Jaarrekening

De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden.
De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskosten-gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. De kosten van de persoonsgebonden budgetten, zorg in natura en jeugdzorg maken deel uit van de bijdragen die Vlaardingen doet aan ROGplus en de gemeenschappelijke regeling jeugd. Deze bijdragen zijn in onze jaarcijfers opgenomen op basis van de concept-jaarrekening 2019 van ROGplus en de gemeenschappelijke regeling jeugd zoals deze eind mei 2020 bij ons bekend waren.

De Jaarstukken worden opgesteld in overeenstemming met de volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) aanvaarde verslaggevingsregels. De balans wordt ingedeeld volgens het model dat door het BBV voorgeschreven wordt.

De vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. De verkrijgingsprijs omvat de inkoopprijs en de bijkomende kosten. De vervaardigingsprijs omvat de aanschaffingskosten van de gebruikte grond- en hulpstoffen en de overige kosten, die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. Onder de overige kosten kunnen de indirecte kosten en de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het activum kan worden toegerekend begrepen zijn.
De ontvangen bijdragen van derden, die in directe relatie staan tot een bepaald activum, worden in mindering gebracht op dat activum.
De activa met relatief geringe betekenis c.q. waarde (minder dan € 5.000) worden rechtstreeks ten laste van de exploitatie gebracht. Kosten voor onderhoud of renovatie worden niet geactiveerd, tenzij de investering bijdraagt aan de verlenging van de economische en/of technische levensduur van activa.
Op vaste activa met een beperkte gebruiksduur (materieel en immaterieel) wordt jaarlijks lineair afgeschreven op basis van de verwachte toekomstige gebruiksduur. De afschrijvingstermijnen voor de materiële en immateriële vaste activa zijn vastgelegd in de Richtlijn waardering en activering 2018.

In de toelichting op de balans worden belangrijke niet in de balans opgenomen financiële verplichtingen vermeld waaraan de gemeente voor toekomstige jaren is verbonden (bijvoorbeeld langlopende huurcontracten en leasecontracten). Hieronder vallen ook de borgstellingen van aan natuurlijke en rechtspersonen verstrekte borgstellingen of garanties.

Dit overzicht geeft de omvang weer van alle baten en lasten en het saldo daarvan. Het saldo van baten en lasten wordt verhoogd met door de raad in 2019 of eerder geautoriseerde onttrekkingen uit de reserves en verlaagd met toevoegingen aan de reserves. De uitkomst is het gerealiseerde resultaat en wordt afzonderlijk weergegeven in de balans.

Na vaststelling van de Jaarstukken 2019 wordt dit gerealiseerd resultaat, na aftrek van raadsbesluiten tot bestemmingen, toegevoegd aan de Algemene reserve.

De vaste activa zijn onder te verdelen als volgt:

• Immateriële vaste activa
• Materiële vaste activa (kosten voor tastbare investeringen én erfpachtgronden)
• Financieel vaste activa (verstrekte leningen aan derden)

De totale waarde van de vaste activa is in 2019 met € 9,4 miljoen (2018 € 4,1 mln) afgenomen. Door nieuwe investeringen, na aftrek van subsidiebijdragen, is sprake van een toename van € 13,2 miljoen (2018 € 11,4 miljoen). De afschrijvingen en desinvesteringen (sloop en verkoop) hebben € 20,6 miljoen bedragen. Afwaardering van gronden hebben de boekwaarde met € 2,2 miljoen verlaagd. In de volgende tabel is per hoofdcategorie het verloop van de boekwaarde weergegeven.

De financiële vaste activa worden onderverdeeld in de volgende categorieën: kapitaalverstrekkingen, leningen aan verbonden partijen, overige langlopende leningen en overige uitzettingen. Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting verstrekt namens de gemeente leningen aan starters in de woningmarkt en aan verenigingen van eigenaren in verband met particuliere woningverbetering. Gemeente Vlaardingen leent daartoe bedragen aan het fonds.

In het volgende overzicht wordt de omvang weergegeven:

Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid en de toelichting in het programma wonen.  De post voorraden wordt als volgt gespecificeerd:

De uitzettingen kunnen als volgt gespecificeerd worden:

De liquide middelen kunnen als volgt gespecificeerd worden:

De overlopende activa kunnen als volgt gespecificeerd worden:

In onderstaand overzicht zijn de voorzieningen ingedeeld op grond van artikel 44 van het BBV. De voorzieningen voor verplichtingen ad € 8.135 vallen uiteen in respectievelijk a. € 1.218 voor verliezen en b. € 6.917 voor risico’s.

