Paragrafen

Lokale heffingen zijn de inkomsten die verkregen worden op grond van publiekrechtelijke regels, voornamelijk belastingen, heffingen en retributies. De heffingen zijn gebaseerd op wettelijke bepalingen. Bij de lokale lasten maken we onderscheid tussen zuivere belastingen, heffingen en retributies:

• De zuivere belastingen behoren tot de algemene dekkingsmiddelen en zijn voor de uitvoering van collectieve vormen van dienstverlening, maar ook individuele vormen van dienstverlening zonder een duidelijke relatie tussen dienstverlening en belasting. In Vlaardingen onderscheiden we in 2023 de onroerende zaakbelasting (OZB), de precariobelasting en de toeristenbelasting.
• De heffingen zijn voor de dekking van de kosten voor uitvoering van publiekrechtelijke dienstverlening. Dat houdt in dat de belastingplichtige ook moet betalen als hij de dienst niet wenst. Voorbeelden van heffingen zijn afvalstoffenheffing en rioolheffing.
• De retributies zijn vergoedingen voor individuele dienstverlening van typische overheidsdiensten van publiekrechtelijke aard. Voorbeelden hiervan zijn leges voor een paspoort en rijbewijs.

Uitgangspunten van het gemeentelijk beleid 2023 waren ten aanzien van de belastingen en heffingen: gematigde belastingen en kostendekkende heffingen en retributies.

• Onroerendezaakbelasting: de OZB-opbrengsten zijn verhoogd met 4,5% bestaande uit de vastgestelde indexering van 1,5% vermeerdert met 3% zoals is vastgelegd in het Herstelplan april 2020.
• De tarieven van de overige gemeentelijke belastingen, heffingen en leges zijn geïndexeerd met 1,5%. De uitzondering hierop wordt gevormd door de wettelijk vastgelegde tarieven en het tarief voor de Zeehavengelden en Binnenhavengelden, waarvoor Vlaardingen meelift met Rotterdam.
• Het tarief voor het rioolrecht, gebaseerd op het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan, was € 161,43.
• Het tarief voor de afvalstoffenheffing, gebaseerd op de gewenste opbrengst in combinatie met het aantal huishoudens, werd verhoogd met 1,5%.
• De opbrengst van de bedrijven Investeringszone (BIZ) was nihil.
• De parkeertarieven kennen een eigen regime en zijn bij afzonderlijk raadsbesluit vastgesteld.

Voor mensen met de laagste inkomens bestaat de mogelijkheid van gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de lokale lasten. De regels voor het toekennen worden bepaald door de Rijksoverheid, neergelegd in de Invorderingswet. Deze regels komen erop neer dat kwijtschelding mag worden verleend aan belastingplichtigen, die een inkomen hebben dat niet hoger ligt dan de bijstandsnorm.
Gemeenten mogen hiervoor een lager inkomen hanteren. De gemeente Vlaardingen hanteert de zogenaamde 100%-norm, dat betekent dat inwoners van Vlaardingen met een inkomen op bijstandsniveau in beginsel voor kwijtschelding in aanmerking komen. Daarnaast heeft Vlaardingen met ingang van 2023 de vermogensnorm met € 2.000 verhoogd.

Voor welke belastingen kwijtschelding wordt verleend, mogen gemeenten zelf bepalen. In Vlaardingen kan kwijtschelding worden aangevraagd voor de afvalstoffenheffing. Er is over 2023 voor een bedrag van € 855.000 aan kwijtschelding verleend. Naar verwachting komt hier nog circa € 140.000 bij. Dit is iets meer dan in de begroting geraamd.  De voornaamste oorzaak hiervan is de verhoging van de vermogensnorm.

Gemeentelijke belastingschulden tot en met 2020 van slachtoffers van de kinderopvangtoeslagaffaire worden kwijtgescholden op basis van een landelijke regeling. De gemeente Vlaardingen wordt hiervoor gecompenseerd door het Rijk. De kwijtschelding in 2023 bedraagt €  3.900.  De te ontvangen compensatie vanuit het Rijk bedraagt € 10.319, waarvan € 9.168 ziet op kwijtschelding van schulden uit voorgaande jaren.

 

Onder de woonlasten verstaan we het gemiddelde bedrag dat een huishouden in Vlaardingen betaalt aan OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing. Bij de berekening van de totale woonlasten hebben we de volgende uitgangspunten gehanteerd:

1. We gaan uit van een eigen woning, die wordt bewoond door een gezin;
2. De OZB-aanslag is gebaseerd op de gemiddelde WOZ-waarde van een woning in Vlaardingen.

De ontwikkeling van de woonlasten van de afgelopen jaren ziet er als volgt uit. 

 

Woonlasten	2019	2020	2021	2022	2023
OZB-eigenaar	267,85	287,94	308,00	296,45	314,04
OZB-gebruiker	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Rioolheffing	157,80	161,36	159,28	169,17	161,43
Afvalstoffenheffing	330,03	351,53	369,56	371,93	377,51
Totaal	755,68	800,83	836,84	837,55	852,98

Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) geeft sinds 1997 met de ’Atlas van de lokale lasten‘ inzicht in de woonlasten per gemeente en de posities die de gemeenten ten opzichte van elkaar innemen in Nederland. Hierbij geldt dat nummer 1 de goedkoopste gemeente is en nummer 352 de duurste. In de atlas van 2023 neemt Vlaardingen de 188e plaats in op basis van de woonlasten zoals die in de tabel hierboven zijn berekend. In 2023 zat Vlaardingen € 12,00 boven de landelijk gemiddelde woonlasten.
Overigens liggen de woonlasten van 80% van alle gemeenten rond het landelijk gemiddelde en daarmee heel dicht bij elkaar. Wat betreft de omringende gemeenten bedragen de woonlasten:

 

Gemeente	Gemiddelde woonlasten	Ranglijst Coelo (2023)
Capelle a/d IJssel	€ 734	7
Nissewaard	€ 881	98
Rotterdam	€ 918	148
Vlaardingen	€ 956	188
Schiedam	€ 917	147
Westland	€ 1.025	266
Delft	€ 1.083	307
Maassluis	€ 1.026	268

Bij de begroting 2023 is op basis van de toen bekende informatie een inschatting gemaakt van de te ramen opbrengsten en hun kostendekkendheid. De afwijkingen van de verschillende belastingen, heffingen en retributies zijn toegelicht in het programma waar de producten worden verantwoord. De afvalstoffenheffing is inclusief de reinigingsrechten bedrijven. Onderstaand overzicht geeft inzicht in de realisatie daarvan:

 

Opbrengsten heffingen, retributies en belastingen	Realisatie	Begroting	Begroting na	Realisatie	Verschil	Verschil
bedragen x € 1.000	2022	2023	wijziging 2023	2023		in %
Leges Burgerzaken	1.064	761	1.031	1.029	-2	-0,19%
Parkeerbelasting	2.921	2.636	2.724	3.161	437	16,04%
Zeehaven- en binnenhavengelden	1.257	1.030	1.030	1.095	65	6,31%
Afvalstoffenheffing	11.734	12.186	12.186	12.150	-36	-0,30%
Rioolheffing	6.388	6.266	6.266	6.261	-5	-0,08%
Begraafrechten	764	793	793	814	21	2,65%
Leges bijzondere wetten	26	18	18	30	12	66,67%
Leges bouwvergunningen	1.885	1.359	2.759	2.331	-428	-15,51%
Precariobelasting	254	262	262	179	-83	-31,68%
Hondenbelasting	-24	0	0	4	4	0,0%
Onroerendezaakbelasting	20.439	22.077	22.552	22.537	-15	-0,07%
Toeristenbelasting	338	339	439	552	113	25,74%
Totaal	47.046	47.727	50.060	50.143	83	0,17%

Rioolheffing
De rioolheffing is een heffing om het beheer en het onderhoud van het gemeentelijk rioolstelsel te bekostigen. Uitgangspunt bij deze heffing is dat de tarieven kostendekkend zijn. De stijging van de rioolheffing is dus afhankelijk van de ontwikkeling van de kosten. Voor het beheer en onderhoud op de lange termijn is een gemeentelijk rioleringsplan opgesteld waarin onder andere de kosten zijn opgenomen die door middel van een rioolheffing moeten worden gedekt. Voor 2023 was het tarief van de rioolheffing € 161,43.

Rioolheffing	Begroting	Begroting na wijziging	Realisatie	Verschil	Verschil
	2023	2023	2023		in %
Kosten taakveld inclusief (omslag) rente	3.137.250	3.137.250	2.795.493	341.757	10,89%
Inkomsten taakveld, exclusief heffingen	-85.000	-85.000	-73.459	-11.541	13,58%
Netto kosten taakveld	3.052.250	3.052.250	2.722.034	330.216	10,82%
Toe te rekenen kosten:
Overhead inclusief (omslag) rente	335.139	335.139	335.139	0	0,00%
BTW	290.241	290.241	259.558	30.683	10,57%
Totale kosten	3.677.630	3.677.630	3.316.731	360.899	9,81%
Opbrengst heffing	-6.265.928	-6.265.928	-6.291.953	26.025	-0,42%
Toevoeging aan voorziening	2.588.298	2.588.298	2.975.222	-386.924	-14,95%
Totale inkomsten	-3.677.630	-3.677.630	-3.316.731	-360.899	9,81%
Dekkingspercentage	100,00%	100,00%	100,00%	0,00%
Bij de riolering is conform het vastgestelde beleid sprake van een zogenaamd gesloten systeem. Om die reden is het voordeel van de lagere lasten, gesaldeerd met de lagere opbrengsten, gestort in de voorziening Rioleringswerken.

Afvalstoffenheffing
De afvalstoffenheffing is een heffing om het ophalen en verwerken van de huishoudelijke afvalstoffen te bekostigen. Uitgangspunt bij deze heffing is dat de tarieven kostendekkend zijn. De stijging of daling van de afvalstoffenheffing is mede afhankelijk van de ontwikkeling van de kosten. Bij deze heffing wordt een tariefdifferentiatie toegepast voor één- en meerpersoonshuishoudens.

De tarieven waren in 2023 1,5% hoger ten opzichte van 2022. De stijging komt voornamelijk door de reguliere aanpassing door inflatie.

 

Afvalstoffenheffing	Begroting	Begroting na wijziging	Realisatie	Verschil	Verschil
	2023	2023	2023		in %
Kosten taakveld inclusief (omslag) rente	10.909.989	10.909.989	10.744.036	165.953	1,52%
Inkomsten taakveld, exclusief heffingen	-436.549	-436.549	-416.786	-19.763	4,53%
Netto kosten taakveld	10.473.440	10.473.440	10.327.250	146.190	1,40%
Toe te rekenen kosten:
Overhead inclusief (omslag) rente	76.036	76.036	76.035	1	0,00%
BTW	1.636.499	1.636.499	1.866.224	-229.725	-14,04%
Totale kosten	12.185.975	12.185.975	12.269.509	-83.534	-0,69%
Opbrengst heffing	-12.185.975	-12.185.975	-12.165.541	-20.434	0,17%
Onttrekking aan voorziening				0	0,00%
Storting aan voorziening	0	0	-103.968	103.968
Totale inkomsten	-12.185.975	-12.185.975	-12.269.509	83.534	-0,69%
Dekkingspercentage	100,00%	100,00%	100,00%	0,00%
Bij de afvalstoffenheffing is sprake van een gesloten systeem. Het saldo van de lagere dan geraamde kosten en inkomsten wordt geëgaliseerd door een lagere dan geraamde onttrekking aan de voorziening Afvalverwijdering.

Lijkbezorgingsrechten
Deze retributie wordt geheven voor het gebruik van de begraafplaats en voor verleende diensten in verband met de begraafplaats. Lijkbezorgingsrechten worden geheven bij de aanvrager van de dienst, dan wel van degene voor wie de dienst wordt verricht. De tarieven zijn verhoogd met 1,5%.

Lijkbezorgingsrechten	Begroting	Begroting na wijziging	Realisatie	Verschil	Verschil
	2023	2023	2023		in %
Kosten taakveld inclusief (omslag) rente	711.142	695.635	764.146	-68.511	-9,85%
Inkomsten taakveld, exclusief heffingen	0	0	0	0
Netto kosten taakveld	711.142	695.635	764.146	-68.511	-9,85%
Toe te rekenen kosten:
Overhead inclusief (omslag) rente	138.371	138.371	138.371	0
BTW	0	0	0	0
Totale kosten	849.513	834.006	902.517	-68.511	-8,21%
Opbrengst heffing	-793.390	-793.390	-814.155	20.765	2,62%
Dekkingspercentage	93,39%	95,13%	90,21%	-4,92%

Parkeerbelasting
Deze belasting wordt geheven voor het gedurende een aaneengesloten periode laten staan van een voertuig binnen de gemeente. De belasting wordt geheven bij degene die het voertuig heeft laten staan of de houder van het voertuig. De tarieven kennen een eigen beleid en worden afzonderlijk vastgesteld.

Parkeerbelastingen	Begroting	Begroting na wijziging	Realisatie	Verschil	Verschil
	2023	2023	2023		in %
Kosten taakveld inclusief (omslag) rente	1.480.879	1.541.054	1.100.961	440.093	28,56%
Inkomsten taakveld, exclusief heffingen	-21.700	-21.700	-20.563	-1.137	5,24%
Netto kosten taakveld	1.459.179	1.519.354	1.080.398	438.956	28,89%
Toe te rekenen kosten:
Overhead inclusief (omslag) rente	152.935	152.935	152.934	1
BTW				0
Totale kosten	1.612.114	1.672.289	1.233.332	438.957	26,25%
Opbrengst heffing	-2.636.074	-2.724.341	-3.160.917	436.576	-16,03%
Onttrekking aan voorziening				0
Totale inkomsten	-2.636.074	-2.724.341	-3.160.917	436.576	-16,03%
Dekkingspercentage	163,52%	162,91%	256,29%	93,38%
Het voordeel van de lagere uitgaven en de hogere inkomsten van het taakveld parkeren is toegevoegd aan de algemene middelen.

 

 

Legesverordening hoofdstuk 1, algemene dienstverlening	2023
Kosten taakvelden inclusief (omslag) rente	416
Inkomsten taakvelden, exclusief heffingen
Netto kosten taakvelden	416
Toe te rekenen kosten:
Overhead inclusief (omslag) rente	1.760
BTW	0
Totale kosten	2.176
Opbrengsten heffingen	1.029
Dekkingspercentage	-47,29%
Het dekkingspercentage in de begroting was 92%. In de realisatie is dit uitgekomen op 47,29%.

Legesverordening hoofdstuk 2, fysieke leefomgeving	2023
Kosten taakvelden inclusief (omslag) rente	63.840
Inkomsten taakvelden, exclusief heffingen	-22.700
Netto kosten taakvelden	41.140
Toe te rekenen kosten:
Overhead inclusief (omslag) rente	2.312.855
BTW
Totale kosten	2.353.995
Opbrengsten heffingen	2.331.342
Dekkingspercentage	-99,04%
De opbrengsten bouwleges zorgen voor een dekkingspercentage van 99%.

Legesverordening hoofdstuk 3, Europese dienstenrichtlijn	2023
Kosten taakvelden inclusief (omslag) rente
Inkomsten taakvelden, exclusief heffingen	0
Netto kosten taakvelden	0
Toe te rekenen kosten:
Overhead inclusief (omslag) rente	35
BTW	0
Totale kosten	35
Opbrengsten heffingen	30
Dekkingspercentage	-85,71%
Het gerealiseerde dekkingspercentage van 91,22% van hoofdstuk 3 ligt lager dan het begrote dekkingspercentage van 85,71%.

Voldoende weerstandsvermogen om risico's op te kunnen vangen is voor een gemeente absolute noodzaak. In Vlaardingen maakt risicomanagement dan ook structureel onderdeel uit van de Planning & Control-cyclus. Zo vindt op dit moment twee maal per jaar, zowel bij de begroting als bij de jaarrekening, een risico-inventarisatie en een risico-waardering plaats.

Artikel 11 van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) beschrijft het weerstandsvermogen als volgt: “Het weerstandsvermogen geeft de relatie aan tussen de weerstandscapaciteit (middelen om niet begrote kosten op te vangen) en de risico’s van mogelijk materiële financiële betekenis waar geen maatregelen voor zijn getroffen”. Dit weerstandsvermogen wordt weergegeven in een verhoudingsgetal of ratio.

Weerstandsvermogen = aanwezige weerstandscapaciteit /risico's * 100%

De gewenste weerstandscapaciteit is het geldbedrag dat idealiter aanwezig zou moeten zijn om risico’s af te dekken. De hoogte van de gewenste weerstandscapaciteit is volledig afhankelijk van de binnen de gemeente aanwezige risico's en vooral van de ingeschatte risicobedragen (per risico). Het gemeentelijk beleid streeft naar het realiseren van een weerstandsvermogen van 170% (weerstandsratio van 1,7).

In 2022, bij het opstellen van de jaarrekening 2021, hebben wij de methodiek waarmee de gewenste weerstandscapaciteit wordt bepaald geëvalueerd en herzien.

 

De aanwezige weerstandscapaciteit bestaat uit het totaal aan middelen dat de gemeente beschikbaar heeft of op korte termijn vrij kan maken om financiële tegenvallers op te vangen. De Algemene Reserve vormt daarbij het reeds beschikbare deel. De aanwezige weerstandscapaciteit bedraagt per ultimo 2023 €62,0 miljoen. 

 

De gewenste weerstandscapaciteit bestaat uit middelen die de gemeente beschikbaar zou moeten hebben of op korte termijn vrij zou moeten kunnen maken om de waargenomen risico's financieel te kunnen dekken indien deze zich voordoen in de geschatte mate (kans x impact).

Om dit bedrag te kunnen bepalen wordt externe deskundigheid ingeschakeld. Er wordt een simulatie uitgevoerd voor het berekenen van de benodigde weerstandscapaciteit op basis van de Monte-Carlomethode. De basis van deze simulatie is het inventariseren en het kwantificeren van de risico’s.

Op basis van de interne analyse betreffende de risico’s moet een totale weerstandscapaciteit van € 44,5 miljoen worden aangehouden. Tegen de omvang van de weerstandscapaciteit per ultimo 2023 van € 62,0 miljoen levert dit een weerstandsratio op van:

Weerstandsvermogen = € 62,0 miljoen / € 44,5 miljoen = 1,4

De beleidsdoelstelling van de gemeente om een weerstandsratio van minimaal 1,0 en maximaal 1,7  aan te houden is hiermee gehaald.

De activiteiten van de gemeente Vlaardingen gaan over een breed scala aan beleidsterreinen. Dit betekent dat onze gemeente blootgesteld is aan een groot aantal risico’s. In de aanpak van de risico-inventarisatie is bij het bepalen van de impact rekening gehouden met een structurele component. Voor structurele risico's is een factor 3 gebruikt om aan te sluiten bij een gemiddelde transitieperiode van 3 jaar voor het implementeren van beleidswijzigingen.

De benodigde weerstandscapaciteit stijgt substantieel ten opzichte van de eerdere berekening bij de programmabegroting 2024. Dat wordt voornamelijk veroorzaakt door autonome ontwikkelingen die hun beslag krijgen in 2024 en/of verder. Daarnaast neemt van een aantal risico’s de impact toe vanwege structurele (economische) ontwikkelingen. Dit speelt onder andere bij verbonden partijen  (waaronder gemeenschappelijke regelingen), aanbestedingen, ontvangen subsidies en roerende en onroerende zaken.

Risico's die relatief de grootste impact hadden op de benodigde weerstandscapaciteit zitten binnen het sociaal domein (jeugdhulp, participatie, Wmo en armoedebestrijding), onzekerheid over de bijdrage vanuit het gemeentefonds en verduurzaming van het gemeentelijke vastgoed.
Daaraan toegevoegd zijn risico’s als gevolg van de toename van cybercrime, claims over onterecht betaalde OZB, de invoering van het functiewaarderingssysteem HR21 en de gebiedsontwikkelingen.

Inflatie en stijgende prijzen
De aanpassing van de begroting aan de prijsontwikkeling, de zogenoemde indexering, is gekoppeld aan het CBS percentage. Met name vanaf 2022, maar eigenlijk al vanaf 2019, stijgen de prijzen voor materialen, energie e.d. sterker dan de gemiddelde prijs van de overheidsconsumptie (CBS-indexeringspercentage).

Jeugdhulp, participatie, Wmo en armoedebestrijding
De uitvoering van jeugdhulp, participatie, Wmo en armoedebestrijding (minimabeleid) is via delegatie ondergebracht bij gemeenschappelijke regelingen. De risico’s hebben vooral betrekking op de onzekerheden over de omvang van de behoefte aan die diensten, de daarmee gepaard gaande kosten en de bijdragen vanuit het Rijk.

Invoering functiewaarderingssysteem HR21
In 2024 wordt het functiewaarderingssysteem HR21 ingevoerd wat een ophogende werking zal hebben op de loonsom. De invoering van HR 21 zal naar verwachting in het najaar plaatsvinden . Voor de begroting 2025 (of 1e VGR) wordt verwacht dat de gevolgen van de invoering van HR21 zijn verwerkt in de begroting, waarmee het risico vervalt.

Claims en nadeelcompensatie
In de OZB-verordening 2021 (17 december 2020) is het gebruikersdeel van de OZB-niet woningen overgeheveld van gebruiker naar eigenaar. Hier zijn 3 eigenaren van panden tegen in beroep gegaan en in hoger beroep in het gelijk gesteld. Het Hof heeft de tariefsverhoging onverbindend verklaard en de nadelige gevolgen van de verhoging moeten gecompenseerd worden. Het gaat om een bedrag van circa € 0,5 miljoen. Dit is in afwachting van de uitkomst van de cassatie meegenomen in de impact.

Gemeentefonds
In de huidige begroting is rekening gehouden met een structurele compensatie van het rijk voor Jeugd (1,5 miljoen afbouwend naar 1,0 miljoen). Of dit daadwerkelijk plaatsvindt en de herijking van het gemeentefonds zorgen dat we rekening blijven houden met het risico. Daarnaast zijn er mogelijk andere gevolgen van het “Ravijn”.

Onderhoud en verduurzaming gemeentelijk vastgoed
In 2023 heeft een actualisatie van de onderhoudsstaten plaatsgevonden. De portefeuille is geschouwd en naar de mate van onderhoud ingedeeld. Hiernaast is gekeken naar de (verplichte) duurzaamheids-maatregelen die gesteld te zijn om te voldoen aan landelijke en Europese klimaatdoelen. Het hiervoor benodigd budget is structureel opgevoerd in de gemeentelijke begroting. Algemeen beeld is dat er voldoende beheersmaatregelen zijn genomen om de komende jaren onze portefeuille te beheren en te onderhouden. De kans op hogere kosten voor verduurzaming blijft aanwezig.

