5. Wonen

Financieel overzicht afwijkingen op de programma’s

Terug naar navigatie - Financieel overzicht afwijkingen op de programma’s
5. Wonen
Taakveld Lasten Baten Saldo Mutatie 2e Prognose
Bedragen (x € 1.000) VGR 2022 2022
3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur 125 125 0 0 0
8.1 Ruimtelijke ordening 4.265 856 -3.409 -557 -3.966
8.2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) 3.514 3.578 64 -256 -191
8.3 Wonen en bouwen 3.868 3.535 -333 1.018 685
0.10 Mutaties reserves 0 1.022 1.022 0 1.022
Totaal 11.772 9.116 -2.656 205 -2.450

Toelichting afwijkingen op de Taakvelden

Terug naar navigatie - Toelichting afwijkingen op de Taakvelden
Toelichting afwijkingen op de taakvelden programma Wonen Voordeel Nadeel
Taakveld 3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur
Binnen dit taakveld zijn geen afwijkingen die toelichting behoeven.
Taakveld 8.1 Ruimtelijke ordening 557
Afwijking Kapitaallasten Rente & Afschrijving
Zie inleiding voor de toelichting. 217
Overheveling budget Woonvisie naar Rivierzone
Als onderdeel van de gemeentelijke woonvisie wordt op dit moment de gebiedsontwikkeling van de Rivierzone voorbereid. Voor de ontwikkeling van dit gebied dient dit jaar ca. € 400.000 te worden geïnvesteerd. Dit bedrag is beschikbaar in de budgetten van Strategische plannen en visies € 100.000 en de Woonvisie € 300.000 en deze dienen daarom overgeheveld te worden naar het taakveld Gebiedsontwikkeling Rivierzone (budgettair neutraal). 300
Decentralisatie-uitkering Invoeringskosten Omgevingswet
In de septembercirculaire 2022 is opgenomen dat, via de algemene uitkering, voor de kosten van de invoering van de nieuwe Omgevingswet een bedrag van € 474.000 (incidenteel) wordt ontvangen. Dit geld zal ingezet worden ter dekking van de te maken invoeringskosten in voornamelijk 2023. Het bedrag wordt dan ook betrokken bij het separate verzoek tot overheveling naar het volgende jaar. 474
Taakveld 8.2 Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) 256
High Impact Projecten
Om de leefbaarheid te vergroten en de gemeente meer financiële ruimte te geven, zijn in het herstelplan een aantal projecten gepland. De financiële gevolgen (opbrengsten) zijn in de meerjarenbegroting verwerkt. Voor dit en volgend jaar zijn er opbrengsten opgenomen van € 100.000 en € 225.000. Echter worden deze inkomsten meegenomen in de huidige en komende bouwinitiatieven (zoals Museumkwartier) en grondexploitaties (zoals Rivierzone) en dienen daarom in de exploitatie te worden af geraamd. Dit betekent voor 2022 € 100.000 en 2023 € 225.000 een nadeel. 100
Afwijking Kapitaallasten Rente & Afschrijving
Zie inleiding voor de toelichting. 156
Taakveld 8.3 Wonen en bouwen 1.018
Erfpacht
In de meerjarenbegroting wordt sinds 2016 jaarlijks een opbrengst aan verkoop bloot-eigendom geraamd ad € 40.000. Echter is de afgelopen jaren ieder jaar een groei in het aantal omzetten van erfpacht in eigen grond te zien, waardoor de opbrengst jaarlijks veel hoger is dan wat wordt begroot. Dit jaar is (t/m 31 augustus 2022) een opbrengst uit verkoop bloot-eigendom geboekt ad € 987.571 wat € 426.417 meer is dan begroot. Gevolg van de verkoop bloot-eigendom is dat de erfpacht teniet gaat en dus van de balans afgaat. Meer verkopen bloot-eigendom heeft dus tot gevolg dat er een boekwaarde van de erfpachtgronden moet worden afgewaardeerd. Voor dit jaar (t/m 31 augustus 2022) bedraagt de afwaardering ca. € 330.587. Ondanks dat het lastig is in te schatten wat in de laatste maanden van dit jaar daadwerkelijk nog aan verzoeken om verkoop bloot-eigendom wordt ontvangen, denken we dit jaar een netto verkoopopbrengst te halen van € 1.200.000 (€ 638.846 meer dan begroot) met een extra af te waarderen boekwaarde van € 200.000 . Als gevolg van een tweetal ontwikkelingen mag aangenomen mag worden dat deze hogere jaarlijkse netto verkoopopbrengst komende jaren zich nog zal voortzetten. Dat zijn het eindigen van bijna 300 tijdelijke erfpachten in de periode 2024-2026 en het binnenkort vast te stellen nieuwe erfpachtbeleid, waarvan de wijzigingen ingaan per 1 januari 2023. Het is de bedoeling dat de circa 300 aflopende erfpachten actief benaderd worden voor een voortzetting van het gebruik van hun erfpachtgrond. Dat is - ter keuze van de erfpachter - ofwel een verkoop bloot-eigendom, ofwel een nieuwe eeuwigdurende erfpacht (heruitgifte). Tot slot heeft de toename van het aantal verkopen bloot-eigendom ook invloed op de jaarlijkse opbrengsten aan erfpachtcanon. Daar staat tegenover dat ook het aantal heruitgiften per jaar stijgt, wat weer een verhoging van de nieuwe canons ten opzichte van de oorspronkelijke canons tot gevolg heeft. Verder wordt de canon van veel tijdelijke erfpachten periodiek herzien conform de toepasselijke algemene erfpachtvoorwaarden. Ook die herzieningen hebben invloed op de jaarlijkse canonopbrengst. Dit samenstel van omstandigheden heeft tot gevolg dat de totale canonopbrengst per 1 januari 2023 naar verwachting ca. € 1.564.233 zal bedragen. Dat is ca. € 22.000 meer dan per 1 januari 2022. 461
Overheveling budget Woonvisie naar Rivierzone
Zie taakveld 8.1. Ruimtelijke ordening op dit programma. 300
WABO-leges
De geraamde opbrengst leges Wabo-vergunningen is per 1 september gerealiseerd. Dit is het gevolg van een inhaalslag in de afgelopen periode vanwege o.a. corona en de langere procedures van de vergunning verlening. Zo is de geraamde opbrengst over 2021 neerwaarts bijgesteld. De prognose voor de komende maanden van de te verwachten bouwprojecten levert naar verwachting ca € 510.000 meer leges op dan geraamd. Om deze leges te genereren staan extra kosten tegenover voor extra inzet van capaciteit, wat € 175.000 vergt. Per saldo wordt dus een netto meeropbrengst geraamd van € 335.000. 335
Decentralisatie-uitkering Wet kwaliteitsborging Bouwen
Naar verwachting treedt per 1 januari 2023 samen met de Omgevingswet ook de Wet private kwaliteitsborging (Wkb) in werking. Deze laatste wet voorziet erin dat bepaalde taken vanuit de gemeente (met name bouw- en woningtoezicht taken) overgaan naar de private markt. De afgelopen periode is door een aantal medewerkers van het team BoWoTo en Bijzondere wetten extra werk verricht om hier als organisatie tijdig in te kunnen voorzien. Zo zijn er onder meer nieuwe procesbeschrijvingen opgesteld, is er een impactanalyse opgesteld, zijn er nieuwe standaardbrieven opgesteld, worden de betreffende medewerkers getraind, etc. De komende maanden verwacht het team bouw- en woningtoezicht en bijzondere wetten de implementatie van de benodigde werkzaamheden verder te kunnen afronden. Ter dekking van deze kosten is in de septembercirculaire 2022 in 2022 € 78.000 en de jaren daarna € 32.000 beschikbaar gesteld via de algemene uitkering. 78