Door mutaties in de langlopende leningenportefeuille, als gevolg van het afsluiten van nieuwe leningen en het betalen van aflossingen, is de gemiddelde rentekostenvoet gedaald van 2,7% in 2018 naar 2,5% in 2019.

In het volgende overzicht is de omvang van de vaste schuld opgenomen:

Per 31-12-2019 is geen kasgeld aangetrokken wegens voldoende liquide middelen. In het volgende overzicht is de omvang van de vlottende schuld opgenomen:

De overlopende passiva kunnen als volgt gespecificeerd worden:

Het COVID-19 (Corona) virus heeft geen financiële gevolgen voor de jaarrekening 2019, maar wel voor naar verwachting veel beleidsterreinen van onze begroting 2020 en mogelijk voor de jaren daarna. Hoe groot de financiële impact zal zijn op relatief korte termijn, is nu onmogelijk te bepalen.
Enerzijds omdat de financiële gevolgen nog niet te overzien zijn, anderzijds omdat de VNG de gemeenten opgeroepen heeft om gecontracteerde aanbieders te blijven betalen, ook als er een andere of beperkte prestatie wordt geleverd. Zodra meer zicht is op de financiële effecten van het Coronavirus en de overheidsmaatregelen in dit kader zullen wij u daar d.m.v. de reguliere P&C documenten nader over informeren.

We monitoren onze risico’s en die van onze partners voortdurend. Onze organisatie loopt geen risico voor de continuïteit. We bewaken onze liquiditeitspositie goed en nemen zo nodig maatregelen om onze taken gedurende deze crisis zo goed mogelijk te blijven uitvoeren..
We zijn in overleg met onze uitvoeringsorganisaties om te bezien hoe de continuïteit richting de zorgaanbieders in de vorm van een liquiditeitsborg kan worden gewaarborgd.

De uitbraak van COVID-19 (Corona) eind februari 2020 heeft een enorme impact op ons allemaal. De wereldwijde pandemie leidt tot ongekende omstandigheden. Voor de aanpak van COVID-19 kijken wij wat we, aanvullend op de landelijk maatregelen van het Rijk, kunnen doen. Dit raakt veel beleidsterreinen van onze organisatie. We streven naar een zo adequaat mogelijke uitvoering van de landelijke en lokale maatregelen en naar zoveel mogelijk continuïteit van de reguliere werkzaamheden en van noodzakelijke (digitale) besluitvorming en hebben daarvoor de nodige interne maatregelen genomen.

Enkele voorbeelden van beleidsterreinen welke in financieel opzicht geraakt worden zijn:
• Parkeren. We zullen naar verwachting minder paarkeergelden binnen krijgen.
• Toeristenbelasting. Deze baten zullen zeer waarschijnlijk terug gaan lopen.
• Bijstandsuitkeringen. Door een stijgende toestroom en een verminderde uitstroom naar werk verwachten wij een toename van het aantal uitkeringen.
• Veiligheidsregio en GGD. Beide verbonden partijen maken momenteel fors meer kosten om de pandemie zo goed mogelijk onder controle te krijgen.
• Handhaving. Er is extra inzet van BOA’s op de handhaving in de openbare ruimte van de social distancing maatregelen van het kabinet.
• We doen aanpassingen aan het gebouw in verband met de 1,5 meter maatschappij en investeren in ICT middelen om bijvoorbeeld video vergaderen mogelijk te maken.

Het kabinet heeft toegezegd dat gemeenten volledig voor de extra kosten gecompenseerd gaan worden. De VNG voert hierover gesprekken met het kabinet.

Strikt formeel behoort de analyse van de afwijkingen tussen de begroting (na wijziging) en de realisatie tot het gedeelte van de jaarrekening en niet tot het gedeelte van het jaarverslag. Het is echter toegestaan in het gedeelte van de jaarrekening te volstaan met een verwijzing naar de analyse in het overzicht van baten en lasten in het gedeelte van het jaarverslag. De bedoelde analyse is opgenomen in het jaarverslag onder ‘Financieel verslag’ bij ieder afzonderlijk programma.