Toename cybercrime
De dreiging is groter geworden vanwege de aandacht van Russen voor overheidsinstanties (DDoS aanvallen van het afgelopen jaar en recent nog). Tijdens een ‘cyber tabletop oefening’ in september jl. is gebleken dat voor gemeenten die door een Ransomware aanval waren getroffen (Buren, Hof van Twente, e.a.) de kosten voor het opschoon traject in de richting van € 7 miljoen zijn gegaan.

Meerjarenplanning grondzaken (MPG) en Meerjarenplanning  Rivierzone (MPR)

De risico's  zijn gebaseerd op het  actuele beeld zoals opgenomen in de MPG en MPR, dit  is een integraal beeld van zowel actieve als faciliterende  projecten.   Er is sprake van een stijging   van het risico  in het MPG,   op met name specifieke onderdelen.    In 2024  zal  de opvolging hiervan specifiek  worden gevolgd,  en zal bij de volgende rapportage  een herzien beeld geven.

De benodigde weerstandscapaciteit van €  44,5 miljoen is gebaseerd op de volgende risico’s en bijbehorende kansverdeling:

Risico-Inventarisatie
Onderwerp	Risico	Maatregel	Impact (most likely)	Kans op risico
			x € 1.000	(in % )
GEVOLGEN CALAMITEIT/RAMP	Als gevolg van calamiteiten / rampen, bestaat de kans dat er kosten voor rekening van de gemeente komen. Veelal gaat het hier om kosten voor nazorg, tijdelijk onderdak en personele kosten.	Rampenorganisatie opgezet inclusief rampenplannen, coördinator rampenbestrijding aangesteld, rampenoefeningen, deelname aan de VRR, toezicht op bedrijven al dan niet via DCMR.	250	25%
VERBONDEN PARTIJEN (WAARONDER GR)	Afgeleide risico's van gemeenschappelijke regelingen, m.n. afwezigheid van reserves om bijv. de gevolgen van calamiteiten of fouten op te vangen. Als gevolg van het overschrijden van de begroting van een gemeenschappelijke regeling, bestaat de kans dat de gemeente als deelnemer een financiele bijdrage moet doen.	Met de Implementatie Wijziging Wet gemeenschappelijke regelingen wordt op basis van beschikbare informatie en ervaringen aan een gemeenschappelijke regeling (GR) een specifiek risicoprofiel toegekend van Laag tot Hoog. Op basis daarvan wordt een sturingspakket toegekend, met elk een eigen zwaarte van betrokkenheid van de raad.	705	20%
AFTREDEN WETHOUDERS	Als gevolg van het tussentijds (moeten) aftreden van één of meerdere wethouders, bestaat de kans dat wachtgeld en kosten van sollicitatie - en loopbaanbegeleiding betaald moet worden.	Geen.	Discreet
FOUTEN INKOOPPROCEDURES	Als gevolg van (fouten in) de inkoopprocedures / aanbestedingstrajecten, bestaat de kans dat de gemeente aansprakelijk wordt gesteld en mogelijk de leverancier moet compenseren voor de misgelopen winst.	De gemeentelijke organisatie heeft een eigen inkoopafdeling, welke bestaat uit inkoopadviseurs, een contractadviseur en contractbeheerders. Daarnaast kent elke lijnafdeling Inkoop-ambassadeurs, die gedegen basiskennis hebben van Inkoop- en aanbestedingsprocedures. Aan de hand van een aanbestedingskalender wordt bijgehouden welke aanbesteding zijn gepland, lopen en afgerond.	400	10%
LOONSOM	Als gevolg van cao wijzigingen (loonsverhogingen, verlofsparen) en stijging van werkgeverslasten bestaat het risico dat een overschrijding op de loonsom ontstaat. In 2024 wordt het functie-waarderingssysteem HR21 ingevoerd wat een ophogende werking zal hebben op de loonsom.	Met verlofsparen moet voor de komende jaren rekening worden gehouden, anders leidt dit tot een stuwmeer. Van de invoering van het HR21 wordt in najaar 2024 duidelijk welke gevolgen dit heeft voor de loomsom.	500	25%
GEGARANDEERDE LENINGEN ZORGCENTRA	Als gevolg van het eventueel failliet van zorgcentra of sportvereniging, bestaat er een kans dat de gemeente rente en aflossingen moet betalen voor de gegarandeerde leningen aan deze zorgcentra en sportverenigingen.	Geen.	95	10%
CLAIMS EN NADEELCOMPENSATIE	Burgers en private partijen claimen meer en vaker bij de gemeente. Dit vraagt meer juridische inzet, zowel bij het aangaan van contracten en overeenkomsten, verzoeken tot nadeelcompensatie, maar ook bij schadegevallen, aansprakelijkstellingen en dergelijke. Vanwege invoering van de nieuwe omgevingswet stijgt het risico op dwangsommen. Lopende claim terugvordering OZB.	Deskundigheid voor de afhandeling van verhaalschade. Verzekering voor de aansprakelijkstellingen, met eigen risico. In cassatie gaan tegen uitspraak van het Hof over het compenseren van OZB.	500	28%
INGEKOMEN SUBSIDIES	Of de doelen echt worden bereikt, staat niet onomstotelijk vast. Als het niet lukt, is het denkbaar dat we subsidie terug moeten betalen of omdat we niet juist/volledig/tijdig aan de voorwaarden, waaronder de verantwoording, voor deze subsidies voldoen	Het proces voor de beheersing van inkomende subsidies is ondergebracht bij het Subsidie Serviceput met ondersteunig van een financieel adviseur subsidies.	630	25%
INKOMENSVOORZIENING / MINIMAVOORZIENING (inkomsten)	Inkomensregelingen (BUIG); een inschatting van het maximale risico dat de gemeente loopt, alvorens in aanmerking te komen voor de 'vangnetregeling' van het Rijk.	Stroomopwaarts voert beiden regelingen uit. Lopende de P&C cyclus wordt de ontwikkeling van inkomens- en minimavoorziening versus BUIG (inkomsten) gemonitord. De invulling van de opdrachtgever / nemer rol en de regie op de GR is in de loop van de tijd verder ontwikkeld. Met ingang van 2024 zal Stroomopwaarts dit in mandaat gaan doen.	3.000	20%
JEUGDHULP (LOKAAL EN REGIONAAL)	Het beroep op specialistische jeugd hulp die via de GRJR wordt ingekocht is sterk gestegen. Het Vlaardings aandeel daarin is in de begroting opgenomen. Toch blijft het risico op overschrijdingen aanwezig: Resultaten van onderzoek naar de tarieven van JBRR en een verdere toename van het aantal kinderen dat op deze vormen van jeugdhulp een beroep doet, zouden daartoe kunnen leiden.	Investeren op het voorliggend veld en de vernieuwende aanpak. Jeugdhulp is m.i.v. 2024 gedelegeerd aan Roggplus en er zijn budgetafspraken gemaakt. Lopende de P&C cyclus wordt het gebruik gemonitord.	5.400	30%
WMO LOKAAL	Het beroep op WMO stijgt meer dan het gemiddelde gebruik van afgelopen jaren. In het algemeen blijk het voor gemeenten lastig om de gestelde doelen in het sociaal domein te realiseren binnen het beschikbare rijksbudget.	Lopende de P&C cyclus wordt het gebruik gemonitord. Op basis van signalen beoordelen welke wijzigingen mogelijk zijn.	1.725	18%
GARANTIESTELLING WONINGBOUW-CORPORATIES	De gemeente heeft per einde 2022 voor een totaalbedrag van € 462 miljoen aan garanties verstrekt. Van dit bedrag wordt € 462 miljoen gegarandeerd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Pas als het garantievermogen van het WSW daalt tot onder de drempel van 0,25% van het garantievolume, dan treedt de achtervangpositie van het rijk en de gemeente in werking in de vorm van verstrekken van renteloze leningen. Het risico voor de gemeente bij achtervang is zeer gering.	De achtervang of zekerheidsstructuur bestaat uit drie lagen: 1.Primaire zekerheid: de financiele middelen van de corporatie. 2.Secundaire zekerheid: de borgstellingsreserve van het WSW. 3.Tertiaire zekerheid: Rijk en gemeenten.	1.500	1%
VERZEKERINGEN	De Uitgebreide gevaren verzekering (UGV) en de Aansprakelijkheids+-verzekering (AVG) zijn opnieuw aanbesteed. De eigen risico's zijn verhoogd om een zo laag mogelijke premie te krijgen. Mogelijk is hierdoor een hoger bedrag nodig voor betaling van schadeclaims. Tevens kunnen er nog aansprakelijkheden volgen voor asbest gerelateerde schadeclaims. Deze zijn niet in een polis ondergebracht.	Beperken grote risico's door het afsluiten van verschillende verzekeringen met een zo laag mogelijke premie.	250	10%
ACHTERSTALLIG ONDERHOUD	De laatste jaren wordt minder onderhoud gepleegd bij eventueel af te stoten panden. Hierdoor ontstaan veiligheidsrisico's. Daarnaast is er een opgave voor verduurzamen.	De portefeuille is geschouwd en naar mate van onderhoud ingedeeld. Hiernaast is meteen gekeken naar de (verplichte) duurzaamheids-maatregelen die gesteld zijn om te voldoen aan landelijke en Europese klimaatdoelen.	5.600	10%
GRONDEXPLOITATIES: VERTRAGING PLANNEN	Als gevolg van planvertraging van grondexploitaties, bestaat de kans op nadelig effect op het financiële resultaat. Gebaseerd op MPG 2024	Continue toetsing grondopbrengsten en kosten (2x per jaar én na elke grondafname), openbare aanbestedingen, goede marketing en communicatie, tijdige onderzoeken e.d.	613	10%
GRONDEXPLOITATIES: DIVERSE SPECIFIEKE RISICO'S	Als gevolg van diverse factoren die bij grondexploitaties kunnen optreden bestaat de kans op effecten op het financiële resultaat. Gebaeeerd op MPG 2024	Continue toetsing grondopbrengsten en kosten (2x per jaar én na elke grondafname), openbare aanbestedingen, goede marketing en communicatie, tijdige onderzoeken enzovoorts.	22.839	22%
KLIMAATADAPTIE	Gevolgen van uitzonderlijke weersomstandigheden als gevolg van klimaatverandering, waarbij extreme situaties kunnen optreden in: - waterspiegelniveau (overstroming) - regenbuien (wateroverlast) - hoge temperaturen (hittestress) - langdurige droogte - hevige stormen	Ontwikkelingen volgen, analyseren en opstellen klimaatscenario’s aan de hand van landelijk beschikbare informatie op kennisportalen. Daarnaast kan in het beleid c.q. de begroting hiermee rekening worden gehouden.	375	30%
INFLATIE	Stijging als gevolg van exogene ontwikkeling boven de lopende begrotingsbedragen.	Exogene ontwikkelingen volgen	3.600	20%
FACILITEREND GRONDBELEID	Bij faciliterend grondbeleid bekostigt de gemeente haar inzet uit de exploitatiebijdrage van de grondeigenaar die tot ontwikkeling van zijn gronden overgaat. Er is een risico dat de afgesloten anterieurovereenkomsten de gemaakte kosten niet dekken. Onderdeel van MPG 2024	Realistische ramingen exploitatiebijdragen, marktconforme grondopbrengsten mede o.b.v. taxaties, verbeteren proces en procedures bouwinitiatieven, bijsturen projectuitvoering a.d.h.v. actuele cijfers en gegevens, zo nodig sluiten van allonge/addendum.	0	0%
RENTE	Gevolgen van recessie	Bewaking lening portefeuille, monitoren rente ontwikkelingen. Bij de Begroting 2024 is de impact aangepast en de kans naar beneden bijgesteld van 30% naar 10% omdat het risico op extreme rentestijgingen is afgenomen.	2.063	10%
GEMEENTEFONDS	Onzekerheid over de inkomsten, het gevolg van trap op trap af principe en de compensatie van het Rijk voor jeugd en het verwachte "Ravijn".	Monitoren ontwikkeling gemeentefonds. Tijdig signaleren van afwijkingen. Gezonde financiele positie om tijdelijke afwijkingen te kunnen opvangen. Impact aangepast aan uitkering Gemeentefond in de Begroting 2024.	8.250	30%
ARBEIDSMARKT	Krapte op de arbeidsmarkt waardoor hogere apparaatkosten en vertraging van projecten .	P monitor over de volledige capaciteit Kans gewijzigd van 30% naar 10% t.o.v. Begroting 2024 omdat er enerzijds hogere kosten zijn vanwege meer inhuur en anderzijds minder kosten worden gemaakt in verband met vertraging in de oplevering.	500	10%
CYBERCRIME	Schade door cyberaanvallen. De dreiging is groter geworden vanwege de aandacht van Russen voor overheidsinstanties. (DDoS aanvallen van het afgelopen jaar en recent nog).	Inrichting informatiebeveiliging inhoud en proces. T.o.v. begroting 2024 is op basis van de ontwikkelingen (toename van dreiging) en de ervaringen van andere gemeenten de impact aangepast.	2.500	45%
AWZI / VERGULDE HAND WEST	De ontwikkeling van de nieuwe AWZI en het doorgaan van de grondverkoop voor deze ontwikkeling (die gezamenlijk eigendom is van de gemeente en een private partij) is een complex project. De herziene grondexploitatie voor de Vergulde Hand West en de nieuwe AWZI (Afvalwaterzuiveringsinstallatie) staan onder invloed van diverse politieke en operationele factoren. Onderdeel van MPG 2024	Op basis van de gemaakte afspraken tussen de gemeente Vlaardingen en de Hoogheemraadschap Delftland, dienen de werkzaamheden t.b.v. het bouwrijp maken van de locatie in augustus 2026 te starten. De opdrachtverstrekking en aanbesteding van deze werkzaamheden dienen ongeveer 1 jaar daarvoor plaats te vinden.	0	0%
GEBIEDSONTWIKKELING RIVIERZONE	Voor het gebied Rivierzone zijn al de nodige stappen gezet. Doordat de plannen nog in een voorbereidende fase zitten, kunnen de risico’s nog niet nader worden gespecificeerd. Gebaseerd op MPR 2024	Dat gaat wel veranderen als de diverse woningbouwontwikkelingen en herinrichtingen van de openbare ruimten daadwerkelijk van start gaan.	1.000	20%

De voorgeschreven set van kengetallen geeft in samenhang een goed inzicht in de financiële positie van een gemeente.
Als gevolg van artikel 11 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeente (BBV) worden kengetallen opgenomen voor:

• de netto schuld quote
• de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
• de solvabiliteitsratio
• de grondexploitatie
• de structurele exploitatieruimte
• de gemeentelijke belastingcapaciteit

In onderstaand tabel worden de VNG normen behorende bij de kengetallen weergegeven.

Kengetallen	Minst risicovol	Neutraal	Meest risicovol
Netto schuld-quote	< 90%	tussen 90% en 130%	> 130%
Netto schuld-quote gecorrigeerd voor verstrekte leningen	< 90%	tussen 90% en 130%	> 130%
Solvabiliteitsratio	> 50%	tussen 20% en 50%	< 20%
Grondexploitatie	< 20%	tussen 20% en 35%	> 35%
Structurele exploitatieruimte	> 0%	0%	< 0%
Gemeentelijke belastingcapaciteit	< 95%	tussen 95% en 105%	> 105%

Bij ministeriële regeling zijn regels gesteld over de wijze waarop de kengetallen moeten worden vastgesteld en op welke wijze deze in de begroting worden opgenomen. In onderstaande tabel worden de kengetallen weergegeven, waarna elk kengetal nader wordt toegelicht.

Kengetallen	Rekening	Begroting	Rekening
	2022	2023	2023
Netto schuld-quote	73,7%	75,7%	66,2%
Netto schuld-quote gecorrigeerd voor verstrekte leningen	73,0%	75,3%	65,7%
Solvabiliteitsratio	21,5%	17,1%	23,2%
Grondexploitatie	5,9%	8,1%	10,2%
Structurele exploitatieruimte	7,7%	1,0%	6,2%
Gemeentelijke belastingcapaciteit	89,3%	100,2%	100,2%

De netto schuldquote beoordeelt de schuld als aandeel van de inkomsten. Eenvoudig gezegd betekent een netto-schuldquote van 100% dat de schuldenlast de omvang heeft van een jaaromzet.
Een grote portefeuille uitgeleende gelden aan derden en aan verbonden partijen kan het beeld nuanceren. Daarom is tevens een kengetal opgenomen waarin de netto schuldquote gecorrigeerd wordt voor verstrekte leningen. De indicator vertoont ratio’s ruim de 100 in afnemende lijn en is daarmee goed.

In het coalitieakkoord is een maximale schuldquote afgesproken van 110%. Hier blijven we derhalve ruimschoots binnen. De netto schuldquote is immers 66,2 % per 31-12-2023.

Netto schuldquote & quote minus verstrekte leningen	Rekening	Begroting	Rekening
bedragen x € 1.000	2022	2023	2023
A- Vaste schulden	229.559	216.467	208.112
A2- Vaste schulden (afkoopsommen erfpacht)	29.559	28.533	28.112
B- Netto vlottende schulden	14.523	7.500	33.139
C- Overlopende passiva	34.237	35.917	56.897
D-Financiële vaste activa (> 1 jaar):
D1 - overige uitzettingen	5.186	5.800	6.107
D2 - verstrekte leningen en overige uitzettingen	7.311	7.110	8.119
E- Uitzettingen < 1 jaar	48.338	10.000	43.109
F- Liquide middelen	78	500	79
G- Overlopende activa	21.465	34.500	32.650
Netto schuld	232.811	237.617	244.315
Netto schuld-quote gecorrigeerd voor verstrekte leningen	230.686	236.307	242.303
H- Baten, exclusief onttrekkingen reserves	315.978	313.799	368.890
Netto schuld-quote = (A+B+C-D1-E-F-G) / H x 100%	73,7%	75,7%	66,2%
Netto schuld-quote gecorrigeerd voor verstrekte leningen= (A+B+C-D2-E-F-G)/H x 100%	73,0%	75,3%	65,7%

De solvabiliteitsratio wordt berekend als verhouding tussen de verschillende vermogenscomponenten. Het gaat erom inzicht te krijgen in de mate waarin de gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Het kengetal geeft weer in hoeverre de in de activa geïnvesteerde vermogen door het eigen vermogen kan worden gefinancierd. Wanneer de helft of meer van het totaal vermogen uit eigen vermogen bestaat, dan is een gemeente voldoende solvabel. Is het kengetal voor solvabiliteit kleiner dan 30%, dan is er veel vreemd vermogen aanwezig en wordt dat als onvoldoende beoordeeld. Versterking het van eigen vermogen, lees Algemene Reserve, is al enkele jaren ons streven, mede vanwege de ons gestelde norm voor voldoende weerstandscapaciteit.

In het coalitieakkoord Groei en bloei voor Vlaardingen is afgesproken om als ondergrens een solvabiliteitspercentage te hanteren van 20%. Met een solvabiliteitspercentage van 22,7% voldoen we nipt aan deze doelstelling.

Solvabiliteitsratio	Rekening	Begroting	Rekening
bedragen x € 1.000	2022	2023	2023
A- Eigen vermogen	83.639	63.166	99.356
B- Totaal activa (totaal vermogen)	389.583	369.542	427.905
Solvabiliteitsratio = A/B x 100%	21,5%	17,1%	23,2%

Het financiële kengetal ‘grondexploitatie’ geeft aan hoe groot de grondpositie (boekwaarde) is ten opzichte van de jaarlijkse baten. Wanneer een gemeente grond tegen de veel lagere prijs van landbouwgrond heeft aangekocht, loopt ze veel minder risico dan wanneer er dure grond is aangekocht en de vraag naar woningen is gestagneerd.

Een norm bepalen voor het kengetal grondexploitatie is lastig. De boekwaarde van de gronden in bezit zegt namelijk nog niets over de relatie tussen de vraag en aanbod van woningbouw dan wel m²-bedrijventerrein. Daarnaast is het van wezenlijk belang wat de te verwachte vraag is/wordt. De paragraaf Grondbeleid en het Meerjaren-Programma-Grondzaken (MPG) bieden hierin meer inzicht.

De boekwaarde van de gronden geeft wel weer in welke mate er middelen zijn aangewend in de grondexploitatie. Dit geld dient namelijk ook nog terugverdiend te worden.

Hoe kleiner het aandeel van de grondpositie is ten opzichte van de totale geraamde baten, hoe kleiner het risico is op het onvermogen om verliezen te kunnen opvangen. Een percentage kleiner dan 20 wordt als gunstig beschouwd. De ratio geeft een toenameweer die het gevolg is van voltooiing van grondexploitaties.

Grondexploitatie	Rekening	Begroting	Rekening
bedragen x € 1.000	2022	2023	2023
Boekwaarden niegg's
A- Boekwaarde grondexploitaties	18.779	25.540	37.974
B- Baten, excl. onttrekkingen reserves	315.978	313.427	371.103
Grondexploitatie = A / B x 100%	5,9%	8,1%	10,2%

Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte een gemeente heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten.

Het BBV bepaalt dat een overzicht van de geraamde incidentele baten en lasten per programma wordt opgenomen. Met behulp van deze gegevens en de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves, waarvan op grond van het BBV ook een overzicht moet worden opgenomen, wordt de structurele exploitatieruimte bepaald. 

Structurele exploitatieruimte	Rekening	Begroting	Rekening
bedragen x € 1.000	2022	2023	2023
A- Structurele lasten	295.036	309.270	304.158
B- Structurele baten	319.122	312.534	326.918
C- Structurele toevoegingen aan reserves	24	0	24
D- Structurele onttrekkingen aan reserves	0	0	0
E- Baten, exclusief onttrekkingen reserves	315.978	313.427	371.103
Structurele exploitatie ruimte in % = (((B-A)+(D-C))/(E) x 100%	7,7%	1,0%	6,2%

De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk zich verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde. De definitie van het kengetal belastingcapaciteit luidt: Woonlasten meerpersoonshuishouden in jaar t ten opzichte van het landelijk gemiddelde in jaar t-1 uitgedrukt in een percentage.

Gemeentelijke belastingcapaciteit	Rekening	Begroting	Rekening
Bedragen x € 1	2022	2023	2023
A- OZB-lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde	296	301	301
B- Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde	169	161	161
C- Afvalstoffenheffing voor een gezin	372	378	378
D- Eventuele heffingskorting voor een gezin	0	0	0
E- Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde	838	840	840
F- Woonlasten landelijke gemiddelde voor gezin in t-1	938	838	838
Gemeentelijke belastingcapaciteit in % = (E/F) x 100%	89,3%	100,2%	100,2%

De benodigde weerstandscapaciteit is afgenomen en de ratio bedraagt nu 1,4.  De algemene reserve  zal nog worden aangevuld met het positief rekeningresultaat 2023.   De omvang van de algemene reserve per 31-12-2023 is ruim voldoende om op korte termijn de risico’s op te vangen. De stand van de Algemene reserve (onderdeel eigen vermogen) is flink gestegen, waardoor ook de solvabiliteit is gestegen naar 22,7%. De solvabiliteit komt  boven de gewenste ondergrens van 20%. De overige kengetallen kennen ook een bijstelling die positief uitpakt.