Bijzonderheden

Terug naar navigatie - Bijzonderheden

Omgevingswet
De gemeente Vlaardingen is al geruime tijd bezig met de implementatie van de Omgevingswet en heeft hiervoor in de begroting jaarlijks een bedrag beschikbaar gesteld. Aan de hand van een vastgesteld programmaplan vinden de voorbereidende werkzaamheden plaats. De inwerkingtreding van de Omgevingswet is een aantal keer uitgesteld en treedt naar verwachting nu op 1 januari 2023 in werking. De afgelopen periode is steeds meer duidelijk geworden welke aspecten noodzakelijk zijn om met de Omgevingswet te kunnen werken vanaf het moment van inwerkingtreding en is er meer informatie beschikbaar gekomen over de beleidsinhoudelijke onderdelen die de gemeente heeft te doen als gevolg van de Omgevingswet. Dit betekent dat soms geschoven moet worden met activiteiten, de focus verlegd moet worden of dat planningen bijgesteld moeten worden. Als gevolg daarvan is de verwachting dat het budget voor 2022 niet geheel besteed wordt. Het is dan noodzakelijk dat de gereserveerde delen van het budget volgend jaar nog beschikbaar zijn. 

Woonruimteverordening
Het budget woonruimteverordening is aangevraagd om beleid te maken én uit voeren op de onderwerpen woonoverlast en overbewoning. Vanuit dit budget zijn diverse (schaarste)onderzoeken gedaan om de verordening woonruimtevoorraad én de aanstaande verordening rondom opkoopbescherming op te maken. Ook de aanvullende opdracht van het Huurteam én de onderzoeksopdracht in het kader van de Rotterdam (Wbmgp) worden hieruit betaald. 
Uitvoering op het gemaakte beleid wordt ingevuld door het interventieteam Vlaardingen, welke is samengesteld vanuit BOA’s en collega’s BWT. De juridische opvolging vindt ook plaats vanuit deze teams. Dit jaar zetten we nog in op extra juridische inzet om de resultaten van de interventies te kunnen opvolgen. Tenslotte beogen we een nog strakkere inzet op inschrijvingen in het BRP, het begeleiden hierin en het handhaven hierop. 
Voorgesteld wordt om het resterende budget bij het sluiten van het boekjaar 2022 over te boeken naar 2023. Zo kunnen we dit budget aanwenden om de inzet rondom het interventieteam en het handhaven op misstanden te blijven vergroten.

