Jaarrekening

Voor de gegarandeerde geldleningen wordt verwezen naar het overzicht Niet uit de balans blijkende verplichtingen.

Onderstaand een samenvatting:

Investeringen met een economisch nut
De activa in de categorieën gronden en terreinen, woonruimten en bedrijfsgebouwen betreffen met name vastgoedobjecten. Een groot deel hiervan heeft een maatschappelijke functie (niet te verwarren met maatschappelijk nut, zoals hierna bedoeld). Ten aanzien van het afschrijvingsbeleid van deze vastgoedobjecten is een ander regime van toepassing dan van het vastgoed met een bedrijfseconomische functie.
Wanneer de marktwaarde van vastgoed met een bedrijfseconomische functie lager is dan de boekwaarde stelt het college de raad via de jaarrekening voor om een extra afschrijving (afwaardering) toe te passen. Op vastgoed met een maatschappelijke functie is afwaardering niet van toepassing.
In de Richtlijn waardering en activering 2018 is aangeduid welk type vastgoed een maatschappelijke dan wel een bedrijfseconomische functie heeft.

Investeringen met een maatschappelijk nut
Het betreft hier investeringen in de openbare ruimte, zoals reconstructies van wegen, civieltechnische kunstwerken, reconstructie van groenvoorzieningen, openbare verlichting en verkeersinstallaties. Tot 2017 liet het BBV de keuze aan de gemeenten om investeringen met een maatschappelijk nut (met uitzondering van kunstvoorwerpen met cultuurhistorische waarde) wel of niet te activeren. Met ingang van 2017 verplicht het BBV de gemeenten tot activering van deze investeringen. Deze nieuwe verplichting heeft een beperkt effect voor het Vlaardings activeringsbeleid. 

Erfpachtgronden
De commissie BBV heeft in mei 2017 de Notitie Erfpacht opgesteld. Aanleiding hiertoe zijn de vele vragen die de commissie BBV bereiken. In deze notitie zijn enkele stellige uitspraken opgenomen betreffende stelselwijziging. Onderstaande grondslagen voor waardering c.a. van de erfpachtgronden, evenals de wijze van verwerking van ontvangen afkoopsommen zijn in overeenstemming met deze notitie.
Gronden die in erfpacht zijn uitgegeven worden gewaardeerd tegen de uitgifteprijs van eerste uitgifte. Het bepalen van de vervaardigingsprijs van gronden uitgegeven in erfpacht zou betekenen dat de kostprijs bepaald moet worden. Het bepalen van de kostprijs per kavel is echter zo bewerkelijk dat voor erfpacht een uitzondering is bepaald door te stellen dat gronden in erfpacht uitgegeven worden gewaardeerd tegen uitgifteprijs bij eerste uitgifte. In het geval dat de eerste uitgifteprijs niet (meer) bekend is, wordt gerekend met de eerst bekende uitgifteprijs.
Gronden in eeuwigdurende erfpacht worden gewaardeerd tegen registratiewaarde. Het economisch eigendom berust namelijk in het geval van eeuwigdurende erfpacht niet meer bij de gemeente. De waardering van deze objecten wordt niet geheel op nihil gesteld, maar op een registratiewaarde van € 1 per m2. De reden hiervoor is dat het van belang is dat de gemeente de registratie van deze gronden blijft voeren.
De erfpachtgronden worden gerubriceerd aan de activazijde van de balans onder de materiële vaste activa, in de toelichting wordt een mutatieoverzicht opgenomen over het huidige boekjaar.
Aan de passivazijde van de balans onder de vaste schulden worden de afgekochte erfpachtsommen opgenomen voor zover ze nog niet vrijgevallen zijn. Jaarlijks valt het gedeelte van de afgekochte erfpachtsommen vrij ten gunste van de programmarekening wat conform de duur van de verschillende erfpachtcontracten in dat jaar is verstreken.

Kapitaalverstrekkingen
Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zo nodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht.

Deelnemingen
Deelnemingen in het aandelenkapitaal van N.V.’s en B.V.’s (kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs, dan zal afwaardering plaatsvinden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen In het boekjaar waarin de besluitvorming heeft plaatsgevonden.

Voorraden
De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn als gevolg van de eerder genoemde BBV wijziging per 1 januari 2017 gerubriceerd onder de materiële vaste activa.

De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde, eventueel vermindert met een voorziening voor  verliezen. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijp maken), evenals een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voor zover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht.
De waardering van de bouwgronden vindt plaats per grondexploitatiecomplex. De complexindeling is gebaseerd op de bij de besluitvorming gehanteerde indeling.

De voorraad eigen verklaringen is gewaardeerd tegen de laatst bekende verrekenprijzen van de leverancier.  De overige voorraden worden gewaardeerd tegen historische kostprijs. Indien de marktwaarde lager is, dan wordt tegen marktwaarde gewaardeerd.

Vorderingen
Vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid.