Deze paragraaf gaat over de voortgang van het geplande onderhoud aan o.a. openbaar groen, water, wegen en kunstwerken, verlichting, speeltoestellen, riolering, gebouwen.

In deze paragraaf geven we aan hoe we kapitaalgoederen in gemeentelijk eigendom beheren. In de Financiële verordening is onder andere opgenomen hoe en wanneer de gemeente haar kapitaalgoederen afschrijft. Per onderdeel gaan we nader in op de specifieke beleidskaders, beheerplannen en financiën.

De gemeente Vlaardingen heeft ruim 7 km² openbare ruimte in beheer. In die ruimte bevindt zich een groot aantal kapitaalgoederen. Deze goederen moeten onderhouden worden. Dit is een taak die continu budgettaire middelen vergt.

In onderstaande tabel worden de kerncijfers voor wegen, riolering, water en groen weergegeven. Deze data zijn afkomstig uit de gemeentelijke beheersystemen. Het muteren van gegevens vindt plaats na afronding van werkzaamheden. Hierdoor lopen de gepresenteerde kerncijfers enigszins achter op de werkelijke situatie.

Omschrijving	Kerncijfers	Percentage
Aantal kilometers wegrijbanen*	198 kilometer	100%
waarvan binnen de bebouwde kom	186 kilometer	94%
waarvan buiten de bebouwde kom	12 kilometer	6%
Oppervlakte wegennet rijbanen	1.401.885 m²	100%
waarvan klinkers	974.865 m²	70%
waarvan asfalt	427.020 m²	30%
Aantal kilometers fietspad*	76 kilometer	100%
waarvan binnen de bebouwde kom	66 kilometer	87%
waarvan buiten de bebouwde kom	10 kilometer	13%
Oppervlakte fietspaden	220.440 m²	100%
waarvan klinkers	108.145 m²	49%
waarvan asfalt	112.295 m²	51%
Oppervlakte overig	1.485.525 m²	100%
waarvan klinkers	1.421.247 m²	95%
waarvan asfalt	64.278 m²	5%
Totaal verharding openbare ruimte	3.107.850 m²	100%
waarvan klinkers	2.504.257 m²	80%
waarvan asfalt	603.593 m²	20%
Aantal rioolaansluiting	36.294 stuks (heffingseenheden)
Aantal trottoir- en straatkolken	± 25.000 stuks
Aantal gemalen, pompputten en drainagepompen	66 stuks
Aantal minigemalen drukriolering	57 stuks
Lengte vrijverval riolering	± 276 kilometer
Lengte persleiding en drukriolering	± 36,5 kilometer
Aantal bruggen	130 stuks
Aantal lichtmasten	13.312 stuks
Aantal armaturen	14.114 stuks
Aantal lampen	14.576 stuks
Aantal duikers
Lengte watergangen	8 kilometer HHD, 2,4km gemeente
Oppervlakte beplantingen	731.123 m²
Oppervlakte gazon	989.270 m²
Oppervlakte ecologisch gras	1.527.131 m²
Oppervlakte water singels	561.305 m²
Lengte sloten	92.385 m²
Aantal bomen	28.615 stuks
* totaal wegennet (rijbaan/fietspad) 274 kilometer, waarvan 92% binnen de bebouwde kom en 8% buiten de bebouwde kom

In onderstaande tabel worden de kerncijfers voor gebouwen weergegeven.

Functie/doel		Aantal
Maatschappelijk
	- Dienstgebouw	13
	- Wijkcentrum	3
	- Overig	10
	- Kerktoren	4
	- Multifunctioneel	3
	- Kinderopvang	2
	- Zaalsport	7
	- Onderwijs	37
	- Veldsport	10
Economisch
	- strategisch	2
	- overig	30
	- rioolgemaal	6
Totaal		127

In het  Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) wordt gesteld dat voor tenminste de kapitaalgoederen wegen, riolering, water, groen en gebouwen het volgende wordt aangegeven:

Het beleidskader
De uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties
De vertaling van de financiële consequenties in de begroting.

Onderstaand volgt een overzicht van de geldende beheerplannen, waarna per beheerplan een nadere toelichting is opgenomen.

Van ieder substantieel kapitaalgoed wordt vervolgens het beleidskader aangegeven, gekoppeld aan het geldende beheerplan. Daarna volgt een verantwoording over de uitvoering in het afgelopen jaar. Op basis van de beheerplannen en actuele ontwikkelingen stelt de gemeente jaarlijks in november een integraal plan op voor het onderhoud van alle kapitaalgoederen.

Beheerplannen	Door de raad vastgesteld d.d.	Looptijd t/m	Programma
Wegen	17 juni 2021	n.v.t.	4. Verkeer en mobiliteit
Civieltechnische kunstwerken	17 juni 2021	n.v.t.	4. Verkeer en mobiliteit
Riolering en grondwater	31 januari 2019	n.v.t.	3. Groen en milieu
Waterbodems (Waterplan)	28 november 2013	n.v.t.	4. Verkeer en mobiliteit
Groenvoorzieningen	April 2012	n.v.t.	3. Groen en milieu
Kades en glooiingen	19 februari 2015	n.v.t.	6. Onderwijs, economie en havens
Havens	Zie kades en glooiingen	n.v.t.	6. Onderwijs, economie en havens
Oppervlaktewater (Waterplan)	28 november 2013	n.v.t.	3. Groen en milieu
Ondergrondse containers	-	n.v.t.	3. Groen en milieu
Speeltoestellen	2013	n.v.t.	9. Sport en recreatie
Openbare verlichting	18 september 2014	n.v.t.	4. Verkeer en mobiliteit
Verkeersregelinstallaties (Nota verkeerslichten)	Ter kennisname raad 18 december 2012	n.v.t.	4. Verkeer en mobiliteit
Gebouwen	8 maart 2014 B&W	n.v.t.	1. Bestuur, participatie en dienstverlening
Nota grondbeleid	7 april 2011 Raad	n.v.t.	5. Wonen
Nota Vastgoed	Niet voorgelegd aan Raad	n.v.t.	1. Bestuur, participatie en dienstverlening

Beleids- en beheerkaders
Tot de beleidskaders behoren het Beheerplan Wegen en het Beheerplan Civieltechnische kunstwerken, beiden vastgesteld in 2021. Bepalend voor de wijze en het niveau waarop het wegenbeheer en het beheer civieltechnische kunstwerken worden uitgevoerd, zijn de kaders uit de beleids- en beheerplannen Wegen en Civieltechnische kunstwerken. De actuele areaal- en inspectiegegevens en technische levensduur zijn leidend.

Wegen
Het onderhoudsniveau is B (basis). De wegen worden 1x per 2 jaar geïnspecteerd. Mede op basis hiervan wordt het onderhoud en het moment van vervanging bepaald. Acute maatregelen worden per direct opgepakt om de veiligheid in de openbare ruimte te waarborgen. De gemeente werkt de planopgave voor groot onderhoud en vervanging doorlopend bij met voortschrijdend inzicht op basis van inspecties en meldingen. Periodiek stemt de wegbeheerder de planning af met andere beheerdisciplines, zoals riolering en groen, en met ruimtelijke ontwikkelingen, zoals herontwikkeling, verkeerskundige aanpassingen, klimaatadaptatie (wateroverlast en hittestress) en energietransitie. Vervangingen van de verhardingsconstructies worden als krediet geactiveerd vanuit het investeringsprogramma.
In 2023 is een aantal werkzaamheden aangevangen of afgerond, zoals in de Drevenbuurt in het kader van het ophoogprogramma en rondom de Rozenlaan in Vlaardinger Ambacht.

Civieltechnische kunstwerken
Het onderhoudsniveau voor civieltechnische kunstwerken (CTK) is ’basis'. Uitgangspunt hierbij is dat technisch adequaat onderhoud plaatsvindt, waarbij het kapitaalgoed duurzaam in stand gehouden wordt. Voor de civieltechnische kunstwerken geldt dat het basis instandhoudingsniveau (heel, veilig en toegankelijk) wordt gegarandeerd. De civieltechnische kunstwerken worden 1x per 5 jaar gedetailleerd geïnspecteerd. Werktuigbouwkundige en elektrische installaties worden jaarlijks geïnspecteerd.

In 2023 is onderhoud uitgevoerd aan diverse kleine bruggen en keerwanden en zijn de voorbereidingen gestart voor groot onderhoud aan de Oudehavenbrug en de brug op de Delftseveerweg. Ook de laatste werkzaamheden aan de schilderwerkzaamheden van De Twist zijn begin 2023 volledig afgerond.

Financiën
De financiële consequenties van de beleids- en beheerplannen met de daarbij behorende kwaliteitskeuze zijn in deze begroting verwerkt in het programma Verkeer en Mobiliteit. Conform de beleids- en beheerplannen heeft een financiële vertaalslag plaats gevonden.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud wegen	746.536	727.227	727.227	747.454	-20.227	Verkeer en mobiliteit
Klein onderhoud CTK	101.110	231.328	231.328	187.671	43.657	Verkeer en mobiliteit
Groot onderhoud wegen	1.588.981	1.641.485	1.641.485	1.622.469	19.016	Verkeer en mobiliteit
Groot onderhoud CTK	77.000	77.000	77.000	73.920	3.080	Verkeer en mobiliteit
Overig onderhoud	796.158	887.798	887.798	844.915	42.883	Verkeer en mobiliteit
Mutatie voorziening/reserve	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Kapitaallasten CTK	141.059	167.690	136.562	136.562	0	Verkeer en mobiliteit
Totaal	3.450.845	3.732.528	3.701.400	3.612.991	88.409
Overig onderhoud heeft o.a. betrekking op onderhoud installatie, onderhoud markeringen, afval gerelateerde zaken, aanschaf materialen, magazijnuitgiftes etc. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren

Beleidskader
Het beleidskader voor het rioolbeheer is beschreven in het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan. Met de invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 vervalt de verplichting om te beschikken over een verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan. Aangezien de planperiode van het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan aan het einde van 2023 verloopt en het wenselijk blijft om verantwoording af te leggen over de invulling van onze zorgplichten en financiën, is het beleidsplan herzien en is rekening gehouden met de implementatie van de Omgevingswet. 

Financiën
In het programma Groen & Milieu zijn middelen voorzien voor het rioolbeheer. De exploitatiekosten van het rioolstelsel worden gefinancierd met de opbrengsten uit de rioolheffing. Eventuele overschotten die ontstaan na afsluiting van een boekjaar worden verrekend via de spaarvoorziening riolering.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	748.664	950.046	950.046	942.187	7.859	Groen en milieu
Groot onderhoud	IP	IP	IP	IP	IP	Groen en milieu
Overig onderhoud	304.217	415.659	415.659	274.536	141.123	Groen en milieu
Mutatie voorziening/reserve	3.391.936	2.786.298	2.588.298	2.975.222	-386.924	Groen en milieu
Kapitaallasten	666.552	748.977	778.734	580.734	198.000	Groen en milieu
Totaal	5.111.370	4.900.980	4.732.737	4.799.598	-39.942
Overig onderhoud heeft o.a. betrekking op energiekosten en betaalde belastingen. Het groot onderhoud en vervanging van riolering bij integrale ophogingsprojecten wordt gefinancierd vanmuit het IP. Cijfers zijn exclusief ambtelijke uren.

Beleids- en beheerkaders
De beleidskaders zijn opgenomen in het Waterplan. Verschillende wetten stellen kaders en leggen verplichtingen op voor de waterbeheerder. Het onderhoud van de waterbodems omvat baggerwerkzaamheden, die worden uitgevoerd door het Hoogheemraadschap van Delfland volgens een planning met een cyclus van acht jaar. De hoofdwatergangen vallen onder het beheer van het Hoogheemraadschap van Delfland, terwijl de gemeente verantwoordelijk is voor het beheer van de overige watergangen

Financiën
In de programma’s Groen & Milieu en Verkeer & Mobiliteit zijn middelen voorzien voor het beheer en onderhoud van de waterbodems. 

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	55.176	20.153	20.153	33.616	-13.463	Verkeer en mobiliteit
Groot onderhoud	167.364	149.382	149.382	117.589	31.793	Verkeer en mobiliteit
Overig onderhoud	2.754	19.207	49.650	10.124	39.526	Verkeer en mobiliteit
Mutatie voorziening/reserve	nvt	nvt	nvt	nvt	nvt	n.v.t.
Kapitaallasten	2.773	2.748	2.616	2.616	0	Verkeer en mobiliteit
Totaal	228.067	191.490	221.801	163.945	57.856
Overig onderhoud heeft o.a. betrekking op energiekosten en betaalde belastingen. Cijfers zijn exclusief ambtelijke uren.

Beleids- en beheerkaders

De beleid- en beheerkaders voor het openbaar groen zijn vastgelegd in het Groenplan Vlaardingen Blijvend Groen, de Bomenverordening Vlaardingen 2023 en bijbehorende beleidsregels. Duurzaamheid in inrichting en beheer zijn belangrijke aspecten van het beleid. Het onderhoudsniveau voor het groen is bepaald op niveau Basis. Voor het adequaat en efficiënt uitvoeren van technisch beheer wordt Boom Veiligheids Onderzoek (BVO) uitgevoerd in een driejarige cyclus. Ambities uit het Groenplan worden zoveel mogelijk gerealiseerd door aan te sluiten bij integrale projecten. 

Financiën
Voor het uitvoeren van groenonderhoud zijn in 2023 de kosten binnen het het beschikbaar gestelde budget gerealiseerd. Zie voor een specificatie de onderstaande tabel.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	50.619	50.802	50.802	59.851	-9.049	Groen en milieu
Groot onderhoud	3.174.767	3.083.048	3.213.048	3.157.163	55.885	Groen en milieu
Overig onderhoud	161.190	227.900	230.134	201.673	28.461	Groen en milieu
Mutatie voorziening/reserve	24.175	24.526	0	0	0	Groen en milieu
Kapitaallasten	86.344	78.760	88.211	88.211	0	Groen en milieu
Totaal	3.497.095	3.465.035	3.582.195	3.506.898	75.297
Overig onderhoud heeft o.a. betrekking op verwerkingskosten groenafval, betaalde belastingen, huisvestingskosten, kantoorartikelen, aanschaf materiaal. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren.

Beleids- en beheerkaders
De veiligheid en functionaliteit van de kades en glooiingen zijn van groot belang voor de continuïteit van de havenactiviteiten. Het Plan Kades en glooiingen (2015) is de basis voor het beheer van de gemeentelijke kades en glooiingen. Op basis van de opgenomen uitgangspunten worden veiligheid en functionaliteit gewaarborgd. De nadruk in het plan ligt met name bij de technische kwaliteit en functionaliteit en minder op de belevingswaarde. Voorafgaand aan het uitvoeringsjaar laten wij een kwaliteitsonderzoek uitvoeren om de definitieve maatregelen op jaarbasis goed in beeld te krijgen. Herstructureringen en vervangingsopgaven van de openbare ruimte  in de nabijheid van kades en glooiingen grijpen wij aan om meekoppelkansen te realiseren.

Financiën
De uitgaven voor kleinschalig en dagelijks onderhoud zijn conform het beheerplan opgenomen in de begroting bij de producten Zeehavens en Binnenhavens binnen het programma Economie en Haven. Groot onderhoud wordt gefinancierd vanuit het Investeringsplan.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud kades en glooiingen	63.771	148.588	148.588	228.558	-79.970	Onderwijs, economie en haven
Klein onderhoud havens	285.410	214.049	214.049	346.368	-132.319	Onderwijs, economie en haven
Groot onderhoud kades en glooiingen	0	0	0	0	0	Onderwijs, economie en haven
Groot onderhoud havens	3.851	63.700	63.700	0	63.700	Onderwijs, economie en haven
Overig onderhoud kades en glooiingen	0	0	0	0	0	Onderwijs, economie en haven
Overig onderhoud havens	140.757	44.405	48.091	74.022	-25.931	Onderwijs, economie en haven
Mutatie voorziening / reserve K&G	nvt	nvt	nvt	nvt	nvt	n.v.t.
Kapitaallasten K&G	529.844	546.349	516.200	495.147	21.053	Onderwijs, economie en haven
Totaal	1.023.633	1.017.091	990.628	1.144.095	-153.467
Overig onderhoud heeft o.a. betrekking op schadeuitkeringen en acualiseren plan kades en glooiingen. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren.

Beleidskaders

De beleidskaders zijn opgenomen in het Waterplan. Op grond van de Waterwet dragen de gemeente en het Hoogheemraadschap van Delfland samen zorg voor een doelmatig en samenhangend waterbeheer. 

Met het oog op het verbeteren van de waterkwaliteit en -kwantiteit in het oppervlaktewatersysteem streeft de gemeente ernaar om afvalwater en hemelwater te scheiden. Daarnaast zoeken we naar extra ruimte voor waterberging en de ontwikkeling van natuurvriendelijke oevers. We nemen ook maatregelen in de riolering, zodat het aantal overstortgebeurtenissen (het lozen van overtollig rioolwater op het oppervlaktewater) afneemt. Hierdoor neemt de vervuiling van het oppervlaktewater af. 

Financiën
In het programma Groen & Milieu zijn middelen voorzien voor het beheer en onderhoud van het oppervlaktewater. Vanwege de samenwerking met het Hoogheemraadschap van Delfland geldt voor een aantal onderdelen een gedeelde financiering. De financiële consequenties van het waterbeleid zijn in het Waterplan beschreven.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	232.560	238.342	238.342	231.844	6.498	Groen en milieu
Groot onderhoud	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	Groen en milieu
Overig onderhoud	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Mutatie voorziening/reserve	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Kapitaallasten	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Totaal	232.560	238.342	238.342	231.844	6.498
Het groot onderhoud wordt door de gemeente voor rekening van Midden-Delfland gedaan. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren.

Beleidskaders
De gemeente wil met ondergrondse containers het straatbeeld verbeteren en meer service aan bewoners leveren. Eind 2020 zijn alle restafvalcontainers voorzien van vulgraadmeters en paslezers ten behoeve van de afvalpas die per 1 februari 2021 is ingevoerd. In totaal zijn er 1125 ondergrondse restafvalcontainers in heel Vlaardingen. Het grootschalig onderhoud is opgenomen in de begroting van het product Afval van het programma Groen en Milieu.

Financiën
De kosten van nieuw te plaatsen ondergrondse containers worden gedekt uit de beschikbaar gestelde investeringskredieten. Dit staat verantwoord in het programma Groen en Milieu. Alle aan de afvalverwijdering en –verwerking gerelateerde kosten (inclusief de kapitaallasten) mogen via de afvalstoffenheffing worden doorberekend. Daarom is de exploitatie van de afvalverwijdering en –verwerking binnen de begroting budgettair neutraal. Saldi die na afsluiting van een boekjaar ontstaan worden via de egalisatievoorziening Afvalverwijdering verrekend (voor zover de voorziening toereikend is).

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	409.751	461.655	461.655	425.204	36.451	Groen en milieu
Groot onderhoud IP						Groen en milieu
Groot onderhoud	175.075	150.000	150.000	111.768	38.232	Groen en milieu
Overig onderhoud	0	0	0	0		Groen en milieu
Mutatie voorziening/reserve	83.557	-42.222	-42.222	0	-42.222	Groen en milieu
Kapitaallasten Irado	789.244	841.421	841.421	841.421	0	Groen en milieu
Kapitaallasten gemeente	534.421	673.364	512.837	512.837	0	Groen en milieu
Totaal	1.992.049	2.084.218	1.923.691	1.891.230	32.461
Het groot onderhoud heeft betrekking op het plaatsen van de ondergrondse containers. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren.

Beleids- en beheerkaders
De gemeente Vlaardingen streeft naar veilige en uitdagende speelplekken en speelvoorzieningen, waarmee de leefbaarheid van buurten en wijken worden verbeterd. Een goed en veilig ingerichte openbare ruimte is een onderdeel van een prettige leefomgeving. Hiertoe behoren ook de speelplaatsen. De gemeente stelt kwaliteit boven kwantiteit. Gestreefd wordt naar voldoende speelplaatsen die zo goed mogelijk over de stad verdeeld zijn, aansluiten bij de wensen en behoeften van de gebruikers en technisch goed worden onderhouden. De speelvoorzieningen worden ieder jaar geïnspecteerd op veiligheid en de staat van onderhoud. Tot het beleidskader behoort het Speelruimteplan. In 2023 is begonnen aan een actualisatie van het Speelruimteplan, met brede participatie waaronder kinderraden. Verder zijn verschillende speellocaties vernieuwd, zoals op  de Van Baerlestraat, het  Mendohlssonplein en de Jacob Assendelftstraat. Inclusief spelen is hierbij een belangrijke pijler.

Financiën
Voor de speelvoorzieningen zijn in de begroting in het programma Sport en Recreatie financiële middelen opgenomen voor vervanging en het dagelijks beheer en onderhoud.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	93.203	89.042	89.042	83.165	5.877	Sport en recreatie
Groot onderhoud	311.081	317.560	317.560	323.222	-5.662	Sport en recreatie
Overig onderhoud	4.894	217	217	7.784	-7.567	Sport en recreatie
Mutatie voorziening/reserve	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Kapitaallasten gemeente	3.067	3.038	2.965	2.965	0	Sport en recreatie
Totaal	412.245	409.857	409.784	417.136	-7.352
Overig onderhoud heeft onder andere betrekking op energiekosten. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren.

Beleids- en beheerkaders
De openbare verlichting draagt bij aan de sociale veiligheid, verkeersveiligheid en leefbaarheid. De gemeente Vlaardingen blijft de openbare verlichting verder verduurzamen door bij einde levensduur de conventionele verlichting te vervangen door energiezuinige ledverlichting. Tot het beleidskader behoort het Beleidsplan openbare verlichting 2014. De gemeente voert zelf de regie, beleidsmatig en operationeel, en laat zich daarbij ondersteunen door specialisten uit de markt. Het onderhoud en spoedreparaties zijn ondergebracht bij een marktpartij.

Financiën
Voor het uitvoeren van dagelijks en groot onderhoud aan de openbare verlichting zijn in 2023 meer kosten gemaakt dan begroot; dit wordt met name veroorzaakt door hogere energielasten.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Groot onderhoud	320.054	420.714	420.714	326.498	94.216	Verkeer en mobiliteit
Overig onderhoud	327.444	324.570	839.003	1.108.082	-269.079	Verkeer en mobiliteit
Mutatie voorziening/reserve	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Kapitaallasten gemeente	190.208	240.932	201.802	201.802	0	Verkeer en mobiliteit
Totaal	837.706	986.216	1.461.519	1.636.382	-174.863
Overig onderhoud heeft onder andere betrekking op energiekosten. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren.