Woonvisie
In het uitvoeringsprogramma Wonen zijn de acties opgenomen die we uitvoeren om de Woonvisie te realiseren en de budgetten die daarvoor ingezet worden. In 2022 is in totaal een bedrag beschikbaar van € 790.000 voor woningbouw en het versnellen hiervan. In 2022 is dit bedrag tot nu toe besteed aan extra capaciteit Wonen en Rivierzone (€ 161.000), communicatie Rivierzone (45.000), aanvraag WBI (€ 155.000), ontwikkelen beleid Wonen (€ 50.000), en monitoring (€ 10.000). Een beperkt deel van het budget zal dit jaar nog worden ingezet voor de Taskforce, waardoor ca. € 369.000 van het beschikbare bedrag overblijft.  Dit bedrag is voor volgende jaar nodig om de continuïteit van de uitvoering van het uitvoeringsprogramma te garanderen. Voorgesteld wordt om de resterende middelen over te hevelen naar 2023. Begin 2023 wordt het uitvoeringsprogramma geactualiseerd, inclusief besteding voor dat jaar.

 

Risico's

Voortgang kostenverhaalprojecten
Per 1 augustus zijn er 48 projecten waar sprake is van kostenverhaal en waarvoor een overeenkomst is gesloten of in de (nabije) toekomst gesloten gaat worden. Dat laatste is het geval bij 9 projecten, deze zijn net nieuw en bevinden zich in de verkenningsfase, of zijn in afwachting van verdere ontwikkelingen. 
Voor alle projecten is een risico-inschatting gemaakt, waarbij onderscheid is gemaakt in een generiek risico dat betrekking heeft op alle projecten, en in project specifieke risico’s zoals sanering, vertraging of extra dan wel hogere inrichtingskosten vanwege de marktwerking. De verwachting is, dat door de huidige ontwikkelingen, een klein deel van de projecten in de toekomst een nadelig saldo zal opleveren. Afgesproken is dat deze projecten onderdeel uit zullen maken van het Meerjaren Programma Grondzaken (MPG 2023). Op dit moment is nog niet duidelijk hoe groot of klein het saldo zal zijn. We werken aan dit groeimodel en het streven is hiervan in het voorjaar van 2023 een nauwkeuriger beeld te hebben om als dan mee te nemen in het MPG 2023.

Risico’s uitkomsten Grondexploitaties
In de Grondbrief 2022 heeft de gemeenteraad de volgende parameters vastgesteld:

Risico's uitkomsten Grondexploitaties 2022 2023 2024 en verder
Index kosten 3,0% 3,0% 2,8%
Index woningbouw 3,0% 3,0% 2,0%
Index bedrijven 1,0% 1,0% 1,0%
Rente 1,5% 1,5% 1,5%

Deze waarden zijn deels gebaseerd op de Outlook Grondexploitaties van Metafoor.

Na de eerste twee kwartalen van 2022 blijkt het beeld te zijn veranderd, de kosten zijn sterker gestegen, deels door de oorlog in Oekraïne. Dit heeft directe gevolgen voor de grondexploitaties, met name die waarin nog veel kosten worden gemaakt voor bouw- en woonrijpmaken. Het effect is minder op projecten waarin de kosten veelal worden bepaald door vaste bedragen in overeenkomsten.
De gestegen bouwkosten voor woningen hebben ook invloed op locaties waarin nog geen grondprijs is afgesproken met een ontwikkelaar. De verwachte residuele grondwaarde daalt mogelijk. Nu de hypotheekrente een vrij sterke stijging laat zien heeft dat een effect op de opbrengsten van woningen. Er kan wat minder geleend worden, waardoor de explosieve stijging van woningprijzen verder zal afvlakken.
Voor de nieuwe Meerjaren Planning Grondzaken (MPG) 2023 betekent dit, voor met name de grondexploitaties Westwijk Centrum, Holy ZO/ Nwe Vogelbuurt en Marathonweg Noord zz, dat een grotere verliesvoorziening getroffen zal moeten worden. Op dit moment is het nog moeilijk een inschatting te maken.

Stand van zaken (oranje lijst) nader te onderzoeken ombuigingen

Terug naar navigatie - Stand van zaken (oranje lijst) nader te onderzoeken ombuigingen

In de bijlage “Ombuigingsvoorstellen” bij de meerjarenbegroting 2021 – 2024 trof u ombuigingsvoorstellen aan, die eerst nog verder uitgewerkt moesten worden, de zogenaamde ‘oranje lijst’. Binnen dit programma is echter geen sprake van nader te onderzoeken ombuigingen.