Overlopende activa
Overlopende activa worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Met ingang van 2008 worden de van Europese en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen bedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel, afzonderlijk verantwoord onder de overlopende activa.

Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de Algemene reserve, de bestemmingsreserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Het resultaat wordt afzonderlijk opgenomen als onderdeel van het eigen vermogen. Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan de raad een bepaalde bestemming heeft gegeven. Als weerstandscapaciteit wordt aangemerkt de Algemene reserve.

Voorzieningen
Voorzieningen worden gevormd wegens:

1. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, doch redelijkerwijs te schatten.
2. op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs is te schatten.
3. kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van die kosten zijn oorsprong mede vindt in het begrotingsjaar of in een voorafgaand begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren.
4. het betreft investeringen met een economisch nut, waarvoor ter bestrijding van de kosten een heffing kan worden geheven.
5. van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden, met uitzondering van de van de Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel die dienen ter dekking van lasten van volgende begrotingsjaren.

Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume.

Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken  verplichting c.q. het voorzienbaar verlies. De pensioenvoorziening  wethouders wordt tegen contante waarde van de (reeds opgebouwde) toekomstige uitkeringsverplichtingen gewaardeerd. De onderhoudsvoorzieningen zijn gebaseerd op een meerjarenplanning van het uit te voeren groot onderhoud   aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarbij rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die hiervoor zijn geformuleerd. In de paragraaf "onderhoud kapitaalgoederen", die is opgenomen in het jaarverslag, is het beleid ter zake nader uiteengezet.

Indien er sprake is van achterstallig onderhoud wordt er  een voorziening worden gevormd. 

In geval van achterstallig onderhoud waarbij sprake is van kapitaalvernietiging en/of onveilige situaties , wordt er op basis van artikel 44, lid 1a BBV een voorziening gevormd.

Er kan geen sprake zijn van een negatieve voorziening. Als dit onverwacht bij het opmaken van de jaarrekening wordt geconstateerd moet dit via een eenmalige last worden gedekt. Een tijdens het opmaken van de begroting gesignaleerde te verwachten negatieve trend wordt via het aanpassen van toekomstige stortingen gedekt.

Vaste schulden
Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rente-typische looptijd van één jaar of langer.

A.1.1 Gronden en terreinen, woonruimten en bedrijfsgebouwen
Er wordt onderscheid gemaakt tussen vastgoedobjecten met een maatschappelijk nut en met een bedrijfseconomisch nut. Reden hiervoor is de verplichting dat de boekwaarde van vastgoedobjecten met een bedrijfseconomisch nut niet hoger mogen zijn dan de marktwaarde. Indien dat wel het geval is, dan moet de waarde worden bijgesteld met een afwaardering tot gevolg. Binnen deze drie categorieën van de materiële vaste activa zijn ook de boekwaarden van de voormalige niet in exploitatie genomen gronden opgenomen.

Het totaal van de boekwaarden betreffende gronden en terreinen, woonruimten en bedrijfsgebouwen bedraagt € 95 miljoen. Onderstaand is een gespecificeerde overzicht opgenomen. Het vastgoed dat een maatschappelijke functie heeft, heeft de bestuurlijke intentie om langdurig als zodanig te exploiteren.

Onderstaand een gespecificeerd overzicht:

A.1.2 Erfpachtgronden
Erfpacht is het zakelijke recht om het volle genot van een onroerende zaak te hebben tegen betaling van een vastgestelde geldsom (canon). Erfpacht rust meestal op grond, waarop huizen of bedrijven zijn gebouwd. Na afloop van het contract vervalt het gebruiksrecht weer aan de gemeente, die dan opnieuw kan beslissen wat er met de grond gebeurt. Vlaardingen kent drie verschillende soorten erfpachters: zij die jaarlijks canon betalen voor een bepaalde tijd, zij die jaarlijks canon betalen voor een onbepaalde tijd (eeuwigdurend) en zij die voor een bepaalde tijd hun erfpacht hebben afgekocht. Canonbetalers hebben te maken met een periodieke verhoging van hun canon op basis van de prijsindex.

Nagenoeg alle grond in Vlaardingen werd sinds de 19e eeuw in erfpacht uitgegeven. De laatste jaren is gestart met het bieden van de mogelijkheid aan de gebruikers van de grond om de grond in eigendom te verwerven.

De boekwaarde per 31-12-2023 van alle erfpachtgronden bedraagt € 111,4 miljoen. De uitsplitsing naar de genoemde drie categorieën is op moment van dit concept nog niet bekend. Hier wordt nog onderzoek naar gedaan. Onderstaand een nadere duiding van de opgenomen bedragen:

B.1.1.A Onderhanden werk bouwgronden in exploitatie
Op grond van artikel 52 BBV dient per complex een overzicht te worden opgenomen van zowel de realisaties in het jaar als de nog te verwachten kosten en opbrengsten en het daaruit volgende eindresultaat. Onderstaand volgen deze overzichten per complex:

B.1.1.B Voorziening, waardecorrectie
Voorzieningen worden getroffen ingeval een grondexploitatie een negatieve eindwaarde heeft. Bij drie grondexploitaties is dat het geval met een totaal aan verwachte eindwaarde van € 6,5 miljoen negatief.