Beleids- en beheerkaders
De beleidskaders voor de verkeersregelinstallaties zijn vastgelegd in de Nota Verkeerslichten. In deze nota zijn uitgangspunten voor het niveau van beheer en onderhoud en vervanging van verkeersregelinstallaties opgenomen.  De gemeente voert zelf de regie, beleidsmatig en operationeel, en laat zich daarbij ondersteunen door specialisten uit de markt. Het onderhoud en spoedreparaties van de installaties zijn ondergebracht bij een marktpartij.

Financiën
Voor het uitvoeren van dagelijks en groot onderhoud aan de verkeersregelinstallaties zijn in de begroting in het programma Verkeer en Mobiliteit de benodigde financiële middelen opgenomen. De realisatie in 2023 is aanzienlijk lager uitgevallen aangezien het groot onderhoud nog niet nodig was.

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein onderhoud	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Groot onderhoud	187.743	341.348	341.348	185.453	155.895	Verkeer en mobiliteit
Overig onderhoud	4.974	0	0	12.932	-12.932	Verkeer en mobiliteit
Mutatie voorziening/reserve	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.	n.v.t.
Kapitaallasten gemeente	247.704	260.427	231.262	231.303	-41	Verkeer en mobiliteit
Totaal	440.421	601.776	572.610	429.688	142.922
Overig onderhoud heeft betrekking op energiekosten. Cijfers zijn exclusief inzet ambtelijke uren.

Beleidskaders
Vastgoed beheert en exploiteert diverse panden die in bezit zijn van de gemeente Vlaardingen. De huidige gemeentelijke vastgoedportefeuille telt ca. 100 objecten voor voornamelijk maatschappelijke, sportieve, culturele en educatieve doeleinden. De portefeuille heeft een totale verzekerde waarde van € 353 miljoen en is ingericht op basis van de volgende categorieën:
•    Dienstgebouwen
•    Maatschappelijk vastgoed waaronder welzijns-,  onderwijs-  en (veld)sportaccommodaties
•    Strategisch bezit
•    Overig bezit

Jaarlijks stelt de gemeenteraad een budget vast voor het beheer en onderhoud van het gemeentelijke vastgoed. Voor het onderhoud gebeurt dit op basis van meerjarenonderhoudsprogramma’s (MJOP’s) van de diverse objecten, welke zijn vastgelegd in een beheerplan. 
In 2021 is het beheerplan Onderhoud gemeentelijke gebouwen 2021-2030 vastgesteld. Naast dat er een wettelijke noodzakelijkheid is m.b.t. werken met een beheerplan, biedt het ook structuur en leidt tot een nauwkeuriger, gefundeerdere raming van de te verwachten onderhoudskosten. Op deze wijze worden de schaarse middelen zo efficiënt mogelijk ingezet en op dit punt regelmaat in de begroting aangebracht.
Het beheerplan als instrument voor meerjarig onderhoud is een gewenste aanvulling op het juist inzetten van overheidsmiddelen op gebied van gebouwbeheer. In 2022 is een start gemaakt met het actualiseren van de MJOP’s, waarbij de wens om verduurzaming van de gebouwen is meegenomen. Voor dit laatste is in de Voorjaarsnota 2023 een verduurzamingsprogramma ter besluitvorming voorgelegd en verwerkt in de MJB 2024-2027. 
De nieuwe MJOP’s dienden in 2023 als opmaat naar een nieuwe aanbesteding voor een contractpartij in 2024, maar ook om actualisatie van budgetten binnen het beheerplan te bewerkstelligen. In het eerste kwartaal 2024 zal een nieuw beheerplan 2024-2033 aan de raad worden voorgelegd.

Integraal maatschappelijk voorzieningenbeleid (accommodatiebeleid)
Naast de ontwikkeling van Vastgoedbeleid welke dus vooral geënt is beheer en onderhoud wordt is er in 2023 ook gewerkt aan het opstellen van accommodatiebeleid. Dit ondersteunt onze gemeente bij het zo doelmatig mogelijk huisvesten van uw activiteiten op het gebied van sport, cultuur, zorg, welzijn en onderwijs. De uitdaging is te komen tot een gemeente breed beleid inclusief afwegingskader op (het gebruik van) maatschappelijke accommodaties, met aandacht voor de verschillen tussen Onderwijs, Cultuur, Sport en Zorg & Ondersteuning/Sociaal Domein. 
In een bestuurlijk afstemmingsgesprek op 7 november 2023 is gesproken over de complexiteit van het onderwerp en de bestuurlijke wensen en verwachtingen. Daarbij ontstond consensus over de route voor het vervolg, om tegemoet te komen aan de wensen van de betrokken portefeuillehouders. Om de integraliteit van dit beleid te waarborgen is de term accommodatiebeleid  vervangen door Integraal maatschappelijk voorzieningenbeleid. 

Financiële verantwoording 2024 
Het gemeentelijke vastgoed is divers en vraagt dan ook om afwegingen bij het plegen van regulier en groot onderhoud. Door het werken met een beheerplan is er structuur en is er vrij nauwkeurig in beeld hoeveel middelen ingezet moeten worden voor prefentief-, collectief- en storingsonderhoud. 

Zoals hierboven al is geschreven beheert en exploiteert Vastgoed diverse panden die in bezit zijn van de gemeente Vlaardingen. De exploitatieresultaten van deze objecten zijn verspreid over de diverse programma’s in de jaarrekening, maar worden samengevat in deze paragraaf.

In oktober 2021 werd het Beheerplan Vastgoed en Facilitaire Zaken door de gemeenteraad vastgesteld. Daarbij is voor de dekking van de onderhoudskosten van de gemeentelijke gebouwen een onderhoudsvoorziening ingesteld. Op grond van deze voorziening was voor 2023 € 2,26 mln. beschikbaar voor de uitvoering van de diverse meerjarenonderhoudsprogramma’s (MJOP’s).

De voor vorig jaar geplande werkzaamheden zijn volledig uitgevoerd. Op programmaniveau zijn er resultaten te zien, maar op totaalniveau is er slechts een klein nadeel van € 23.000. Dit bedrag zal ten laste van de exploitatie worden gebracht.
Gepland was dat eind 2023 een nieuw beheerplan aan de raad voor te leggen. Dit is niet gelukt vanwege de werkzaamheden rond de het transparanter maken van het beheerpan. In 2024 zal het beheerplan van Vastgoed worden herzien en worden de jaarlijkse budgetten ten behoeve van de uitvoering van de MJOP’s aangepast. De Reserve Groot Onderhoud, waarin de resultaten van voorgaande jaren zijn verwerkt, zal in dit beheerplan worden meegenomen. 

Naast het onderhoud uit de MJOP’s welke in het beheerplan is opgenomen, zijn er de overige beheerkosten die in de exploitatie worden verantwoord. De exploitatie laat een voordelig resultaat zien van in totaal € 859.000. Dit saldo kan als volgt worden geanalyseerd. 

Lasten:
De lastenkant geeft een voordelig saldo van € 744.500, dat voor een belangrijk deel wordt veroorzaakt door lagere kosten voor het correctief onderhoud (niet in het beheerplan opgenomen kosten van € 436.600). Oorzaak van het overschot is de beëindiging van het contract met de aannemer. De opdrachten zijn teruggetrokken vanwege de overschrijding van de aanbestedingstermijn. De uitvoering van dit onderhoud wordt meegenomen in het nieuwe beheerplan, dat in 2024 aan de raad wordt voorgelegd. 
De schoonmaakkosten (in- en uitwendig) zijn voor de gemeentelijke gebouwen hoger uitgevallen door de inflatiecorrectie. Hier tegenover staat dat de gebouwen aan de Waalstraat (bibliotheek) en Hoflaan niet meer in gebruik zijn en er een aantal opvanglocaties (schoollokalen) in gebruik bij onderwijs zijn. Per saldo ontstaat een positief saldo van € 81.200.
Doordat de eindafrekening van de energielasten nog niet heeft plaatsgevonden, is ook op deze post een voordelig saldo te zien van € 266.700.
Bij het opstellen van de begroting is rekening gehouden met dat een groot deel van de OZB (gebruikersdeel) via de servicelasten in rekening gebracht kon worden bij de huurder. Momenteel wordt onderzocht welk deel in rekening gebracht kan worden en de facturen hiervoor zullen in 2024 worden verstuurd. Hierdoor is in 2023 een nadeel ontstaan van € 112.000.
De overige beheerkosten zoals onderzoek, advies, huurkosten, sloopkosten etc. zijn € 95.000 lager uitgevallen dan verwacht. In 2022 was echter budget beschikbaar voor de implementatie van de softwarepakketten Metafoor en O-prognose en de daarbij horende personele lasten Door personeelsgebrek bij team ICT, zijn deze werkzaamheden voorlopig uitgesteld. Verwacht werd dat de implementatie in 2023 gereed zou zijn, maar het grootste deel van de invoer van gegevens wordt in 2024 uitgevoerd. Daarom wordt de raad verzocht in te stemmen met overheveling van restant budget overige beheerkosten van € 75.000.

Baten:
Aan de batenkant is een positief saldo te zien van in totaal € 114.300. Dit is het gevolg van hogere verhuuropbrengsten € 201.900 wat voornamelijk het gevolg is van hogere (variabele) huuropbrengst benzineverkooppunten en onderwijsgebouwen. Daarnaast is bij een aantal gebouwen een grotere oppervlakte verhuurd en is de huurverhoging bij bedrijven hoger dan aanvankelijk is geraamd. Bovendien is er een eenmalige huuropbrengst van € 39.000 voor een zendmast van KPN. 
In de 2e Voortgangsrapportage is gemeld dat het pand aan de Broekpolderweg 249b in het laatste kwartaal zou worden verkocht. De geraamde opbrengst ad € 170.000 wordt waarschijnlijk in het 2e kwartaal 2024 gerealiseerd. Omdat de netto verkoopprijs van de Hoflaan 3-15 hoger was dan geraamd en er een extra opbrengt is van snippergroen, komt de netto totale verkoopopbrengst € 106.600 lager dan geraamd. De overige geraamde incidente opbrengsten zijn € 20.000 lager dan geraamd.

Recapitulatie afwijkingen lasten en baten Vastgoed/ Facilitaire Zaken

Omschrijving	Realisatie 2023
Onderhoudslasten	436	+
Nadelig saldo 2023 Beheerplan	23	-
Schoonmaken in- en uitwendig	81	+
Onroerend zaak belasting	112	-
Energielasten	267	+
Beheer-, advies-, en onderzoekskosten	20	+
Implementatie software Vastgoed	75	+
Verhuuropbrengsten	241	+
Verkoopopbrengsten	107	-
Overige baten	20	-
Exploitatie saldo	859

Omschrijving	Realisatie 2022	Primaire begroting 2023	Begroting 2023 na wijziging	Realisatie 2023	Verschil begroting - realisatie	Programma
Klein en groot onderhoud	3.150.000	3.501.000	3.501.000	3.088.200	412.800	Bestuur, dienstverlening en participatie
Mutatie voorziening/reserve	313.500	-119.000	0	0	0	Bestuur, dienstverlening en participatie
Kapitaallasten gemeente	2.073.100	3.012.000	2.421.700	2.421.700	0	Bestuur, dienstverlening en participatie
Totaal	5.536.600	6.394.000	5.922.700	5.509.900	412.800

De treasuryfunctie maakt deel uit van de bredere financiële functie. De treasuryfunctie houdt zich bezig met financiering, risico- en cashmanagement en de hiermee samenhangende baten en lasten. In onze gemeente worden de treasury taken overwegend centraal uitgevoerd. De uitvoering vindt plaats binnen de kaders van het treasurystatuut. Dit verplichte document (artikel 212, Gemeentewet) is voor het laatst in december 2023 door uw raad vastgesteld.  

Het treasurystatuut stelt dat het treasurybeleid in onze gemeente defensief van karakter behoort te zijn. Dit betekent dat financiële risico’s, die betrekking hebben op de uitvoering van de treasuryfunctie, beperkt dienen te blijven. Deze risicohouding vloeit enerzijds voort uit het idee dat prioriteit gegeven moet worden aan een ongehinderde continue uitvoering van de publieke taak, anderzijds uit de gedachte dat met gemeenschapsgeld met de nodige voorzichtigheid dient omgegaan te worden.

In het statuut zijn de algemene doelstellingen van het treasurybeleid opgenomen. Deze zijn:

• het garanderen van een duurzame toegang tot de financiële markten en het beperken van de kosten die daarmee samenhangen.
• het beschermen van de gemeentelijke vermogenspositie middels het beheersen van de financiële risico’s.
• het optimaliseren van het extern renteresultaat.

In het vervolg van deze paragraaf worden de onderwerpen die bij deze doelstellingen horen, besproken. Als eerste wordt ingegaan op de wijze waarop Vlaardingen haar bezit financiert, daarna worden de risico’s die aan dit financieren verbonden zijn in beeld gebracht, vervolgens wordt stil gestaan bij het kredietrisico op uitzettingen (gelden bij derden) en komt ook het renteresultaat aan de orde.

 

Evenals in 2021 en 2022  is de  vaste leenschuld in 2023 met € 20 miljoen gedaald. In onderstaand overzicht is de leenschuld opgesplitst in een vlottend en een vast deel. Waar het vlottende deel betrekking heeft op leningen met een oorspronkelijke, rentetypische looptijd tot één jaar, daar verwijst het vaste deel naar leningen met een looptijd van één jaar en langer. Per 31 december 2023 stond er een kortlopende lening open van € 20 miljoen.

Leenschuld	Bedrag (x € 1 miljoen)
Vaste component (langlopende leningen)	200
Vlottende component (kortlopende leningen)	0
Totale leenschuld (per 31 december 2022)	200
Vaste component (langlopende leningen)	180
Vlottende component (kortlopende leningen)	20
Totale leenschuld (per 31 december 2023)	200

Het is beleid (zie onderdeel Renterisico) om jaarlijks € 20 miljoen op de vaste schuld af te lossen en voor zo ver noodzakelijk her te financieren.  In 2023 is er voor een bedrag van € 20 miljoen aan vaste geldleningen afgelost en zijn er geen nieuwe vaste geldleningen aangetrokken. Zodoende is de vaste leenschuld met € 20 miljoen gedaald.

De financiers van de gemeente Vlaardingen zijn per 31 december 2023:
Geldgever	Bedrag (x € 1 miljoen)	%
Bank Nederlandse Gemeenten	170	85%
Provincie Noord-Brabant	10	5%
Achmea IM Euro Local Government Loans Fund	20	10%
Totaal	200	100%

In 2023  zijn er 2 langlopende geldleningen  van in totaal  € 20 miljoen afgelost.  Op 1 januari 2023 was het saldo bij Rijks Schatkist € 26 miljoen. Op 31 december 2023 was het saldo € 15 miljoen. 

Financiers
De Bank Nederlandse Gemeenten, huisbankier van onze gemeente, is al jarenlang marktleider op het gebied van financiering van decentrale overheden. Financier Provincie Noord-Brabant kwam in 2017 eenmalig als voordeligste aanbieder uit de bus. In 2023 zijn er geen nieuwe langlopende geldleningen aangetrokken. Financier Achmea IM Euro Local Government Loans Fund betreft een kortlopende geldlening.

 

Financiering en renterisico zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het renterisico van de Gemeente Vlaardingen maakt deel uit van het, met behulp van de Monte Carlo Methode, vastgesteld benodigd weerstandsvermogen. Telkens wanneer een geldlening moet worden afgelost en herfinanciering noodzakelijk is, bestaat immers het gevaar dat de begroting geconfronteerd wordt met hogere rentelasten: de nieuwe lening kan door ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt duurder uitvallen dan de oude. Renterisico is niet uit te sluiten, maar kan wel worden gespreid om het risico per begrotingsjaar te beperken.

De Wet Financiering Decentrale Overheden (Wet Fido) stelt grenzen aan de mate waarin een gemeente zich bloot kan stellen aan renterisico. Ter beperking van dit risico is zowel voor de vaste schuld (langlopende leningen) als voor de vlottende schuld (kortlopende leningen) een wettelijk maximum vastgesteld. Het te lang niet voldoen aan deze limitering kan voor de Provincie, als toezichthouder van de gemeente, aanleiding zijn om maatregelen te nemen. In laatste instantie behoort preventief toezicht op het afsluiten van geldleningen tot de mogelijkheden.

De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. Hoe meer de aflossing van de schuld in de tijd wordt gespreid, hoe minder gevoelig de begroting wordt voor renteschokken bij de herfinanciering. Het is een wettelijke norm die betrekking heeft op de vaste schuld van de gemeente. De renterisiconorm stelt dat de jaarlijkse verplichte aflossing en renteherziening niet meer mag bedragen dan 20% van de begroting. De renterisiconorm zet gemeenten en andere decentrale overheden aan tot spreiding en daarmee verlaging van het jaarlijks renterisico. Dit gebeurt in de praktijk door aflossingen op leningen en momenten van renteherziening over toekomstige begrotingsjaren te verdelen. Het is aan de besturen van de decentrale overheden zelf om binnen de grens van de renterisiconorm voor de gewenste mate van spreiding te kiezen

Berekening Renterisiconorm
Begrotingstotaal 2023	315
Rekenpercentage renterisiconorm (gemeenten)	20%
Renterisiconorm	63

Om de mogelijke impact van renterisico (vaste schuld) voor de komende vier jaar te kunnen bepalen zijn verschillende rentescenario’s mogelijk. Voor de eenvoud hebben wij gekozen voor een gemiddelde stijging van de toekomstige marktrente met 1%. Als deze stijging zich daadwerkelijk voordoet de komende jaren, dan stijgen de rentelasten met ingang van 2027 met € 800.000 (1% van € 80 miljoen).

Uiteraard zijn ook andere rentescenario’s mogelijk. Welk scenario het meest waarschijnlijke is, is op voorhand niet te zeggen. De financiële markt is onvoorspelbaar, omdat zij van vele factoren afhankelijk is.

Gemeenten zijn niet vrij in het bepalen van de omvang van de jaarlijks te betalen aflossingen. De renterisiconorm geeft aan welk bedrag maximaal per begrotingsjaar kan worden afgelost en kan worden her gefinancierd.

 

Toekomstig beeld renterisico (bedragen x €1 miljoen)	2024	2025	2026	2027	2028
Aflossingen	20	20	20	20	20
Renteherzieningen	0	0	0	0	0
Renterisico	20	20	20	20	20

De risiconorm geeft aan dat de verplichte aflossing of renteherziening maximaal €  63 miljoen mag bedragen. Deze norm is in 2023 niet overschreden. Er is voor een bedrag van € 20 miljoen aan langlopende leningen afgelost. Risicobeheersing is een continu proces om risico’s te identificeren en beoordelen. Onderstaande tabel is een weergave van het maximale renterisico (vaste schuld) tot en met 2028.

Vlottende schuld ontstaat wanneer geldleningen worden afgesloten met een rentetypische looptijd die korter is dan 1 jaar. In Vlaardingen gaat het veelal om leningen met een looptijd van 4 weken tot 3 maanden. Jarenlang was de rente voor kortlopende geldleningen negatief. In 2022 is hier verandering in gekomen en moet er weer rente betaald worden voor deze leningen. 

Het financieren door middel van kortlopende geldleningen kent twee voordelen:

1. Snel kunnen inspelen op schommelingen in de financieringsbehoefte
2. Het is bij de huidige rentestructuur een relatief goedkope financieringsvorm).

Het treasurybeleid is erop gericht om zoveel mogelijk van deze voordelen te profiteren. De keerzijde van de medaille is echter de korte rentevastheid (renterisico) van kortlopende leningen. Om te voorkomen dat decentrale overheden zich teveel laten leiden door de voordelen van deze financieringsbron is door de wetgever de kasgeldlimiet ingesteld. Deze kasgeldlimiet stelt een maximum aan de omvang van de vlottende schuld. In 2023 is er slechts een kasgeldlening afgesloten van  € 20 miljoen.

Berekening kasgeldlimiet
Begrotingstotaal 2023	315
Rekenpercentage kasgeldlimiet (gemeenten)	8,50%
Maximale netto vlottende schuld	27

De Wet Financiering Decentrale Overheden staat het overheden toe om de kasgeldlimiet gedurende twee achtereenvolgende kwartalen te overschrijden. In onderstaande tabel is voor de vier kwartalen van 2023 aangegeven wat de omvang van de netto vlottende schuld is geweest.

Door tijdig en in voldoende mate langlopende leningen af te sluiten, voorkomen we dat de kasgeldlimiet te lang, dat wil zeggen meer dan twee achtereenvolgende kwartalen, wordt overschreden.

De rente op de geldmarkt is op dit moment al flink gestegen ten opzichte van eerdere jaren. Uitgaande van een gemiddeld bedrag aan vlottende schuld van € 5 miljoen heeft een stijging van de geldmarktrente met 1% een toename van de rentekosten met € 50.000 tot gevolg. Deze mogelijke extra kosten geven een goede indruk van welk risico Vlaardingen komend jaar loopt. Ook nu geldt dat andere rentescenario’s mogelijk zijn. Welk scenario het meest waarschijnlijke is, is echter op voorhand niet te zeggen. De gemeentelijke rentevisie stelt namelijk dat toekomstige rentestanden nauwelijks tot niet voorspelbaar zijn.

Periode (bedragen x € 1 miljoen)	Vlottende schuld	Vlottende middelen	Netto vlottende schuld
1e kwartaal 2023	0	0,0	24	Bezit
2e kwartaal 2023	0,0	0,0	46	Bezit
3e kwartaal 2023	0	0,0	45	Bezit
4e kwartaal 2023	20	0,0	14	Bezit

Aan het voor langere tijd verstrekken van gelden aan derden kleeft het gevaar dat deze derden op een veelal onvoorzien moment niet meer aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Dit kan ertoe leiden dat enerzijds een openstaande vordering als oninbaar moet worden afgeboekt (ten laste van de algemene reserve) en, anderzijds een deel van de rente-inkomsten wegvalt. In principe kan door de gemeente om twee redenen geld aan derden worden uitgeleend. Ten eerste wanneer dit in functie van de publieke taak gebeurt, ten tweede wanneer er voor een bepaalde tijd sprake is van een overschot aan liquide middelen. Deze laatste situatie heeft zich de afgelopen jaren niet meer voorgedaan. Het treasurybeleid is er namelijk op gericht om de geldstromen van onze gemeente zo te sturen dat overschotten worden voorkomen, dan wel zo snel als contractueel mogelijk is in te zetten ter verbetering van de schuldpositie en daarmee ter verlaging van het debiteurenrisico.