De niet uit de balans blijkende verplichtingen zijn langlopende overeenkomsten waaruit één of meerdere verplichtingen voortvloeien. Om dit inzichtelijk te maken brengen we in beeld wat onze verplichtingen zijn ten aanzien van waarborgen en garanties en wat onze verplichtingen zijn uit hoofde van (Europees aanbestede) inkoopovereenkomsten.

In onderstaand overzicht zijn de waarborgen en garanties opgenomen. Onder 1.1 zijn de geldleningen opgenomen welke bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) zijn ondergebracht. Het WSW is een privaatrechtelijke stichting die fungeert als ‘onderlinge waarborgmaatschappij’ voor woningcorporaties.
WSW neemt de betaalverplichtingen voor een lening over wanneer de corporatie (ondanks de voordelige financieringsvoorwaarden) de rente en aflossing op een door WSW geborgde lening niet meer kan betalen. Alleen als WSW deze betaalverplichting niet uit de overige buffers in de zekerheidsstructuur kan voldoen, moeten Rijk en gemeenten bijspringen. Op grond van hun rol als achtervanger moeten zij in dat geval renteloze leningen aan WSW verstrekken, en wel onder de volgende afspraken:
• Het Rijk verstrekt in alle gevallen de helft (= 50%) van de renteloze leningen;
• De zogenoemde “schadegemeenten” verstrekken samen een kwart (= 25%) van de renteloze leningen. De schadegemeenten zijn de gemeenten die vermeld zijn in de leningen waarvoor WSW de betaalverplichting overneemt;
• Alle gemeenten die achtervanger zijn van WSW (met inbegrip van de schadegemeenten) verstrekken samen het resterende kwart (= 25%) van de renteloze leningen.

WSW is nog nooit aangesproken op de borg en schat het risico van de gemeenten en het Rijk in als zeer klein, of zelfs theoretisch. Gemeente Vlaardingen heeft ook geen betalingen hoeven verrichten ten aanzien van verstrekte borgstellingen.

In onderstaand overzicht zijn de overeenkomsten vermeld die op basis van een Europese aanbesteding zijn aangegaan.

Met ingang van 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) van kracht geworden. Deze wet vervangt per 1 januari 2013 de Wet openbaarmaking met publieke middelen gefinancierde topinkomens (Wopt).

De norm voor bezoldiging voor topfunctionarissen bedraagt € 194.000. Functionarissen die bezoldigd zijn boven deze norm moeten vermeld worden. Daarnaast moet de bezoldiging van topfunctionarissen vermeld worden, ongeacht beloningsniveau. Topfunctionarissen zijn volgens de wet voor de gemeente de gemeentesecretaris en de griffier.

Naast de hieronder vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen met een dienstbetrekking die in 2019 een bezoldiging boven het individueel toepasselijk drempelbedrag hebben ontvangen

Bij het Verdrag van Maastricht (1992) zijn door de landen van de Europese Unie regels vastgesteld ter verbetering van de begrotingsdiscipline in de eurozone. Een van de afspraken had betrekking op het maximaal toegestane begrotingstekort van individuele landen. Deze afspraak staat bekend als de 3%- norm, inhoudende dat landen slechts incidenteel een begrotingstekort mogen presenteren dat hoger is dan 3% van het bruto binnenlands product (bbp).

Eind 2011 zijn in Europees verband nadere afspraken gemaakt ter verbetering van de begrotingsdiscipline. De uitwerking van deze afspraken heeft in Nederland geleid tot de wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof). De Wet Hof hanteert het EMU-saldo als sturingsinstrument.
Het CBS is verantwoordelijk voor het opstellen van het EMU-saldo van Nederland en daarmee ook voor het EMU-saldo van decentrale overheden.
Het startpunt vormt het exploitatiesaldo voor bestemming, dat wil zeggen voordat een beroep op c.q. toevoeging aan reserves plaatsvindt. Vervolgens wordt het exploitatiesaldo gecorrigeerd voor posten die wel relevant zijn voor het exploitatiesaldo, maar niet voor het EMU-saldo. Deze posten worden dus verwijderd. Posten die niet relevant zijn voor het exploitatiesaldo, maar wel voor het EMU-saldo worden toegevoegd.
Het EMU-saldo is te vergelijken met het begrotings-/rekeningsaldo, dat echter gebaseerd is op het baten en- lasten-stelsel. Het EMU-saldo is gebaseerd op een aangepast transactiestelsel. Volgens de regels van de EMU mag het vorderingentekort niet hoger zijn dan 3% van het bruto binnenlands product. Wanneer het saldo positief is, is er sprake van een vorderingenoverschot. Als het saldo negatief is, spreekt men van een vorderingentekort.