In onderstaande tabel is de boekwaarde per grondexploitatie per 31 december 2023 opgenomen én de nog te maken kosten en te realiseren opbrengsten in de jaren na 2023 waarmee de verwachte eindwaarde wordt getoond.

B.1.2  Gereed product en handelsgoederen
Het totaalbedrag van € 109.306 betreft de goederen in het magazijn bij de stadswerf waar de artikelen voor met name onderhoud aan (water)wegen liggen opgeslagen.  Door de voorgenomen verkoop van de VOP-locaties zijn de boekwaarden van deze onroerende zaken per heden op de balans opgenomen onder de voorraden gereed product. Deze boekwaarde bedraagt € 2,3 mln. Omdat een deel van de onroerende zaken een hogere boekwaarde heeft dan de mogelijke verkoopwaarde, dient de eerder genoemde boekwaarde gecorrigeerd te worden met € 816.000.

De vorderingen op openbare lichamen zijn als volgt nader te specificeren:

Decentrale overheden zijn verplicht om hun overtollige middelen in 's Rijks schatkist aan te houden. Om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen is er een drempelbedrag, afhankelijk van het begrotingstotaal, dat buiten de schatkist mag worden gehouden. Het drempelbedrag is gelijk aan 0,75% van het begrotingstotaal als het begrotingstotaal lager is dan € 500 miljoen. Als het begrotingstotaal hoger is dan € 500 miljoen is de drempel gelijk aan € 3,75 miljoen plus 0,2% van het begrotingstotaal dat de € 500 miljoen te boven gaat. De drempel is nooit lager dan € 250.000.

In het bedrag van € 7.975.000 van de overige vorderingen per 31-12-2023 zijn voorzieningen voor dubieuze debiteuren in mindering gebracht. In onderstaande tabel zijn de nominale waarden én de voorzieningen afzonderlijk weergegeven.

Kostenverhaal bouwinitiatieven
Sinds 2018 faciliteert de gemeente bij de ontwikkeling van bouwinitiatieven. Wanneer het bouwproject aan de gemeente wordt voorgelegd (initiatieffase), worden er kosten (voornamelijk personeelslasten) verantwoord op balans onder vlottende activa onder de overlopende activa/ vooruitbetaalde kosten Kostenverhaal IV3. Dit in afwachting of de kosten in de toekomst kunnen worden verhaald.

Wanneer er overeenstemming is over plannen, dan wordt er een anterieure overeenkomst afgesloten, waarin ook een onderdeel kostenverhaal is opgenomen. De berekening van deze kosten gaat op basis van de plankostenscan van het ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijkzaken. Wanneer deze bijdrage van de initiatiefnemer is ontvangen ontstaat een vooruitontvangen bedrag die op de balans verantwoord wordt bij de overlopende passiva onder de naam vergoeding kostenverhaal IV3.

Wanneer het bouwproject is afgerond, dan komt eventueel resultaat ten gunste of ten laste van het rekeningresultaat.

De van Europese en Nederlandse overheidslichamen nog te ontvangen bedragen die ontstaan door voorfinanciering op uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel worden afzonderlijk verantwoord onder de overlopende activa.

C.1.1 Algemene reserve
De Algemene reserve heeft geen direct bestedingsdoel. Wel dient deze reserve als buffer voor het opvangen van risico’s. Zie hiervoor de Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

C.1.2 Bestemmingsreserves

Nadere detaillering van de bestemmingsreserves

Toelichting en specificatie van de bestemmingsreserves

Toelichting voorzieningen

D.2.1 Verplichtingen (nog te betalen posten)

D.2.2 Van overheidslichamen ontvangen voorschotten
Voor de Blankenburgverbinding (BbV) en Krabbeplas Nieuw Waterland (KP/NW) heeft de gemeente Vlaardingen respectievelijk een bilaterale- en een regionale overeenkomst afgesloten in 2015 en 2016. De daarin opgenomen bedragen zijn enerzijds ter dekking van kosten die de gemeente Vlaardingen maakt voor wat betreft de realisatie van de BbV en anderzijds voor projecten die de gemeente Vlaardingen realiseert in het kader van het Kwaliteitsprogramma.

Voor beide overeenkomsten geldt dat de in de overeenkomsten opgenomen bedragen inclusief de in de daarin  overeengekomen IBOI indexering zijn ontvangen door de gemeente Vlaardingen. Voor de bilaterale overeenkomst geldt op basis van de artikel 7.2 dat de laatste 10% beschikbaar wordt gesteld door het ministerie van I&W bij de openstelling van de Blankenburgverbinding. Dat is volgens planning in 2024.

D.2.3 Overige vooruit ontvangen bedragen