In onderstaand overzicht is aangegeven bij welke partijen er begin 2024 nog gelden uitstaan.

Verstrekte geldleningen (bedragen x € 1 miljoen)
Restant verstrekte geldleningen (per 31 december 2022)	5,7
Nieuw verstrekte geldleningen	1
Ontvangen aflossingsbedragen	0,4
Restant verstrekte geldleningen (per 31 december 2023)	6,5

Onderstaand overzicht vermeldt dus uitsluitend geldleningen die verstrekt zijn in het kader van de publieke taak. Bij deze categorie van geldleningen speelt het debiteurenrisico een betrekkelijk ondergeschikte rol. Aan het maatschappelijk belang, dat verbonden is aan het verstrekken van een dergelijke lening, is tijdens de besluitvorming immers een hogere prioriteit toegekend dan aan het bijbehorende financiële risico. In 2023 werd er een nieuwe geldlening voor startertleningen aan het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting  verstrekt van € 1,2 miljoen.

Debiteur/geldnemer (x € 1 miljoen)	Restantbedrag	Ontstaansgrond
Stimuleringsfonds Volkshuisvesting	6,1	Volkshuisvesting
Ambtenarenhypotheken	0,4	Arbeidsvoorwaarde
Dierentehuis Nieuwe Waterweg	0,1	Nieuwbouw
Totaal	6,5

Aan het afsluiten van geldleningsovereenkomsten zijn uiteraard rentelasten verbonden. Naast renteverrekeningen met derden vinden ook interne verrekeningen plaats, bijvoorbeeld ten laste van begrotingsprogramma’s waarvoor in het verleden investeringen zijn gedaan. De interne rekenrente voor het begrotingsjaar 2023  is voor deze investeringen op  1% bepaald. Dat ondanks een stijgende marktrente de interne rekenrente in de begroting verlaagd wordt van 1,0% naar 0,5% komt doordat er de laatste jaren langlopende leningen met een hoog rentepercentage zijn afgelost en er geen nieuwe geldleningen zijn aangetrokken. Tevens wordt er sinds het  derde kwartaal van 2022 weer rente over het tegoed bij Rijks schatkist ontvangen.  

Hieronder ziet u het renteschema van de gemeente Vlaardingen.

Renteschema: (x € 1.000)		Begroting	Begroting na wijziging	Rekening
a. De externe rentelasten over de korte en lange financiering	+	2.630	2.024	2.337
b. De externe rentebaten	-/-	-24	-1.211	-1.180
Totaal door te rekenen externe rente	=	2.606	813	1.156
c1. De rente die aan de grondexploitatie wordt doorberekend	-/-	-223	-223	-115
c2. De rente van projectfinanciering die aan het betreffende taakveld moet worden gerekend	-/-	0	0	0
c3. De rentebaat van doorverstrekte leningen indien daar een specifieke lening voor is aangetrokken (=projectfinanciering) die aan het betreffende taakveld moet worden toegerekend	-/-	0	0	0
Saldo door te rekenen externe rente	=	2.383	590	1.041
d1. Rente over eigen vermogen	+	0	0	0
d2. Rente over voorzieningen (gewaardeerd op contante waarde)	+	0	0	0
De aan taakvelden toe te rekenen rente	=	2.383	590	1.041
e. De werkelijk aan taakvelden (programma’s inclusief overzicht Overhead) toegerekende rente (renteomslag)	-/-	-2.909	-1.460	-1.314
f. Renteresultaat op het taakveld treasury	=	-526	-870	-273

Vorig jaar hebben we bij het jaarrekeningtraject gemerkt dat de bedrijfsvoering binnen de organisatie nog broos is. Tijdens de groei van de organisatie en de vele wisselingen van het personeel bleek het collectief geheugen van de organisatie dun. De systemen zijn daarbij verouderd.  We willen als organisatie anticiperen in plaats van reageren op wat er op ons afkomt en wat de samenleving van ons vraagt. We hebben een organisatie op sterkte nodig die de ambities, zoals wij die in het coalitieakkoord benoemd hebben, uit kan voeren. Dit legt extra druk op de bedrijfsvoering om van een beheerorganisatie een ontwikkelorganisatie te maken. We investeren daarom op verschillende manieren in de voorspelbaarheid en betrouwbaarheid van onze bedrijfsvoering en de benodigde (interne) dienstverlening. Dit draagt bij aan de glimlach van de inwoner en ondernemer in de stad, maar óók de glimlach van de medewerker.
 
Meerdere verbetertrajecten zijn van start gegaan. De verbeteringen richten zich niet alleen op de kwaliteit, maar zijn ook gericht op de omgeving (denk aan informatiebeveiliging, digitalisering, wet open overheid). Al deze acties zijn gebundeld in het programma ‘Grip de organisatie’ (voorheen verbeteragenda bedrijfsvoering) van het organisatieplan ‘Vlaardingen Voortvarend’. In de voorjaarsnota zijn al middelen toegekend voor een nieuw ERP-systeem (overkoepelend financieel systeem) met een financieel-, project- en contractmodule. Ook zijn er middelen beschikbaar gesteld om het binden en boeien van de medewerkers mogelijk te maken. Al vooruitlopend hierop zijn we gestart met arbeidsmarktcommunicatie. We hebben de hardware van onze ICT verbeterd waardoor hybride werken makkelijker gemaakt wordt. Een ander programma van het organisatieplan is de stevige inzet op procesgericht werken. Een belangrijk onderdeel hiervan is de implementatie van een nieuw zaaksysteem, waarbij de inwoner/ondernemer gemakkelijk zijn/haar (aan)vraag kan volgen. Er zijn dus al vele verbeteringen in gang gezet. Tegelijkertijd moeten we realistisch zijn dat de investeringen in de verbetertrajecten niet direct alle zorgen rondom onze bedrijfsvoering oplossen. Het zal nog een aantal jaren duren voordat we dit allemaal opgelost en toekomstbestendig geborgd hebben. 

HRM is een belangrijk onderdeel van bedrijfsvoering. De Vlaardingse ambities zijn groot en daar is een organisatie op sterkte bij nodig. In 2023 zijn we gestart met in het beeld brengen van ons personeelsbestand per team en domein. Hierbij keken we naar de aanwezige competenties en talenten én de invloed van ontwikkelingen in het werkterrein van de teams de komende drie jaar. Hieruit volgt in 2024 een lijst met interventies in het kader van deze strategische personeelsplanning. Om hier vervolgens per domein passend op in te spelen.  

HR-21
We zijn gestart met de inventarisatieronde voor de invoering van HR-21 (generiek functiewaarderingssysteem) in 2024. Dit heeft vertraging opgelopen door wisselingen op managementniveau.  Tijdens de inventarisatie is naar voren gekomen dat er binnen sommige teams wijzigingen hebben plaatsgevonden binnen verschillende functies en de organisatiestructuur welke door vertaald moeten worden naar HR-21. Het risico van de ophogende werking van de functiewaardering op de salariskosten is hiermee groter geworden.  

Vinden medewerkers
We hebben afgelopen jaar 119 vacatures geplaatst en 100 mensen aangenomen. Een aantal vacatures zijn in 2023 nog niet ingevuld en loopt de zoektocht in 2024 door. Voor sommige vacatures lopen wel al procedures voor de invulling hiervan. Het aantrekken van nieuw talent blijft ook voor de gemeente Vlaardingen een uitdaging in de huidige arbeidsmarkt. Niet voor niets heeft u ons per 2024 incidenteel €1 miljoen toegekend via de motie ‘Werk maken van werk’ om zogezegd werk te maken van het vinden van nieuwe collega’s, maar óók van het behouden en ontwikkelen van onze huidige medewerkers. We hebben in 2023 billboards langs de A20 geplaatst met pakkende slogans om zo een grotere doelgroep te bereiken. Er zijn inspiratiesessies gegeven aan de managers zodat ze ook bewust worden van hun rol in het wervingsproces. Daarnaast zijn we in 2023 gestart met de ontwikkeling van arbeidsmarktcommunicatie. Met de slogan ‘Onze ambitie, jouw missie’ wordt op een vernieuwde website door huidige medewerkers verteld waarom werken voor Vlaardingen zo leuk en waardevol is. Tevens wordt er een campagne voorbereid die in 2024 van start zal gaan om ons extra zichtbaar en aantrekkelijk te maken op de arbeidsmarkt. Zo werken we niet alleen aan ons externe werkgeversmerk, maar ook intern.  

Loonkosten en externe inhuur
Mede gezien de huidige krapte op de arbeidsmarkt zijn we geconfronteerd met het feit dat sommige vacatures een lange doorlooptijd hebben of dat tijdelijke inzet van een bepaald specialisme nodig is. Tijdelijke externe inhuur kan in voornoemde situaties uitkomst bieden. Voor 2023 was er € 44.437.000 beschikbaar voor loonkosten en inhuur, uitgesplitst in € 41.435.000 voor vaste werknemers en € 3.002.000 voor inhuur.  

Binden medewerkers
In september 2023 is de onboarding app live gegaan. Op deze manier leren nieuwe medewerkers de gemeente al kennen voordat zij daadwerkelijk starten bij ons. Het proces rondom onboarding is aangescherpt, zodat nieuwe medewerkers niet zonder laptop of token op de eerste dag zitten. Na een maand krijgen medewerkers een evaluatiegesprek hoe hun eerste werkdagen bevallen zijn. Daarnaast is eind 2023 een tweedaagse fysieke onboardingsprogramma opgesteld, welke in januari 2024 van start gaat. Door deze fysieke onboarding leren de nieuwe medewerkers meer over de geschiedenis en de toekomst van Vlaardingen. Hiernaast leren zij ook meteen de andere nieuwe medewerkers kennen. Dit draagt allemaal bij aan een vliegende start voor medewerkers.

Ziekteverzuim
Het jaar 2023 kent een gemiddeld ziekteverzuimpercentage van 5,36%. Ten opzichte van het jaar 2022, waar het verzuimpercentage 6.53% was, is dat een forse daling van 1,17%. De focus op inzetbaarheid van de medewerker en de gezamenlijke verantwoordelijkheid hierbij, van zowel de werkgever als werknemer, is een belangrijk speerpunt. Door de aandacht voor inzetbaarheid in gesprek, wordt er tijdig ingegrepen ter voorkoming van ziekteverzuim. Hierbij hopen we op een terugdringing van het verzuim. In het jaar 2023 is er tevens een preventief medisch onderzoek gedaan, waar alle medewerkers aan konden meedoen. Met ingang van 31 december 2023 is conform de CAO Nederlandse Gemeenten het derde ziektejaar niet meer van toepassing. Dit heeft consequenties in de loondoorbetaling bij ziekte. In de CAO is de onderstaande indeling besloten:  

- Het eerste jaar (week 1 tot en met week 52): 100% van het loon (en overige vergoedingen);
- Het tweede jaar (week 53 tot en met 104): 70% van het loon (en overige vergoedingen);
De loondoorbetaling na 24 maanden; 70% van het loon (en overige vergoedingen) is komen te vervallen. 

Inclusie, diversiteit en (sociale) veiligheid
Wij willen dat de gemeente Vlaardingen voor iedereen een fijne gemeente is om te werken. We hebben daarom in het kader van inclusie, diversiteit en veiligheid een bewustwordingsbijeenkomst voor het management georganiseerd. Tevens hebben we eind 2023 onder medewerkers een 0-meting uitgevoerd om te zien waar we nu als organisatie staan. De uitkomsten, de duiding hiervan binnen de Vlaardingse context en het inspelen hierop wordt in 2024 opgepakt. Later wordt ook weer getoetst of deze tot verbetering leiden. Hiermee geven we invulling aan de eerder ondertekende Charter voor Diversiteit.   

Traineeprogramma en stages
Het eerste zelf georganiseerde traineeprogramma van 2022/2023 is een succes aangezien alle trainees in vaste dienst zijn getreden. Daarom willen wij met kleine aanpassingen een nieuw traineeprogramma organiseren in 2024. Dit zal ook in grotere aantallen opgezet worden dan het eerste programma. Op het gebied van stages is de samenwerking gezocht met het programma Vlaardingen MBO-stad. Hier zal in 2024 concrete invulling aan gegeven worden hoe de gemeente hier zelf meer mee kan doen qua stages op MBO-niveau. 
 
Hybride werken
In 2023 is de hybride kantooromgeving opgeleverd met als doel de samenwerking en ontmoeting op kantoor te stimuleren, hierbij valt te denken aan het creëren van informele en formele overlegplekken en belruimtes(Qabins). Tevens is er een visie opgesteld over de 4e etage van het stadskantoor waarbij ontmoeting, projectmatig werken met visie over de stad centraal stonden. Hiertoe is eind 2023 de projectetage inclusief een informele huiskamer opgeleverd. Ook zijn de benodigde middelen geregeld om het hybride werken zo goed mogelijk te faciliteren zowel thuis als op kantoor. Zo zijn de laatste extra schermen en laptops uitgedeeld om thuis te kunnen werken. Op kantoor zijn extra videoschermen (op trolleys) geregeld om het hybride vergaderen mogelijk te maken. Daarnaast is financiering geregeld om de schermen in de vergaderzalen in 2025 te vernieuwen met video-mogelijkheid, is er een plan gemaakt om de WIFI te stabiliseren en is de externe netwerklijn gerepareerd om een betere videoverbinding te realiseren. 

Werkgeverschap
Al deze ontwikkelingen dragen bij aan het zijn van een moderne organisatie. Zo zijn we tevens een aantrekkelijke werkgever die in kan spelen op de behoefte van medewerkers die uiteindelijk op hun beurt weer inspelen op de behoeftes in de stad. 

Informatiebeveiliging en privacy

Cybercrisis Management en Incident Respons
In 2023 heeft gemeente Vlaardingen belangrijke stappen gezet in de versterking van onze cybercrisismanagement en incidentrespons. Het hoogtepunt was een crisisoefening, waarbij we een totale uitval van onze digitale infrastructuur simuleerden. De inzichten uit deze oefening hebben ons in staat gesteld om onze processen voor vroegtijdige signalering, incidentpreventie en snelle communicatie met stakeholders verder te verfijnen. In 2024 zullen we deze verbeterpunten verder uitdiepen, met bijzondere aandacht voor de integratie tussen onze reguliere crisisorganisatie, bedrijfscontinuïteitsmanagement (BCM) en het optimaliseren van onze disaster recovery procedures en periodieke cybercrisisoefeningen.

Business Continuity Management en Infrastructuurbeveiliging
Onze inspanningen op het gebied van bedrijfscontinuïteitsmanagement hebben zich gericht op het identificeren en mitigeren van single-point-of-failures binnen onze gemeente. Door nauwe samenwerking met ICT en Informatiemanagement hebben we onze infrastructuur geoptimaliseerd en de veiligheid van onze informatiestromen gewaarborgd. Deze proactieve benadering heeft ons geholpen om onze weerbaarheid tegen diverse bedreigingen te vergroten.

Reactie op DDoS-aanvallen                                                                                                                                                                                                                                                                                                          In 2023 werden we geconfronteerd met meerdere DDoS-aanvallen door Russische hacktivisten, waardoor onze websites tijdelijk onbereikbaar waren. Dankzij onze samenwerking met de Informatiebeveiligingsdienst (IBD) en het aansluiten op een landelijke voorziening NaWas (Nationale Wasstraat), hebben we onze verdediging tegen dergelijke aanvallen aanzienlijk versterkt. We hebben ook onze monitoring en digitale dijkbewaking in samenwerking met onze leveranciers opgevoerd, waardoor we ons beter hebben voorbereid op toekomstige bedreigingen.

Verbetering van Digitale Veiligheid en Compliance

In het licht van de aangescherpte Europese regelgeving omtrent cyberveiligheid (NIS2) hebben we extra tests op onze infrastructuur en werkplekken uitgevoerd. De resultaten hiervan zullen bijdragen aan een verdere versterking van onze digitale veiligheid in 2024. Daarnaast hebben we in 2023 ons Information Security Management Systeem verder in productie genomen, wat ons voorbereidt op interne audits en ons een solide basis biedt voor continue verbetering op het gebied van informatieveiligheid.

Gebruikersbewustzijn en Training

Om onze medewerkers beter te wapenen tegen phishing en andere cyberdreigingen, hebben we in 2023 phishing simulaties en informatieve campagnes uitgevoerd. Op basis van de resultaten hiervan zullen we in 2024 verplichte e-learning modules introduceren en onze inspanningen op het gebied van digitale bewustwording voortzetten via de Vlaardingse Academy en speciale apps. Dit is in lijn met onze samenwerking met HRM om het bewustzijn en de training rondom privacy en informatieveiligheid binnen onze gemeente verder te verankeren.

Data Management en Optimalisatie

Ten slotte hebben we significante vooruitgang geboekt in het opschonen en optimaliseren van systemen die persoonsgegevens bevatten, waarmee we het risico op datalekken verminderen. In 2024 zullen we deze inspanningen voortzetten met als doel onze systemen verder te verbeteren en, indien nodig, te migreren naar meer geavanceerde oplossingen.

Wpg audit

In 2023 hebben we onze jaarlijkse Wpg-audit uitgevoerd, geleid door de FG en ondersteund door de teammanagers van Leerrecht en Toezicht & Handhaving. De audit, beoordeeld door een externe auditor, toonde aan dat we vooruitgang hebben geboekt, met name in het formaliseren van verwerkersovereenkomsten en het verfijnen van Wpg-processen. Er zijn echter verbeterpunten geïdentificeerd, vooral in de documentatie van onze procedures en beleid. Deze worden aangepakt in een verbeterplan voor 2024, met een vervolgaudit gepland aan het eind van dat jaar om onze voortgang te evalueren.''

213 A Onderzoeken
In 2023  is het jaarplan  vastgesteld,  en in opdracht van het college  is er een onderzoek uitgevoerd gericht op de  benutting van de investeringskredieten.  Het rapport  is in 2023 opgeleverd.  In  maart 2024  is de bestuurlijke  reactie vastgesteld.  De bevindingen  en opvolgingen  worden meegenomen in de reguliere P&C cyclus. 

De rechtmatigheidsverantwoording heeft betrekking op drie criteria: begrotingscriterium, voorwaardencriterium en het misbruik en oneigenlijk gebruik criterium. 

Begrotingscriterium 
De begrotingsrechtmatigheid heeft betrekking op het financiële handelen binnen het kader van de geautoriseerde begroting. Dit wordt formeel als volgt omschreven: 
“Financiële beheershandelingen die ten grondslag liggen aan de baten en lasten (exploitatie), alsmede de balansposten (investeringen), dienen tot stand te zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s (begrotingscriterium). In de begroting zijn de maxima voor de lasten vermeld die door de raad zijn vastgesteld. Dit houdt in dat de financiële beheershandelingen dienen te passen binnen de begroting, waarbij het juiste programma, de toereikendheid van het begrotingsbedrag alsmede het begrotingsjaar van belang zijn.”

Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) dienen de afwijkingen in de jaarrekening herkenbaar te worden opgenomen en van een toelichting te worden voorzien. Als blijkt dat de gerealiseerde uitgaven op programmaniveau hoger zijn dan geautoriseerd, is er sprake van begrotingsonrechtmatigheid. Er zijn verschillende typen begrotingsoverschrijdingen. Overschrijdingen die binnen de beleidskaders van de gemeente  passen (opgenomen in de Financiële verordening 2023) worden niet meegewogen. 

Dreigende overschrijdingen van lasten en onderschrijdingen van baten die gedurende het jaar bekend werden zijn aan de raad voorgelegd in 2023 via de voortgangsrapportages en/of begrotingswijzigingen. In de jaarrekening wordt van de investeringen de uitputting van de geautoriseerde investeringskredieten en een actuele raming van de totale uitgaven en inkomsten weergegeven. Dit wordt in de jaarstukken toegelicht en wordt door de vaststelling van de jaarrekening alsnog door de raad geautoriseerd.

De verschillen tussen de geautoriseerde lasten en de gerealiseerde lasten worden hieronder per programma weergegeven (lasten x €1.000)

	programma	begroting/	realisatie	overschrijding	niet vastgestelde mutaties reserve
		na wijziging
1	Bestuur, Participatie en Dienstverlening	37.921	41.962	4.042	-
2	Veiligheid en Handhaving	13.362	13.307	-	-
3	Groen en Milieu	31.007	30.234	-	-
4	Verkeer en Mobiliteit	14.895	13.920	-	-
5	Wonen	32.517	13.677	-	-
6	Onderwijs, Economie en Haven	21.054	18.317	-	-
7	Sociaal Domein	209.133	205.293	-	6.113
8	Kunst, Cultuur en Erfgoed	10.461	9.865	-	41
9	Sport en Recreatie	6.591	7.488	898	-
10	Financiën	3.724	4.145	421	-

 Hogere lasten dan begroot

1a.1. Programma 1 Bestuur, Dienstverlening en Participatie
In 2023 is een begrotingsonrechtmatigheid ontstaan omdat het taakveld overhead per saldo een nadeel van € 5,3 miljoen opleverde op de posten salarissen en inhuur. Als gevolg van de vele vacatures maar ook de noodzaak tot inhuur bij langdurig zieken is de vrijval aan salaris niet voldoende gebleken om de kosten voor inhuur op te vangen. De afwijking is niet rechtmatig omdat dit niet tijdig is gemeld in de reguliere voortgangsrapportage. Verder is er sprake van diverse kleine verschillen die volgens de beleidskaders niet verder hoeven te worden toegelicht (geanalyseerd).

1a.2. Programma 9 Sport en Recreatie
Een begrotingsonrechtmatigheid van € 0,9 miljoen is in 2023 ontstaan door hogere uitgaven aan Sportbeleid en activering (€ 0,5 miljoen, deels gecompenseerd door hogere baten van   € 0,4 miljoen) en hogere uitgaven aan Sportaccommodaties (€ 0,3 miljoen) dan begroot.

1a.3. Programma 10 Financiën
Hierbij is een begrotingsonrechtmatigheid in 2023 ontstaan van € 0,3 miljoen op Treasury  door een aframing bij de 2e VGR, die achteraf niet nodig is geweest.

Overschrijding investeringsbudgetten (kredieten)

1b.1. Programma Sport en Recreatie
Door saneringswerkzaamheden zijn de lasten van de renovatie van sportvelden hoger uitgevallen. De renovatiewerkzaamheden zijn nog gaande en lopen door tot en met 2024.
Per saldo is de overschrijding € 0,135 miljoen

Ongeautoriseerde reservemutaties
De mutatie reserves van € 6,1 miljoen bij Programma Sociaal Domein betreft Beschermd wonen. Gemeente Vlaardingen ontvangt als centrumgemeente middelen voor de taken Beschermd wonen, Maatschappelijke opvang en Vrouwenopvang. Overschotten worden gereserveerd en deze middelen worden jaarlijks in overleg met de regiogemeenten ingezet. Dit is geen ongeautoriseerde reservemutatie.

