wel kunnen investeren in de stad onder andere in de Binnenstad, Rivierzone en Westwijk. Hiervoor stellen wij ontwikkelfondsen in met middelen uit de algemene reserve. Let wel, we kunnen deze ontwikkelfondsen alleen vullen als er ook daadwerkelijk geld voor is en we voldoende in onze algemene reserve hebben. We hanteren daarbij een weerstandsratio van minimaal 1,0, zoals afgesproken in het coalitieakkoord. Mocht onze financiële situatie de komende maanden wijzigen, bijvoorbeeld doordat we niet gecompenseerd worden voor de hoge WMO-kosten en de taakstelling aan onze verbonden partijen anders uitvalt, dan kunnen wij minder storten in de ontwikkelfondsen en zullen we onze ambities voor deze gebiedsontwikkelingen moeten aanpassen of temporiseren. Deze keuzes kunnen we maken bij de Voorjaarsnota 2025. Dat is ruim op tijd, omdat we mogelijk pas onttrekkingen uit de algemene reserve gaan doen vanaf 2026.
Open gesprek
Het college is trots op deze begroting en de keuzes die hierin zijn gemaakt. Het is uiteraard uiteindelijk aan u om te bepalen waar we de komende jaren onze middelen voor inzetten. We staan dan ook zeer zeker open voor het gesprek met uw raad over mogelijke andere keuzes.