Het EMU-saldo beoogt het verschil tussen de inkomsten en de uitgaven weer te geven. Wat komt er aan geld ”in de knip” en wat gaat eruit. Het resultaat is dus een vorderingentekort of –overschot. Het rekeningresultaat moet daarom worden gecorrigeerd met:
a. Baten en lasten in het rekeningresultaat die geen feitelijke geldstroom in 2019 met zich meebrengen;
b. Inkomsten en uitgaven in 2019, die niet als bate of last in het rekeningresultaat zijn opgenomen.

De hierna vermelde cijfers 1 tot en met 10 verwijzen naar voorgaand overzicht EMU-saldo:
1. Allereerst worden de toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves niet meegeteld. In het overzicht van baten en lasten is het saldo vóór deze toevoegingen en onttrekkingen weergegeven. Dit is het zogenaamde saldo vóór bestemmingen. Dat saldo bedraagt € 8,8 miljoen negatief.

2. Afschrijvingen geven de waardevermindering op de (boek)waarde van investeringen weer. Hiermee vindt geen betaling van de bankrekening plaats. Maar deze afschrijvingen zijn wel als last in de exploitatie verwerkt. Zonder de afschrijvingslast zou het rekeningresultaat hoger zijn geweest. Het totaal aan afschrijvingen bedraagt € 12,1 miljoen. Dat is inclusief de extra afschrijvingen op activa die verkocht of gesloopt zijn en afwaarderingen wegens te hoge boekwaarde ten opzichte van de marktwaarde.

3. Het treffen van een voorziening voor toekomstige uitgaven is in 2019 nog geen feitelijke uitgave. Net als bij de afschrijvingen is het vormen van een voorziening wel een last in de exploitatie en deze dient daarom ook op de zelfde wijze te worden gecorrigeerd.

4. Investeringen worden niet in een keer ten laste van de exploitatie gebracht, maar geactiveerd. Gedurende de gebruiksduur van de investering worden de lasten aan de respectieve jaren toegerekend (afschrijvingen), maar de feitelijk investering vindt in een keer plaats.

5. Bijdragen van subsidieverstrekkers worden in mindering gebracht op de betreffende investering. De netto investering wordt geactiveerd.

6. Opbrengsten uit verkoop van activa zijn als bate verantwoord in de exploitatie en zijn in dit overzicht niet van toepassing.

7. Aankopen grond en uitgaven voor de grondexploitaties worden, net zoals de investering onder 4, op de balans verantwoord en niet in de exploitatie.

8. Opbrengsten uit verkoop van grond in de grondexploitaties worden op de balans verantwoord en niet in de exploitatie.

9. De lasten uit de voorzieningen zijn niet in de exploitatie verantwoord, maar op de balans.

10. Niet aan de orde voor de gemeente Vlaardingen.

Conclusie
Het resultaat van deze exercitie is een EMU-saldo van € 6,5  miljoen negatief. Dat betekent in termen van inkomsten en uitgaven dat er een toename is van de liquide middelen, de kas- en banksaldi. In bovenstaand (voorgeschreven) model wordt geen rekening gehouden met de mutatie op de verliesvoorzieningen en met afwaarderingen ter zake van de grondexploitaties. Ook wordt geen rekening gehouden met de zogenaamde overlopende activa en passiva. Dat zijn posten die onlosmakelijk verbonden zijn aan het baten- en lastenstelsel. Het gaat dan om:
• Nog te betalen posten
• Nog te ontvangen posten
• Vooruitbetaalde posten
• Vooruit ontvangen posten

Het gaat hierbij om inkomsten en uitgaven die vóór 1 januari 2019 en ná 31 december 2019 plaatsvinden en als bate of last in het jaar 2018 verwerkt. Dit voor zover deze natuurlijk betrekking hebben op 2019.
Anderzijds vinden er ook betalingen en ontvangsten plaats in het jaar 2019 die betrekking hebben op 2018 of 2020. Het effect van de beide hiervoor genoemde zaken, samen met de mutatie op de liquide middelen, resulteert in een overschot aan middelen met als gevolg een afname van de opgenomen kasgeldleningen per 31 december 2019.