Lagere baten dan begroot

3.3.2. Programma Veiligheid en Handhaving
Voor de uitkoopregeling hoogspanningsverbindingen is € 0,4 miljoen minder aan baten gerealiseerd dan begroot. Onvoorzien, doorgeschoven naar 2024. Door hogere baten op andere taakvelden wordt dit € 0,3 miljoen op programmaniveau.

3.3.5. Programma Wonen
Voor de uitkoopregeling hoogspanningsverbindingen is € 0,9 miljoen minder aan baten gerealiseerd en bij grondexploitaties € 17,3 miljoen minder dan begroot. Compensatie van lasten GREX-en die worden gemeld via de MPG. In principe neutrale verwerking.

3.3.6. Programma Onderwijs, Economie en Haven
Voor onderwijsbeleid en leerlingzaken is € 1,9 miljoen minder aan baten gerealiseerd dan begroot. Openeinde regeling: onderwijsachterstandbeleid afrekening 2019-2022. Vanwege hogere baten op andere taakvelden resulteert dit in € 1,4 miljoen op programmaniveau.

3.3.7. Programma Sociaal Domein
Voor samenkracht en burgerparticipatie is € 3,4 miljoen (minder aan baten gerealiseerd dan begroot. Openeinde regeling. Omdat op andere taakvelden hogere baten zijn gerealiseerd is er op programmaniveau geen sprake van lagere baten dan begroot. En de individuele post is  lager dan de verantwoordingsgrens van € 3,75 miljoen en is om die reden niet opgenomen in de rechtmatigheidsverantwoording bij zowel niet tijdig gemelde lagere baten als bij binnen het beleid passende begrotingsonrechtmatigheden.

Voorwaardencriterium 
Het voorwaardencriterium heeft betrekking op de eisen die worden gesteld bij de uitvoering van de financiële beheershandelingen. De eisen/voorwaarden zijn afkomstig uit diverse wet- en regelgeving, zowel intern als extern. 

Met onze interne controles sluiten we aan bij de goedkeurings- en rapporteringstoleranties die de accountant hanteert. In nauwe samenspraak met de accountant hebben we de omvang van de steekproeven en de uit te voeren controles bepaald. De controles zijn uitgevoerd op de processen personeel, inkoop en aanbesteding, subsidieverstrekkingen, subsidieontvangsten en overige geldoverdrachten (verbonden partijen) en misbruik en oneigenlijk gebruik. Rechtmatigheidsfouten moeten in de verantwoording opgenomen en toegelicht worden indien zij boven het door de raad vastgestelde verantwoordingspercentage uitkomen. Wij hanteren de rapporteringstolerantie die ook met de accountant is afgesproken. 

Aanbestedingsrechtmatigheid
De regels over aanbesteden staan in de Aanbestedingswet 2012. In de Gids Proportionaliteit (flankerend beleid bij de aanbestedingswet 2012) zijn de voorschriften uitgewerkt over de eisen, voorwaarden en criteria die aan inschrijvers en inschrijvingen worden gesteld. Een aanbestedende dienst dient de voorschriften toe te passen of een bewuste afwijking daarvan in de aanbestedingsstukken te motiveren. Het ten onrechte niet toepassen van de Aanbestedingswet 2012 met betrekking tot deze Europese aanbestedingsnormbedragen bij een aanbesteding van opdrachten, leidt tot een financiële rechtmatigheidsfout. Het niet naleven van de overige normbedragen uit de Gids Proportionaliteit leidt niet tot financiële rechtmatigheidsfouten voor zover het college afwijking hiervan adequaat heeft gemotiveerd en gedocumenteerd.

Programma Bestuur, Dienstverlening en Participatie
In eerste instantie waren er twee opdrachten die mogelijk als onrechtmatig konden worden aangemerkt. Voor deze twee opdrachten is advies ingewonnen bij een aanbestedingsjurist die de aanbestedingsrechtelijke rechtmatigheid van de opdrachten kon onderbouwen. Beide opdrachten betroffen de realisatie van Mrija.

Programma Verkeer en Mobiliteit
Bij één opdracht, een raamovereenkomst voor (groot) onderhoud elementenverharding, was de rechtmatigheid van de aanbesteding onduidelijk. Naar aanleiding van aanvullende vragen van de accountant om de rechtmatigheid van de aanbesteding nader te onderbouwen met informatie/documentatie is een aanbestedingsjurist ingeschakeld om de rechtmatigheid van de aanbesteding te onderbouwen. Dit leidde tot de conclusie onrechtmatig is aanbesteed.
Op basis van de cijfers van 2023 zijn de uitgaven onder deze raamovereenkomst van  2021 opgenomen als onrechtmatig voor een bedrag van circa € 2,3 miljoen. Omdat dit naar voren kwam bij de uitvoering van een steekproef waarbij circa 74% van de populatiewaarde werd afgedekt moet de fout geëxtrapoleerd worden naar de massa, waardoor de onrechtmatigheid van aanbestedingen voor 2023 neerkomt op circa € 3,1 miljoen.
Een Europese aanbesteding is opgestart die eind 2024 tot een nieuwe raamovereenkomst zal leiden. Als we de verwachte uitgaven onder de onrechtmatige raamovereenkomst in 2024 meenemen, komen die op circa € 2,4 miljoen (bij een GWW-index voor wegen met open verharding van 5% voor 2024). Dit bedrag wordt opgenomen onder de Niet uit de balans blijkende verplichtingen. De totale onrechtmatigheid van aanbestedingen komt daarmee op € 5,5 miljoen.

Programma Bestuur, Dienstverlening en Participatie
Bij jaarrekeningcontrole 2020 heeft de accountant voor een aantal ICT-contracten niet vast kunnen stellen dat de lasten in overeenstemming met de Europese aanbestedingsregels tot stand waren gekomen. Dit had betrekking op langlopende ICT-contracten die niet opnieuw worden aanbesteedt, maar door de implementatie van het nieuwe zaaksysteem/document management systeem op den duur afgestoten gaan worden.

De volledige waarde van toekomstige verplichtingen konden niet vastgesteld worden, maar zijn voorzichtigheidshalve op 4 jaar gesteld. Onderstaand overzicht bevat de verplichtingen die in 2021 zijn opgenomen onder de Niet Uit de Balans Blijkende Verplichtingen (NUBBV).

•    Circle Software Group B.V.    Verseon (document management systeem)    € 268.000,-
•    Exxellence Public B.V.      Suite voor e-dienstverlening     € 320.000,-

Bij de afsluiting van 2023 waren de bestedingen vanaf 2021 resp. € 210.000 en € 249.000.
Het bedrag dat in voorgaande jaren als fout is meegenomen dekte voldoende de uitgaven van het afgelopen jaar en leidt daarmee niet tot een onrechtmatigheid.
Het ICT-contract met Exxellence Public B.V. voor de Suite voor e-dienstverlening is met ingang van 2024 ondergebracht bij onze softwarebroker.Het contract met Circle Software Group B.V. voor Verseon kan nog niet beëindigd worden en daarvoor wordt een  bedrag opgenomen onder de Niet Uit de Balans Blijkende Verplichtingen (NUBBV) van € 160.000.

Fouten of onzekerheden bij verstrekte subsidies 
Wij hebben vanuit het oogpunt van efficiency (de gemeente verstrekt op jaarbasis grote aantallen subsidies) gekozen voor een steekproefsgewijze controleaanpak. Dit leidt ertoe dat wanneer gevonden fouten in de steekproef niet “geïsoleerd” kunnen worden (dat wil zeggen: aantoonbaar dermate uniek dat zij op zichzelf staan en niet representatief te achten zijn voor de gehele populatie), deze geëxtrapoleerd moeten worden over (het relevante gedeelte van) de restpopulatie. 

De totale subsidielast in de jaarrekening 2023 bedraagt circa € 27 miljoen. De middels steekproeven gecontroleerde massa bedraagt circa € 2 miljoen. In een aantal gevallen zijn bevindingen geconstateerd.

De bevindingen gaan om een afwijking van de regels die zijn vastgelegd in de Algemene Subsidieverordening. Er is geconstateerd dat bij meerdere aanvragen en vaststellingen de besluitvorming niet tijdig heeft plaatsgevonden. Conform het ASV model 2011 hangen er geen sancties aan deze afhandel termijnen. De uitkomsten hebben geen consequenties voor de rechtmatigheid of de getrouwheid, maar wel de formele rechtmatigheid (t.a.v. de interne beheersing). De juiste stappen zijn genomen in het verbeteren van de interne beheersing.

Fouten of onzekerheden bij ontvangen subsidies (SiSa verantwoording) 
In de kadernota rechtmatigheid van de Commissie BBV is aangegeven dat SiSa onderdeel is van de rechtmatigheidsverantwoording. Fouten en onduidelijkheden met betrekking tot specifieke uitkeringen (SiSa) dienen derhalve te worden betrokken bij de  rechtmatigheids-verantwoording. Dit komt voort uit de opvatting dat de specifieke uitkeringen een regulier onderdeel vormen van de baten, lasten en balansmutaties. Bij de rechtmatigheidscontroles die de gemeente uitvoert, moeten deze baten, lasten en balansmutaties eveneens worden betrokken. Meer specifiek: deze vormen regulier onderdeel uit van de (intern) te controleren baten, lasten en balansmutaties in het kader van de rechtmatigheidsverantwoording en mogen niet worden uitgezonderd van de massa waarop steekproeven worden uitgevoerd.

Het betekent niet dat de gemeente interne controles moet uitvoeren op het niveau van de SiSa-bijlage of individuele specifieke uitkeringen. Voor de accountant geldt deze controleplicht wél op basis van de bepaling in het BADO dat voor regelingen met een omvang vanaf € 125.000 minimaal één waarneming moet worden gedaan. Het kan hierbij voorkomen dat de accountant een onrechtmatigheid constateert, die de gemeente niet heeft geconstateerd, omdat dit niveau van interne controle niet is vereist ten behoeve van de rechtmatigheidsverantwoording. Zolang de verantwoordingsgrens van de gemeente inclusief de door de accountant geconstateerde onrechtmatigheden in de SiSa niet wordt overschreden, leidt dit niet tot een andere rechtmatigheidsverantwoording door de gemeente. 

Wanneer de geconstateerde bevindingen van de accountant ertoe leiden dat de verantwoordingsgrens wél (net) wordt overschreden, dan moet deze bevindingen wel worden meegenomen in de rechtmatigheidsverantwoording. Ook al heeft de gemeente deze onrechtmatigheden niet zelf geconstateerd.

Uit de verbijzonderde interne controle van Stroomopwaarts MVS zijn bevindingen gebleken ten aanzien van de rechtmatigheid van de uitvoering van de SiSa regelingen. Het gaat hier om onjuiste verstrekking van uitkeringen in het kader van de participatiewet en de IOAW.
In totaal gaat het om een bedrag van € 63.088 (resp. € 41.950 en € 21.498). 

Misbruik en oneigenlijk gebruik criterium 
Naast misbruik en oneigenlijk gebruik kan er sprake zijn van fraude. De term fraude is juridisch niet gedefinieerd. Het gaat hierbij om derden die misbruik maken van gemeentelijke regelingen.  Er is geen actueel M&O-beleid.

Er zijn geen gevallen van fraude in 2023 bekend. 

De lijst met verbeteracties bedrijfsvoering is dynamisch; er worden onderwerpen toegevoegd, maar ook afgerond. Via de voortgangsrapportages en jaarrekening kan de gemeenteraad hier toezicht op houden. 

Informatievoorziening P&C cyclus

De informatiewaarde voor de raad van de P&C instrumenten wordt periodiek besproken in de auditcommissie.  In de begroting 2023 is aangegeven dat de focus zou komen te liggen op het SMARTER formuleren van de doelstellingen. In 2023 heeft echter de focus gelegen op het opleveren van de documenten van de P&C cyclus. Wel zijn er aantal verbeteringen in de P&C documenten doorgevoerd welke zijn aangegeven door de auditcommissie zodat de informatiewaarde verder is verhoogd.

Inkoop

Op basis van het in 2021 vastgestelde inkoopactieplan en het inkoopjaarplan 2023 is er een nadere invulling gegeven aan het professionaliseren van de inkoop- en contractmanagementfunctie.
Ieder kwartaal is de aanbestedingskalender met daarin voorkomende (onrechtmatigheids-) issues gerapporteerd binnen de organisatie.
De inkoopprocessen zijn herzien op de aangepaste ondertekenprocedure en het proces van wensen & bedenkingen. Het opnemen van de processen in het zaaksysteem heeft vertraging opgelopen. Dit staat begin 2024 gepland. De crediteurstammen zijn voorzien van inkoopsegmentcodes (PIA) ter bevordering van de spendanalyses.

In 2023 zijn drie inkooptrainingen en een kennissessie over aanbesteden, subsidies en staatssteun gegeven voor de lijn en de templates aanbestedingsdocumenten zijn geactualiseerd. 

Voor de registratie van meerjarige inkoopovereenkomsten is een efficiëntere contractregistratietool geselecteerd ter overbrugging van het nieuwe FMIS-systeem in 2026. In het FMIS-systeem wordt tevens het proces van bestellen tot betalen opgenomen, waar inkoopcontractregistratie onderdeel van zal zijn.

Het gehele jaar is sprake geweest van een hoge mate van inhuur door het niet in kunnen vullen van een vacature en langdurig verzuim van twee medewerkers.

Grondexploitatie 
Het Meerjaren Programma Grondzaken (MPG) wordt uitgebreider met de facilitaire (bouw)projecten. In 2024 geeft deze dan ook meer inzicht in de eigen grondexploitaties van de gemeente, de samenhang ervan en lange termijn gevolgen. Hiermee worden wederom stappen gezet in de kwaliteitsverbetering die de komende tijd wordt doorgezet. Doel is om een blijvende kwaliteitsimpuls te geven aan de grondexploitaties en de rapportage daarover. Met de vastgestelde nota’s Grondbeleid 2022 en de daaraan gelieerde uitvoeringsnota’s Kostenverhaal en Erfpacht kan de gemeente de komende jaren slagvaardig aan de beleidsdoelen werken.

Verhuur en erfpacht
In 2023 is de applicatie voor het beheer en onderhoud van Vastgoed in gebruik genomen.  De implementatie van deze applicatie zal in 2024 worden voortgezet, zodat met het invoeren van het nieuwe Beheerplan 2024-2033  de gewenste kwaliteitsverbetering is gerealiseerd en er meer grip verkregen wordt op volledigheid en juistheid. Met de applicatie kan het gehele proces worden doorlopen, vanaf een statusbepaling op basis van de NEN2767, het plannen van het onderhoud in een Meerjaren Onderhoudsplanning (MJOP) tot en met de uitvoering van het onderhoud via de module Gebouwbeheer.

Ook de ingeslagen weg op het gebied van herziening van het huurbeleid voor het gemeentelijk vastgoed is voortgezet. Hierbij worden huurcontracten op het juiste moment herzien en worden huurprijzen minstens kostendekkend gemaakt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de vastgoedbeheersystemen Metafoor en O-prognose, welke inzicht verschaffen in inkomsten, uitgaven rendement en kostprijsdekkendheid op object- en portefeuilleniveau. Daarnaast kunnen ook andere vastgoedgegevens en documenten centraal beheerd en administratieve werkzaamheden worden geautomatiseerd.

De Nota Grondbeleid 2022 en de Uitvoeringsnota Erfpacht 2023 bevatten wijzigingen van het erfpachtbeleid van de gemeente, waarvan de meeste per 1 april 2023 in werking zijn getreden en een aantal per 1 januari 2024. Erfpachters zijn tot 1 april 2023 in de gelegenheid gesteld om een verzoek te doen om verkoop bloot-eigendom of heruitgifte in eeuwigdurende erfpacht dat nog onder het oude beleid wordt afgewikkeld. Hetzelfde geldt voor de groep erfpachters met een tussen 2025 en 2029 aflopende erfpacht, die nog geen verzoek hadden ingediend. Dat heeft geleid tot een groot aantal verkopen bloot-eigendom en heruitgiftes  in 2023. Verzoeken die na 1 april 2023 zijn ingediend worden op basis van het nieuwe erfpachtbeleid afgewikkeld. Eind 2024 krijgen oude eeuwigdurende erfpachten met meestal een zeer lage jaarlijkse erfpachtcanon een aanbieding om de jaarlijkse betalingsverplichting af te kopen door betaling van een bedrag ineens (afkoopsom).

Subsidieverstrekkingen 
Het in gang gezette traject om het subsidieproces te verbeteren is in 2023 voortgezet. Het proces subsidieverstrekkingen is voor een deel geborgd in een nieuw zaaksysteem. Dit vraagt in 2024 nog veel aandacht en tijd.  
In 2023 is hierdoor de gebruikersvriendelijkheid van het proces (zowel intern als extern) verder verbeterd, zodat de efficiëntie en effectiviteit van de dienstverlening vergroot wordt. Er heeft een rekenkamer onderzoek plaatsgevonden naar de doelmatigheid van het subsidiebeleid. In 2024 wordt de een nieuwe subsidieverordening opgesteld waarin mogelijk enkele procesmatige wijzigingen vast worden gelegd. 

Treasury 
In 2023 is de liquiditeitenplanning wekelijks actueel gehouden.  Alleen aan het einde van 2023 was een kortlopende kasgeldlening nodig. Vanuit financiën is actief informatie m.b.t  tot de te verwachten grote uitgaven/ontvangsten gedaan.  Nieuwe leningen worden pas aangetrokken als de noodzaak aanwezig is en daarbij wordt gekozen voor het meest gunstige rentepercentage.

IT audit 
De ENSIA-verklaring is door de IT-auditor in april 2023 positief bevonden. Onderdeel daarvan was een audit op de DigiD omgeving. Het resultaat hiervan is een verklaring die tevens in april 2023 is bekrachtigd door het college. Daarnaast is in oktober 2023 een volledige Pentest uitgevoerd op de in- en externe omgeving. Daarbij is specifiek gekeken naar de werkplek, de toegang tot de websites, WIFI en de interne server-infrastructuur.  De bevindingen zijn intern besproken en de verbeteringen in gang gezet

Procesmanagement

Procesgericht werken is onderdeel van het organisatieplan Vlaardingen Voortvarend. Thema van de invoering van procesgericht werken in 2023 was “we varen de haven uit”: We doen ervaring op met procesgericht werken door te doen en te leren, zodat we in 2024 kunnen verbreden en oogsten.
 
In het voorjaar is een aantal nieuwe trajecten gestart om ervaring op te doen met het in kaart brengen en verbeteren van processen met verschillende betrokken partijen, bijvoorbeeld: ‘Melding openbare ruimte’, ‘Toekennen briefadres’,  ‘Bezwaarschriften’, ‘APO’ en ‘Onboarding’. Verder is vanuit het programma ondersteuning geboden aan (proces-) inrichtingstrajecten zoals de nieuwe omgevingswet, Grip op de Organisatie (Bedrijfsvoering) en de implementatie van het nieuwe zaaksysteem. Bovendien zijn diverse teams en MT’s ondersteund met evaluaties, en plannings- en verbetersessies.

 Na de zomer is een procesondersteuner-pool ingericht: collega’s uit de teams die voor een deel van hun tijd kunnen ondersteunen bij het inrichten en verbeteren van processen. Hiervoor is een opleidingstraject gestart voor een eerste groep van 10 procesondersteuners, die tijdens de opleiding direct in de praktijk aan de slag gaan met het begeleiden van een procesverbetertraject.
 
Er is een ruimte ingericht, de Scheepswerf, die fungeert als plek om samen te komen en ervaringen te delen over procesgericht werken en de organisatie ontwikkeling, maar ook om trainingen te organiseren en te gebruiken als ruimte om proces-workshops te doen. Het uitwerken en visualiseren van resultaten op de wand bevordert het gedeelde inzicht en de onderlinge samenwerking.
 
Naast de training voor procesondersteuners is er gewerkt aan de eigen verbeterkracht via  van  managers en ondersteuners door trainingen te organiseren op het vlak van procesbegeleiding (faciliteren van workshops), dynamisch/kortcyclisch organiseren binnen teams en gedragsverandering.

Risicomanagement 
In 2023 is de  aanpak voor het kwantificeren van de financiële risico's gecontinueerd. Door het identificeren en kwantificeren van risico's binnen een organisatie kunnen er maatregelen worden opgesteld om deze risico's te mitigeren.  De huidige nota risicomanagement  is niet zoals gepland in 2023 geëvalueerd. Deze evaluatie is doorgeschoven naar 2024.      

Sturing verbonden partijen
De gemeenteraad heeft op 6 april 2023 de Nota Implementatie Wijziging Wet gemeenschappelijke regelingen vastgesteld. Deze nota geeft inzicht in de aanvullende sturingsmogelijkheden die de wetswijziging per 1 juli 2022 biedt én beschrijft hoe daar in Vlaardingen invulling aan wordt gegeven.
Dit betekende ook de doorstart van het onderzoek naar de mate en mogelijkheden voor sturing en controle op andere verbonden partijen dan de gemeenschappelijke regelingen. Daarin wordt o.a. bezien of de aanpak met risicoprofielen ook voor deze deelnemingen passend is. De planning is dit onderzoek, na evaluatie van het werken met de risicoprofielen, tweede helft 2024 aan de raad aan te bieden.

De uitvoering van het grondbeleid vindt plaats op basis van de nota Grondbeleid, zoals die op 16 juni 2022 is vastgesteld door de raad. Grondbeleid is een gemeentelijk instrument in de ruimtelijke ordening waarmee de gemeente gewenste ontwikkelingen kan bevorderen en ongewenste ontwikkelingen kan beperken. Het kan hierbij gaan om ontwikkelingen met betrekking tot volkshuisvesting (waaronder woningdifferentiatie), economie (groei werkgelegenheid, ontwikkeling van bedrijventerreinen) en natuur en milieu (duurzame natuurontwikkelingen en herstructurering van stedelijk gebied).  

In het algemeen onderscheidt men twee vormen van grondbeleid, te weten: actief grondbeleid en faciliterend (passief) grondbeleid. Het staat iedere gemeente vrij om een keuze te maken in de te hanteren vorm van grondbeleid. De gemeenteraad heeft op 16 juni 2022 de nieuwe Nota Grondbeleid vastgesteld. In deze nota wordt niet langer slechts ingestoken op facilitair grondbeleid, maar kan, afhankelijk van de situatie, ook actief grondbeleid worden toegepast.

Actief grondbeleid: De gemeente bezit zelf grond en/of koopt grond aan en is actief betrokken bij het bouw- en woonrijp maken van de grond. Daarna kan de gemeente de kavels verkopen of in erfpacht uitgeven. Het kan gaan om individuele bouwkavels of bedrijfsterreinen, maar ook om complete woningbouwprojecten. 

Faciliterend grondbeleid: De gemeente maakt het mogelijk dat private partijen die een grondpositie hebben een gebied geheel zelf ontwikkelen. De gemeente beperkt zich hierbij voornamelijk tot het maken van een bestemmingsplan (publiekrechtelijk kader) en bij mogelijke grondeigendom van de gemeente in het betreffende gebied, het inbrengen van deze gronden. De kosten die samenhangen met het faciliteren van particuliere ontwikkelingen (op grond die niet van de gemeente is) worden op de exploitanten verhaald door middel van anterieure overeenkomsten. 

Uiteraard zijn er vele tussenvormen mogelijk, waaronder het veel gebruikte PPS model (Publiek Private Samenwerking). De uiteindelijke vorm is steeds afhankelijk van het specifieke project en de taak- en risicoverdeling tussen partijen. Als basis vanuit de nota grondbeleid hanteert de gemeente situationeel grondbeleid, dat wil zeggen dat afhankelijk van de situatie per locatie de gemeente een rol oppakt die varieert van volledig faciliterend tot actief als grond ontwikkelende partij (het traditionele bouwkavelmodel). 

Voor de grond die door de gemeente wordt uitgegeven geldt als uitgangspunt een marktconforme grondprijs. De berekening daarvan gebeurt op basis van relevante marktprijzen voor het betreffende type vastgoedobject en rekening houdende met de methode van residuele grondwaardebenadering. Als hier aanleiding toe is, kan de residuele grondprijsberekening worden gecheckt door een comparatieve berekening. Hierbij worden grondopbrengsten van soortgelijke ontwikkelingen als vergelijk gebruikt. In voorkomende gevallen kan een andere methode van grondprijsbepaling worden toegepast. Gedacht kan worden aan een grondquote. Volgens de voorgaande Nota Grondbeleid kon dit niet, omdat daarin de residuele benadering werd voorgeschreven als de wijze waarop de gemeente grondwaarden bepaalde. In de nieuwe Nota Grondbeleid is een afwijking van de residuele methode mogelijk gemaakt. Voordat daadwerkelijk tot koop of verkoop wordt overgegaan, vindt er een onafhankelijke taxatie plaats om de marktconformiteit van de berekende grondwaarde te toetsen en ongeoorloofde staatsteun te voorkomen. 

1.    Grondexploitaties 
Grondexploitaties betreffen meerjarige toekomstberekeningen. Daardoor kunnen de financiële resultaten door vele, externe en interne, factoren in de loop der jaren veranderen. Grondexploitaties hebben tot doel om bouwrijpe gronden die door de gemeente zijn ontwikkeld uit te geven. 

Marktomstandigheden en langdurige ruimtelijke procedures kunnen aanleiding zijn tot (grote) afwijkingen ten opzichte van de oorspronkelijke ramingen. Elke grondexploitatie wordt door de gemeenteraad vastgesteld. Elk jaar wordt de raad geïnformeerd over de (grond)exploitaties, via het Meerjaren Programma Grondzaken (MPG). Hierin wordt de stand van zaken en de verschillen t.o.v. voorgaande perioden en de voorziene of verwachte ontwikkelingen, zoals de risico-ontwikkeling, weergegeven. Het MPG is gekoppeld aan de jaarrekening en betreft een actualisering van alle resultaten. De resultaten worden direct meegenomen in de betreffende jaarrekening. Tevens vormt het MPG de basis voor de (meerjaren)begroting. In het onderdeel ‘stand van zaken grond- en bouwexploitaties’ is per grondexploitatie een stand van zaken weergegeven en een (financiële) doorkijk gegeven naar de komende jaren. Vanaf het MPG 2023 zal de raad het MPG vaststellen.

2.    Erfpachtexploitaties
In oktober 2022 hebben wij de Nota Erfpacht 2022 vastgesteld, als uitvoeringsnota van de Nota Grondbeleid 2022. Daarin is het beleid bepaald voor nieuwe uitgiften in erfpacht van het tot ontwikkeling te brengen bouwgrond (eeuwigdurend in plaats van tijdelijk), de verkoop van bloot-eigendom van reeds in erfpacht uitgegeven gronden en het omzetten van tijdelijke erfpachten in nieuwe eeuwigdurende (heruitgifte). Het nieuwe erfpachtbeleid is met ingang van 1 april 2023 van kracht. 
In december 2023 hebben wij nog een aantal uit te werken aspecten van de nieuwe Nota Erfpacht vastgesteld en de Nota daarop aangepast. Tevens zijn toen de nieuwe algemene erfpacht- en omzettingsvoorwaarden vastgesteld. De aangepaste Nota Erfpacht 2023, de Algemene Erfpachtvoorwaarden Vlaardingen (AEV) 2023 en de Algemene Omzettingsvoorwaarden Vlaardingen (AOVV) 2023 zijn gepubliceerd en vanaf 1 januari 2024 van kracht. De beleidswijzigingen in de Nota Erfpacht 2022 blijven overigens de ingangsdatum 1 april 2023 houden.
Tijdelijke erfpachten zijn voor een bepaalde tijd uitgegeven en eindigen na 50 of 99 jaar. De erfpachter kan aan het einde van de looptijd kiezen voor een nieuwe erfpacht, maar dan een eeuwigdurende, of het kopen van de grond waar zijn pand op staat. Alle erfpachten kunnen ook voor de einddatum (tussentijds) omgezet worden in volle eigendom of in eeuwigdurende erfpacht (heruitgifte). Ieder jaar eindigen er tijdelijke erfpachtrechten. In de periode van 2025 tot en met 2028 zijn dat er ruim 300. Daarvan liggen de meeste in Holy Noord. Voor deze rechten is de beleidswijziging voor de erfpacht in 2023 aangegrepen om ze nog onder de voorwaarden van het oude beleid te vervangen door een verkoop bloot-eigendom of een nieuwe eeuwigdurende erfpacht. Daarvan hebben uiteindelijk bijna 270 rechten gebruik gemaakt. De resterende erfpachters krijgen tijdig vóór het eindigen van hun recht weer een aanbieding, maar nu gebaseerd op het nieuwe erfpachtbeleid.

De belangrijkste wijzigingen van het nieuwe erfpachtbeleid zijn:
•    wijziging van de maximale depreciatie bij het berekenen van de koopsom voor de bloot-eigendom en de grondwaarde voor de nieuwe aanvangscanon van 40% naar 30%;
•    het invoeren van een opslag voor risico en administratiekosten van 1,5% op de rekenrente van de gemeentebegroting als onderdeel van de canonrente; deze was in het oude beleid alleen de rekenrente;
•    het invoeren van een tijdvak van 50 jaar, waarna de grondwaarde opnieuw bepaald wordt en een nieuwe aanvangscanon voor het volgende tijdvak wordt bepaald;
•    het invoeren van een verhoging van de canon als gevolg van latere toevoegingen aan de op de erfpachtgrond gerealiseerde bebouwing; voor woningen is dat het geval bij een vergroting van 15% of meer, bij niet-woningen is dat bij vergrotingen van 10% of meer;
•    het rekening houden met productiekosten (kengetallen) bij de bepaling van de koopsom bloot-eigendom of de grondwaarde voor de nieuwe aanvangscanon bij herontwikkelingslocaties op erfpachtgrond;
•    het hanteren van een vaste grondwaarde voor erfpachttransacties met sociale huurwoningen van woningcorporaties van € 25.000,00 per eengezinswoning en € 17.300,00 per appartement.

 

 

Op basis van een grondbrief worden de grondexploitaties aan het begin van ieder jaar geactualiseerd. Met de uitgangspunten uit deze grondbrief worden de daadwerkelijke inkomsten en uitgaven verdisconteerd in die zin dat daarbij de parameters worden gebruikt zoals weergegeven. Dit geactualiseerd beeld van de eindwaarden van de grondexploitaties wordt via het MPG aan de raad voorgelegd. De grondexploitaties worden hierbij niet opnieuw vastgesteld. 

Zodra er besluiten zijn genomen over (wezenlijke) wijzigingen in het plan, programma of planning en/of een (wezenlijke) verandering van het resultaat, is dit aanleiding om een herziene grondexploitatie voor te leggen aan de raad. Herzieningen kunnen het gehele jaar door plaatsvinden. 

De regels ten aanzien van winstneming op grondexploitaties zijn vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Winst moet worden genomen naar rato van de voortgang van een project. Voor winstneming geldt de percentage of completion methode: voor zover gronden zijn verkocht en opbrengsten zijn gerealiseerd kan tussentijds naar rato van de voortgang van de grondexploitatie winst worden genomen. In de praktijk komt het erop neer dat eerder dan in het verleden winst moet worden genomen. Als de prognose van het eindresultaat van een grondexploitatie negatief is, wordt direct bij vaststelling van de (herziene) grondexploitatie, een voorziening getroffen ter dekking van dit negatieve resultaat.  Inflatie kan tot fluctuaties leiden in het eindresultaat.  Deze effecten zullen in de voortgangsrapportage gemeld worden.

De boekwaarde van de erfpachtgronden bedraagt per 31-12-2023 € 111,4 miljoen. In 2023 is voor € 1,6 miljoen aan bloot eigendom van erfpachtpercelen verkocht. Dit heeft geleid tot een afwaardering van de boekwaarde van de erfpachtgronden van € 0,3 miljoen. Het saldo van de afgekochte erfpachtcanons bedraagt per 31-12-2023 € 28,1 miljoen en is op de balans onder de langlopende schulden in deze jaarrekening verantwoord.

Elk jaar wordt gewerkt aan een overzicht van alle projecten waarop kostenverhaal van toepassing is. Dit overzicht zal vanaf 2023 in de jaarlijkse P&C-cyclus worden meegenomen.

Het kostenverhaal wordt bepaald met behulp van de plankostenscan, een rekenmodel van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ontwikkeld voor de berekening van de plankosten bij exploitatieplannen. Dit rekenmodel is ook goed bruikbaar om de gemeentelijke plankosten van de plannen in beeld te brengen die door derden worden uitgevoerd (particuliere grondexploitatie). Belangrijk uitgangspunt van deze systematiek is de principeverdeling tussen de kosten die bij de ontwikkelende partij en bij de gemeente thuishoren. Deze verdeling is gebaseerd op het feit dat de gemeente faciliterend, begeleidend en toetsend is en de ontwikkelaar bijvoorbeeld het stedenbouwkundig plan, de ruimtelijke onderbouwing en het buitenruimteplan opstelt. 

In het derde kwartaal van 2023 stelde het college een Nota Kostenverhaal vast als uitvoeringsnota van de nieuwe Nota Grondbeleid. Hierbij wordt naast het verhalen van plankosten ook aandacht besteed aan het verhalen van bovenwijkse voorzieningen, bijdrage in ruimtelijke ontwikkeling en bovenplanse kosten (verevening), op initiatiefnemers van ruimtelijke ontwikkelingen. Deze kosten worden per project bepaald en betrokken in anterieure overeenkomsten. 

Onderzoek heeft geleid tot de conclusie dat de resultaten van de grondexploitaties op dit moment niet leiden tot Vpb-plicht. Jaarlijks bij het MPG wordt opnieuw getoetst of de gemeente wel of niet valt onder de Vpb-plicht.

 

Vanaf 2016 wordt voorgeschreven dat de toe te rekenen rente aan grondexploitaties de werkelijke rente moet zijn. Voor 2023 was de rente 1,0% voor de grondexploitaties overeenkomstig de voorcalculatorische rente uit de grondbrief 2023.

Voor grondexploitaties geldt dat er sprake is van generieke en/of specifieke financiële risico’s. Deze risico’s worden betrokken bij de bepaling van de hoogte van het noodzakelijke weerstandsvermogen. Verwezen wordt naar de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. De stand van zaken van de te onderscheiden grondexploitaties is als volgt:

Stationsgebied Centrum (Nieuw Sluis) 
Deze ontwikkeling behoort samen met de ontwikkeling Eiland van Speyk tot de uitvraag voor het Kerngebied Rivierzone, waarin één ontwikkelaar is geselecteerd. De ontwikkeling betreft de realisatie van in totaal circa 141 eengezinswoningen en 345 appartementen. Het deelgebied 'Galgkade' met 141 eengezinswoningen zijn inmiddels geheel opgeleverd Het gebied rond het station is omgevormd van beoogde grondgebonden woningen, naar gestapelde bouw. De deelgebieden 'Spoor & Sluis' en 'Parallelweg' worden verder uitgewerkt tot een concreet stedenbouwkundig plan met programma, waarna de ruimtelijke procedures kunnen worden doorlopen voor het realiseren van de hier geplande woningen. Bijgestelde plannen zullen, zodra beschikbaar, aan de raad worden voorgelegd. Dit zal tot een herziene grondexploitatie leiden als onderdeel van de nieuwe Gebiedsexploitatie Rivierzone, welke is vastgesteld in de raad van 9 maart 2023. Naar verwachting wordt de huidige grondexploitatie op 31 december 2027 afgesloten met een negatief resultaat van €1.207.000 in totaal. Aangezien we vorig jaar al €980.000 aan verlies hebben genomen, nemen we dit jaar €227.000 extra verlies. 

Vergulde Hand West
Begin 2024, is de grondexploitatie Vergulde Hand West fase 1 herzien. Op Vergulde Hand West wordt een bedrijventerrein plus een nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie gerealiseerd. 

De ontwikkeling is opgedeeld in twee gedeelte. In het eerste gedeelte zal het Hoogheemraadschap Midden-Delfland op de grond die zij van de gemeente koopt een nieuwe afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) realiseren. Het niet voor de AWZI benodigde (oostelijk) deel van Vergulde Hand West zal worden bestemd voor bedrijfsactiviteiten. Een deel van dat oostelijke gebied, de kavel grond van ongeveer 9.000m2 tussen de George Stephensonweg en de James Wattweg, wordt naar verwachting in 2024 voor 10 jaar in erfpacht uitgegeven aan Tradiro B.V., die daar tijdelijke huisvesting van arbeidsmigranten gaat realiseren. Na afloop van de erfpachttermijn valt deze kavel terug aan de gemeente en kan de grond als bedrijfskavel(s) worden verkocht door de gemeente. Volgens het geplande tijdschema wordt verwacht dat de volledige exploitatie van Vergulde Hand West rond 2035 zal worden afgerond.

Uit de stand van zaken bij het MPG 2024 volgt een voordelig saldo van € 12.075.000 op eindwaarde (31-12-2035)

Fortunapark (voorheen Marathonweg Noord- en Zuidelijk deel) 
In het raadsvoorstel d.d. 19 december 2023 is besloten to herziening van de grondexploitatie Marathonweg Noord(z) (Fortunapark) waarbij het zuidelijk deel een het noordelijk deel van de locatie Marathonweg Noord tot één plangebied zijn samengevoegd.

Na het doorlopen van Europese aanbestedingsprocedure middels de concurrentiegerichte dialoog is in februari 2023 de locatie Marathonweg Noord gegund aan de combinatie Timpaan Hoofddorp B.V./Ouwehand B.V. voor hun plan Fortunapark. Vervolgens is in juni 2023 een koop/realisatieovereenkomst gesloten met de inmiddels opgerichte VOF ontwikkelcombinatie Marathonweg.

Het plan Marathonweg wordt in 2023 verder uitgewerkt. Een onderdeel van de uitwerking betreft o.a. de verkeerstechnische ontsluiting van het plangebied. Vervolgens kunnen de ruimtelijke procedures worden doorlopen voor het realiseren van de hier geplande woningen. 

Uit de stand van zaken bij het MPG 2024 volgt een voordelig saldo van €687.000 op eindwaarde (31-12-2023).

Schiereiland (Eiland van Speyk) 
Ook deze ontwikkeling behoort tot het Kerngebied Rivierzone. De huidige grondexploitatie heeft op basis van de huidige stand van zaken een positief resultaat van €1.366.000 in totaal per 31 december 2027 (eindwaarde). Recent is de uitspraak van de Raad van State geweest met een positief besluit op het bestemmingsplan en daarmee een groter bouwprogramma. Momenteel worden de financiële consequenties in beeld gebracht, waarna een herzien grondexploitatie kan worden opgesteld, welke aan uw raad wordt voorgesteld als onderdeel van de Gebiedsexploitatie Rivierzone. 

HZO Vogelbuurt (voorheen de nieuwe Vogelbuurt (Holy Zuidoost) 
Er zijn 8 woningen toegevoegd aan het programma bij de uitwerking van fase 6. Daarmee komt het totale programma uit op 426 woningen. De bouw van de laatste 28 woningen vindt plaats in de jaren 2025 en 2026. Het resultaat op eindwaarde per 31 december 2026 is €4,9 mln negatief. De verslechtering van het saldo valt toe te rekenen aan het terug brengen van de looptijd met 4 jaar waardoor het rentevoordeel van de exploitatiebijdrage wordt beperkt. 

Uit de stand van zaken bij het MPG 2024 volgt een nadelig saldo van €4.857.522 op eindwaarde (31-12-2026).

Vrije Kavels Hollandiaan
De grondexploitatie vorderde gestaag is op 12 december 2023 afgesloten door de raad. De woningen zijn opgeleverd, en binnen de grondexploitatie worden geen verdere kosten gemaakt; alle opbrengsten zijn geïnd. Het eindsaldo bedroeg toen €381.000 positief, met nog een verwachte verplichting van ongeveer €98.000 voor civiele werkzaamheden. 

Inmiddels zijn alle verplichtingen voldaan, en recente boekingen geven aan dat er geen nieuwe verplichtingen zullen ontstaan. Als gevolg van deze ontwikkelingen is het totale eindsaldo iets gunstiger geworden dan aanvankelijk voorgelegd aan de raad. Het positieve eindresultaat van de grondexploitatie komt hiermee uit op €455.333,-.

Westwijk Centrum (Erasmusplein) 
Het programma in de grondexploitatie omvat 285 woningen en 262m2 bvo commerciële ruimte. Op dit moment wordt gewerkt aan het uitvragen van een actuele en gedetailleerde taxatie voor het programma van Ipse de Bruggen op basis van de opgestelde ruimtelijke verkenning. Verwacht wordt in 2024 een herziene grondexploitatie voor te kunnen leggen aan uw Raad met een geoptimaliseerd programma.

Het plansaldo is verslechterd met €1,1 mln, veroorzaakt door gestegen bouwkosten, een te optimistische inschatting van de opbrengsten van verkoopprijzen van woningen en gestegen plankosten (uurtarieven). Wel is er op basis van voortgang een tussentijdse winstneming genomen in 2023 van € 52.000

Uit de stand van zaken bij het MPG 2024 volgt een voordelig saldo van €375.000 op eindwaarde (31-12-2031).

Onder de categorie MVA – Strategische gronden (voorheen Niegg’s) zijn de volgende gronden opgenomen: 

A. VOP Oost (Noord en Zuid) 
In de VOP zijn er diverse gemeentelijke eigendommen, verspreid over het hele gebied.
Het pand aan de Parallelweg 6a-b is verkocht voor de realisering van de uitbreiding van de naastgelegen supermarkt, deze is gerealiseerd. Voor de voormalige panden van Warmelo & Van der Drift aan de Westhavenkade en de Vetteoordskade is voorgesteld die onder te brengen bij de grotere ontwikkeling van het Museumkwartier en is in ontwikkeling. De verkoop van de woningen van het Museumkwartier zijn van start. Naar verwachting start de ontwikkelaar in de zomer 2024 met de bouw. De locaties Parallelweg 2 en Touwbaankwartier worden samen met de locatie Westhavenkade tegenover de Pelmolen in Maaswijk verkocht aan de ontwikkelaar van Nieuw Sluis en het Eiland van Speyk. Daartoe is een addendum op de Koop-, Ontwikkel- en Realisatieovereenkomst Kerngebied Rivierzone gesloten.

B. Maaswijk 
De grond in Maaswijk bestaat uit de onder A al aangeduide locatie Westhavenkade tegenover de Pelmolen. Deze locatie wordt ter uitvoering van het addendum op de Koop-, Ontwikkel- en Realisatieovereenkomst Kerngebied Rivierzone aan de ontwikkelaar van Nieuw Sluis en het Eiland van Speyk verkocht, als onderdeel van de Gebiedsexploitatie Rivierzone, welke is vastgesteld in uw raad van 9 maart 2023. 

Om de beleidsdoelen van de gemeente Vlaardingen te kunnen realiseren, wordt, indien dit wenselijk wordt geacht, een belang genomen in een organisatie die aan de doelverwezenlijking kan bijdragen. De huidige wet- en regelgeving (BBV) verplicht onze gemeente om in de begroting en de jaarstukken aan te geven in welke privaatrechtelijke en publiekrechtelijke organisaties zij een bestuurlijk en/of financieel belang heeft.

Van een bestuurlijk belang is sprake als de gemeente een zetel in het bestuur van een organisatie bekleedt en/of stemrecht heeft in een vergadering van belanghebbenden. Van een financieel belang is sprake als er door de gemeente aan een organisatie financiële middelen beschikbaar zijn gesteld die verloren kunnen gaan in geval van een faillissement of als financiële problemen van een organisatie kunnen worden verhaald op de gemeente.

Inzicht in de gang van zaken bij verbonden partijen is nodig uit hoofde van bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen. Op basis van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is een aantal financiële kengetallen weergeven per verbonden partij: de omvang van het eigen vermogen, het vreemd vermogen en het resultaat.

De gemeenteraad heeft op 6 april 2023 de Nota Implementatie Wijziging Wet gemeenschappelijke regelingen vastgesteld. Deze nota geeft inzicht in de aanvullende sturingsmogelijkheden die de wetswijziging per 1 juli 2022 biedt én beschrijft hoe daar in Vlaardingen invulling aan wordt gegeven.
Dit betekende ook de doorstart van het onderzoek naar de mate en mogelijkheden voor sturing en controle op andere verbonden partijen dan de gemeenschappelijke regelingen. Daarin wordt o.a. bezien of de aanpak met risicoprofielen ook voor deze deelnemingen passend is. De planning is dit onderzoek, na evaluatie van het werken met de risicoprofielen, tweede helft 2024 aan de raad aan te bieden.

De financiële risico’s van de vennootschappen zijn beperkt tot het aandelenbezit van de gemeente. Bij een faillissement van een vennootschap daalt de waarde van dit bezit tot nihil. De financiële risico’s van de gemeenschappelijke regelingen hebben geen beperking. Bij een faillissement worden de deelnemers van de gemeenschappelijke regeling volgens de verdeelsleutel aangeslagen voor eventueel resterende schulden na verkoop van de bezittingen. Gezien de aard van de werkzaamheden van de verbonden partijen is de kans op een faillissement van zowel de vennootschappen als de gemeenschappelijke regelingen klein. Uitgesloten is het niet.

Per 2016 vallen uitsluitend door de gemeente beheerste entiteiten (verbonden partijen) ook onder de vennootschapsbelastingplicht (vpb-plicht) voor overheidsondernemingen. Dit betekent dat ze aan diverse extra fiscale verplichtingen moeten voldoen, wat mogelijk resulteert in een jaarlijkse vpb-afdracht.
In de jaarrekeningen van de verbonden partijen is opgenomen wat de stand van zaken is ten aanzien van de vpb-plicht.

Op grond van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) zijn we verplicht om in de paragraaf verbonden partijen een overzicht van de verbonden partijen op te nemen onderverdeeld naar gemeenschappelijke regelingen, vennootschappen en coöperaties, stichtingen en verenigingen en overige verbonden partijen. In de tabel met financiële positie verbonden partij is het eigen vermogen en het vreemd vermogen per 31-12-2023 en het gerealiseerde resultaat over 2023 opgenomen. Op de volgende pagina’s vindt u het overzicht waarin de voorgeschreven informatie is opgenomen.

Metropoolregio Rotterdam Den Haag
Vestigingsplaats	Den Haag
Relatie met programma	Bestuur, Dienstverlening en Participatie. Vervoersautoriteit met programma verkeer en mobiliteit. Economisch vestigingsklimaat met programma onderwijs, economie en haven.
Openbaar belang en visie	De gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) is in december 2014 in werking getreden. De missie van de MRDH is: De Metropoolregio Rotterdam Den Haag werkt aan een Europese topregio. De MRDH heeft tot doel het bevorderen van de samenwerking tussen de gemeenten met het oog op een voorspoedige ontwikkeling van het gebied en het beheer van de aan de regio toevertrouwde voorzieningen. Zij houdt zich daartoe bezig met: a. Het vaststellen van doelstellingen op het gebied van verkeer en vervoer en de verbetering van het economisch vestigingsklimaat; b. Het uitvoeren van de, met betrekking tot het onder a. genoemde beleid, aan de MRDH opgedragen taken en bevoegdheden. De inhoudelijke agenda’s van de Vervoersautoriteit en Economisch Vestigingsklimaat zijn hierbij leidend en de basis voor de MRDH-brede strategie.
Betrokken partijen	De volgende gemeenten maken deel uit van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Rotterdam Den Haag: Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan den IJssel, Delft, Den Haag, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Leidschendam-Voorburg, Maassluis, Midden-Delfland, Nissewaard, Pijnacker-Nootdorp, Ridderkerk, Rotterdam, Rijswijk, Schiedam, Vlaardingen, Voorne aan Zee, Wassenaar, Westland en Zoetermeer.  Overige betrokken overheden en/of marktpartijen: Naast het bundelen van de krachten van de 21 gemeenten is samenwerking met onder meer bedrijfsleven, kennisinstellingen, omliggende regio’s zoals Drechtsteden en Leiden, de provincie en het Rijk noodzakelijk om de ambities te realiseren. De MRDH werkt daarnaast nauw samen met de Economische Programmaraad Zuidvleugel (EPZ), het triple helix orgaan van vertegenwoordigers van bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen. Samenwerking met omliggende regio’s en de andere partners vindt zowel plaats bij de strategische trajecten als bij de uitvoering van concrete activiteiten.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door burgemeester B. Wijbenga- van Nieuwenhuizen. Wethouder Verkeer en Vervoer B.T. Bikkers, maakt deel uit van de Vervoersautoriteit. Wethouder Economische Zaken B.T. Bikkers maakt deel uit van de Bestuurscommissie Economisch Vestigingsklimaat. In de Adviescommissie Vervoersautoriteit hebben zitting de raadsleden L.W.M. Claessen en S. Akca. In de Adviescommissie Economisch Vestigingsklimaat hebben zitting de raadsleden G. Pappers en A. Kloosterman. Als lid van de Rekeningcommissie MRDH heeft zitting het raadslid L.W.M. Claessen.
Financieel belang	Deelnemersbijdrage 2023 € 209.128
	(begroot € 222.270 ). Het programma Vervoersautoriteit wordt geheel financieel gedekt uit de BDU-gelden.
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	33.844	36.702
	Vreemdvermogen	1.550.055	1.526.355
	Resultaat	455	905
Risico’s	Momenteel zijn er geen substantiële risico’s met betrekking tot deze verbonden partij.

Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond
Vestigingsplaats	Rotterdam
Relatie met programma	Veiligheid en Handhaving
Openbaar belang en visie	Op grond van de Wet op de Veiligheidsregio’s heeft de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond de volgende taken: a. Het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises; b. Het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden, rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen evenals in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald; c. Het adviseren van het college van burgemeester en wethouders over de taal, bedoeld in artikel 3, eerste lid; d. het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en de crisisbeheersing; e. Het instellen en in stand houden van een brandweer; f. Het instellen en in stand houden van een GHOR; g. Het voorzien in de meldkamerfunctie; h. Het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel; i. Het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij de onder d, e, f, en g genoemde taken.
Betrokken partijen	De volgende gemeenten maken deel uit van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond: Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan den IJssel, Goeree Overflakkee, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Nissewaard, Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen en Voorne aan Zee.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door burgemeester B. Wijbenga- van Nieuwenhuizen. Wethouder B. T. Bikkers is plaatsvervangend lid.
Financieel belang	Deelnemersbijdrage 2023: € 5.267.564
Financieel belang	Begroot: € 6.181.189
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	6.157	9.664
	Vreemdvermogen	101.036	89.209
	Resultaat	976	2.361
Risico’s	Voor 2023 en 2024 wordt, als gevolg van de verwachte stijging van de lasten door inflatie en gestegen loonkosten, een tekort in de exploitatie van VRR voorzien. Er zijn nog geen afspraken gemaakt over mogelijkheden om de tekorten te reduceren, maar de verwachting is dat deze door middel van een nacalculatorische bijdrage vanuit de gemeenten zal moeten worden gecompenseerd.

DCMR Milieudienst Rijnmond
Vestigingsplaats	Schiedam
Relatie met programma	Groen en Milieu
Openbaar belang en visie	Het bevorderen van een duurzame ontwikkeling van de stad. Via de vergunningverlening Wet Milieubeheer, de afhandeling van meldingen in het kader van het Activiteitenbesluit, het uitvoeren van toezicht en handhaving en de advisering aan gemeenten op het gebied van de verschillende milieuthema’s en ruimtelijke ontwikkelingen, draagt de DCMR er mede zorg voor dat de milieubeleidsdoelen in de gemeente Vlaardingen worden behaald.
Betrokken partijen	De provincie Zuid Holland en de gemeenten Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan den IJssel, Goeree-Overflakkee, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Nissewaard (voormalig Spijkenisse en Bernisse), Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen en Voorne aan Zee.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door wethouder B.T. Bikkers. Wethouder I.M. Somers-Gardenier is plaatsvervangend lid.
Financieel belang	Voor de uitvoering van de werkzaamheden van de DCMR voor Vlaardingen wordt jaarlijks een werkplan gemaakt. De kosten bedragen in 2023: € 1875.402.
	(begroot € 1.923.719)
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	4.403	4.410
	Vreemdvermogen	10.068	11.318
	Resultaat	584	607
Risico’s	Momenteel zijn er geen substantiële risico’s met betrekking tot deze verbonden partij.

GGD Rotterdam- Rijnmond
Vestigingsplaats	Rotterdam
Relatie met programma	Sociaal Domein
Openbaar belang en visie	Het op een proactieve wijze beschermen, bewaken en bevorderen van de gezondheid van inwoners in het bedieningsgebied van de GR GGD-RR. Gezondheid wordt gedefinieerd als een toestand van compleet fysiek, mentaal en sociaal welbevinden en is niet alleen van toepassing op de afwezigheid van ziekte of een handicap. De GR GGD Rotterdam-Rijnmond is primair verantwoordelijk voor de uitvoering van de wettelijk basistaken volgens de Wet Publieke Gezondheid. Operationeel uitvoerder is de GGD Rotterdam-Rijnmond (onderdeel van het concern Rotterdam).
Betrokken partijen	De GR GGD Rotterdam-Rijnmond is een samenwerkingsverband van de volgende gemeenten: Albrandswaard, Barendrecht, Capelle aan den IJssel, Goeree Overflakkee, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Nissewaard, Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen en Voorne aan Zee.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Bestuur vertegenwoordigd door wethouder A. Proos. Wethouder J.J. Silos – Knaap is plaatsvervangend lid.
Financieel belang	Deelnemersbijdrage 2023: € 591.702
	(begroot € 544.093)
Financiële positie	De GGD-RR heeft geen eigen of vreemd vermogen. De gemeenschappelijke regeling van de GGD-RR heeft geen balans en andere financiële staten om in de begroting (en jaarverslag) op te nemen aangezien de GGD-RR onderdeel uitmaakt van de gemeente Rotterdam.
Risico’s	Momenteel zijn er geen substantiële risico’s met betrekking tot deze verbonden partij.

ROG Plus NWN
Vestigingsplaats	Maassluis
Relatie met programma	Sociaal Domein
Openbaar belang en visie	Het bieden van maatwerkvoorzieningen ter bevordering, behoud of compensatie van zelfredzaamheid en ter ondersteuning van participatie aan ingezetenen van de gemeente die daartoe op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit hun sociale netwerk niet of onvoldoende in staat zijn. De maatwerkvoorzieningen richten zich ook op de ondersteuning van mantelzorgers. Artikel 2.3.5, lid 3 van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 legt het college daarbij de plicht op om, na onderzoek, een maatwerkvoorziening te bieden die een passende bijdrage levert aan het realiseren van een situatie waarin de cliënt in staat wordt gesteld tot zelfredzaamheid en participatie en zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kan blijven.
Betrokken partijen	De gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Bestuur vertegenwoordigd door wethouder J.J. Silos – Knaap en wethouder B. Bikkers.
Financieel belang	Deelnemersbijdrage 2023 € 56.622.709
	(begroot € 54.908.300).
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	0	0
	Vreemdvermogen	11.818	11.818
	Resultaat	0	0
Risico’s	De financiële ontwikkeling van de gemeentelijke bijdrage blijft een aandachtspunt

Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond
Vestigingsplaats	Rotterdam
Relatie met programma	Sociaal Domein
Openbaar belang en visie	Het uitvoeren van de bovenlokale taken door middel van: a. Het contracteren en/of subsidiëren van aanbieders van jeugdhulp en uitvoerders jeugdreclassering en jeugdbeschermingsmaatregelen in het kader van de Jeugdwet; b. Het organiseren van een advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling; c. Het bevorderen van gezamenlijk overleg van de gemeenten voor de uitvoering van de jeugdhulptaken, die in de Jeugdwet aan de gemeenten zijn opgedragen. Deze taken zijn bovenlokaal, dat wil zeggen aanvullend en in aansluiting op het lokale aanbod.
Betrokken partijen	De gemeenten Albrandswaard, Barendrecht, Brielle, Capelle aan den IJssel, Goeree-Overflakkee, Hellevoetsluis, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Maassluis, Ridderkerk, Rotterdam, Schiedam, Nissewaard, Vlaardingen en Westvoorne.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Bestuur vertegenwoordigd door wethouder J.J. Silos – Knaap.
Financieel belang	Deelnemersbijdrage 2023: € 5.504.747 (exclusief 4,1 mln verschuiving naar Rogplus)
	(begroot € 16.824.000)
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	0	0
	Vreemdvermogen	5.049	1.057
	Resultaat	0	0
Risico’s	De financiële ontwikkeling als gevolg van de resultaatgerichte financiering blijft een aandachtspunt.

Stroomopwaarts MVS
Vestigingsplaats	Schiedam
Relatie met programma	Sociaal Domein
Openbaar belang en visie	De gemeenschappelijke regeling is ingesteld ter behartiging van het belang van een kwalitatief hoogwaardige en doelmatige uitvoering van de taken en bevoegdheden van de deelnemers op het gebied van het sociaal domein. Meer in bijzonder de uitvoering van de Participatiewet, de Wet inkomensvoorziening (werkloze werknemers en gewezen zelfstandigen), de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (art. 1.13). Vanaf 1 januari 2022 voert Stroomopwaarts eveneens de Nieuwe Wet Inburgering uit.
Betrokken partijen	De gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Bestuur vertegenwoordigd door wethouders A. Proos en B.T. Bikkers.
Financieel belang	Deelnemersbijdrage 2023 €76.999.000
	(begroot € 75.411.808)
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	5.652	4.485
	Vreemdvermogen	15.770	24.066
	Resultaat	1.831	2.212
Risico’s	De financiële ontwikkeling van de gemeentelijke bijdrage en kosten huisvesting SOW blijven aandachtspunten

Regionale Belasting Groep
Vestigingsplaats	Schiedam
Relatie met programma	Financiën
Openbaar belang en visie	Het heffen en invorderen van de gemeentelijke belastingen en heffingen en het uitvoeren van de werkzaamheden in het kader van de Wet Waardering onroerende zaken.
Betrokken partijen	Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard, Hoogheemraadschap Delfland, gemeente Delft, gemeente Schiedam, gemeente Vlaardingen.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt in het Algemeen Bestuur vertegenwoordigd door wethouder B.T. Bikkers.
Financieel belang	Deelnemersbijdrage 2023 € 1.389.200
	(begroot € 1.389.200)
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	5.228	3.796
	Vreemd vermogen	366	185
	Resultaat	2.439	1.010
Risico’s	Momenteel zijn er geen substantiële risico’s met betrekking tot deze verbonden partij.

Intergemeentelijke Reiniging-, Afvalinzameling- en Dienstverlening Organisatie (IRADO)
Vestigingsplaats	Schiedam
Relatie met programma	Groen en Miilieu
Openbaar belang en visie	Het in opdracht van de gemeente Vlaardingen uitvoeren van het inzamelen en afvoeren van huishoudelijk afval en op basis hiervan adviseren en rapporteren.
Betrokken partijen	Gemeenten Vlaardingen, Schiedam en Capelle a/d IJssel zijn ieder voor 1/3 aandeelhouder.
Bestuurlijk belang	De Raad van Commissarissen bestaat uit externe commissarissen: de heer B.K.A van Rijsbergen (voorzitter), mw. M.M.C. Lansbergen-Kerklaan (plv vooorzitter) en de heer H.G.M. Mogezomp. Wethouder I.M. Somers-Gardeniers bekleedt namens de gemeente Vlaardingen de rol van opdrachtgever. Wethouder B. T. Bikkers bekleedt namens de gemeente Vlaardingen de rol van aandeelhouder.
Financieel belang	De deelneming staat voor € 1.196.000,- op de balans van de gemeente Vlaardingen.
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	19.079	18.590
	Vreemdvermogen	21.387	23.017
	Resultaat	1.239	141
Risico’s	Momenteel zijn er geen substantiële risico’s met betrekking tot deze verbonden partij.

Waterbedrijf Evides
Vestigingsplaats	Rotterdam
Relatie met programma	Groen en Miilieu
Openbaar belang en visie	Met de deelneming wordt beoogd invloed uit te oefenen op het beleid van watervoorziening en tariefstelling. Door een aantal fusies is de invloed van de gemeente de afgelopen jaren sterk afgenomen. De gemeente heeft op dit moment nog 1,8% van het totale aandelenpakket in bezit.
Betrokken partijen	De aandelen van Waterbedrijf Evides zijn voor 50% in handen van de vroegere aandeelhouders van Delta Waterbedrijf en voor de andere 50% in handen van de vroegere aandeelhouders van Waterbedrijf Europoort. De laatste groep bestaat uit 24 gemeenten uit deze regio, waaronder de gemeente Vlaardingen.
Bestuurlijk belang	De gemeente heeft stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. De gemeente Vlaardingen wordt hierin vertegenwoordigd door wethouder B. T. Bikkers.
Financieel belang	De deelneming staat voor € 245.041,- op de balans van de gemeente Vlaardingen.
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	583.100	593.300
	Vreemdvermogen	798.800	877.000
	Resultaat	46.100	31.200
Risico’s	Momenteel zijn er geen substantiële risico’s met betrekking tot deze verbonden partij.

Bank Nederlandse Gemeenten
Vestigingsplaats	Den Haag
Relatie met programma	Financiën
Openbaar belang en visie	De Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) stelt zich ten doel gemeenten en andere decentrale overheden te ondersteunen bij hun maatschappelijke activiteiten middels het aanbieden van tal van bancaire diensten. Onze gemeente levert door haar deelneming een bijdrage hieraan.
Betrokken partijen	De aandelen van de Bank Nederlandse Gemeenten zijn voor 50% in handen van het Rijk en voor de resterende 50% in handen van gemeenten. Onze gemeente heeft een belang van 0,36% in de bank.
Bestuurlijk belang	De gemeente heeft stemrecht in de algemene vergadering van aandeelhouders. De gemeente Vlaardingen wordt hierin vertegenwoordigd door wethouder B. T. Bikkers.
Financieel belang	De deelneming staat voor € 33.807 op de balans van de gemeente Vlaardingen.
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	4.615	4.721
	Vreemdvermogen	107.459	110.834
	Resultaat	300	254
Risico’s	Momenteel zijn er geen substantiële risico’s met betrekking tot deze verbonden partij.

Stadsherstel Maassteden
Vestigingsplaats	Schiedam
Relatie met programma	Financiën
Openbaar belang en visie	Opknappen en behouden van gebouwd erfgoed in Vlaardingen, Maassluis en Schiedam.
Betrokken partijen	Het Fonds Schiedam Vlaardingen e.o., de gemeenten Schiedam, Vlaardingen en Maassluis zijn sinds januari 2018 aandeelhouders.
Bestuurlijk belang	De gemeente Vlaardingen wordt hierin vertegenwoordigd door wethouder B. T. Bikkers.
Financieel belang	De deelneming staat voor € 100.000 op de balans van de gemeente Vlaardingen.
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	2.201	3.143
	Vreemdvermogen	1.263	902
	Resultaat	-273	-327
Risico’s	Geen

Coöperatief beheer groengebieden Midden-Delfland
Vestigingsplaats	Schiedam
Relatie met programma	Sport en recreatie
Openbaar belang en visie	De coöperatie stelt zich ten doel de leden te faciliteren in de doelmatige en rechtmatige uitvoering van beheer- en onderhoudstaken ter zake van groengebieden in Midden-Delfland en al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn.
Betrokken partijen	De gemeenten Delft , Midden-Delfland, Maassluis, Schiedam, Vlaardingen en Westland.
Bestuurlijk belang	Wethouder L. van Kalken is door het college van B&W benoemd als lid van de algemene deelnemersvergadering.
Financieel belang	De bijdrage van de gemeente Vlaardingen aan het CBG bedraagt € 573.354 per jaar.
Financiële positie	Bedragen x € 1.000	Per 01-01-2023	Per 31-12-2023
	Eigen vermogen	4.648	4.752
	Vreemdvermogen	2.483	3.406
	Resultaat	18	208
Risico’s	Geen

Wet Open Overheid

Aanleiding:
Per 1 mei 2022 is de nieuwe Wet open overheid (Woo) in werking getreden, die de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) vervangt.

De Woo valt uiteen in een deel passieve en een deel actieve openbaarmaking. Twee verplichtingen die direct per 1 mei 2022 van kracht zijn geworden, hebben betrekking op passieve openbaarmaking. De eerste is het aanwijzen van een Woo-contactpersoon als vraagbaak voor burgers bij het vinden van informatie; dit is reeds gerealiseerd. Daarnaast vraagt de wet om aanpassingen in de afhandeling van Woo-verzoeken (o.a. zijn de afhandelingstermijnen verkort).

Tot slot eist de Woo dat de informatiehuishouding op orde wordt gebracht, mede om te zorgen dat informatie duurzaam toegankelijk is en dus makkelijk op te vragen.

De wettelijke verplichting tot actieve openbaarmaking behelst het pro-actief publiceren (meestal binnen twee weken na ontstaan) van documenten uit 11 informatiecategorieën. Die verplichting zal de komende jaren per categorie worden ingevoerd. De te openbaren documenten worden landelijk vindbaar gemaakt door aan te sluiten op de zogenaamde Woo-index.

De voorbereiding van het onderdeel actieve openbaarmaking is begonnen in 2022, door de verwachte impact van de Woo op onze organisatie te onderzoeken en te presenteren aan de raad. De verwachting is dat de volledige implementatie van de Woo een inspanning van meerdere jaren vereist. Vooralsnog gaan we uit van een einddatum van mei 2027.

Acties 2023:
In 2023 is gestart met de voorbereiding voor de  actieve openbaarmaking. Uiteindelijk is het doel de volgende 11 informatiecategorieën structureel te publiceren:

1.    Wet- en regelgeving;
2.    Organisatiegegevens;
3.    Raadsstukken;
4.    Bestuursstukken;
5.    Stukken van adviescolleges;
6.    Convenanten;
7.    Jaarplannen en -verslagen;
8.    Wob/Woo-verzoeken;
9.    Onderzoeken;
10.    Beschikkingen;
11.    Klachtenoordelen.

We hebben de volgende stappen gezet om de implementatie van de Woo te realiseren:

•    De impactanalyse is opgemaakt en gepresenteerd aan het Centraal Directie team CDT, College van B&W en de Raad;
•    Er is een opdrachtgever – opdrachtnemer formulier (ROTIK) opgemaakt, voorgelegd en goedgekeurd door het tactische informatieoverleg (TIO) en Strategisch informatieoverleg (SIO);
•    Er is een informatiehuishoudingverbeteringsplan opgesteld en in uitvoering;
•    De implementatie van het zaaksysteem is gestart.

Acties 2024:

Per 1 januari is een Woo-projectleider gestart met de implementatie van de Woo. 

We verwachten in 2024 minimaal de volgende categorieën volgens de Woo te publiceren:
-    Organisatie- en bereikbaarheidsgegevens
-    Woo-verzoeken
-    Collegestukken
-    Raadstukken / ingekomen stukken Raad

Daarnaast zullen we een publicatieplatform realiseren waarop alle categorieën gepubliceerd kunnen worden; dit platform wordt aangesloten op de Woo-index. Ook schaffen we een anonimiseringstool aan om conform AVG stukken te kunnen anonimiseren.

Tot slot zullen we in 2024 de verbetering van de informatiehuishouding en implementatie van de zaaksysteem voortzetten. Daarbij worden de werkprocessen verder geoptimaliseerd en zodanig ingericht dat bij het creatie van informatie er rekening gehouden wordt met eventuele openbaarmaking op later moment. 

Het Coalitieakkoord 'Groei en bloei voor Vlaardingen' beschrijft de beleidsvoornemens op hoofdlijnen. De pijlers van het akkoord zijn de acht stadsprogramma's. Dit zijn grote maatschappelijke vraagstukken voor Vlaardingen die over grenzen van de portefeuilles heen gaan. In deze paragraaf worden de acht stadsprogramma's omschreven.