Omschrijving (toelichting)
Voor u ligt de 2e voortgangsrapportage (VGR) 2025. Deze voortgangsrapportage maakt onderdeel uit van de rapportagestructuur. Met deze voortgangsrapportage geven wij u inzicht in de begroting van het lopende jaar (2025). In deze rapportage zijn de tot nu toe bekende begrotingsafwijkingen opgenomen, zowel financieel als beleidsmatig. De tabellen worden gepresenteerd op taakveldniveau. Onder de tabellen worden de afwijkingen per taakveld toegelicht. Ook hebben we de gevolgen van de septembercirculaire verwekt in deze rapportage. Meer duiding over de septembercirculaire ontvangt u binnenkort via een apart raadsmemo.
Op koers
Deze voortgangsrapportage laat zien dat we voortgang hebben geboekt op de ambities en doelen die wij voor de stad hebben gesteld. Onze middelen zetten we, conform begroting, in op onze speerpunten; met name de stadsprogramma’s. Dat werpt zijn vruchten af, zoals u kunt lezen in de paragraaf over onze stadsprogramma’s.
Ook financieel gezien liggen we op koers. Na de eerste voortgangsrapportage was het begrotingssaldo in 2025 € 9,6 miljoen negatief. De verwerkte raadsbesluiten na de eerste voortgangsrapportage (inclusief meicirculaire) hebben gezorgd voor een verbetering van het begrotingssaldo naar € 6,4 miljoen negatief. De wijzigingen in deze tweede voortgangsrapportage zorgen voor een verdere positieve bijstelling van € 3,6 miljoen waardoor het begrotingssaldo na deze voortgangsrapportage uitkomt op € 2,8 miljoen negatief. De positieve bijstelling van € 3,6 miljoen in deze voortgangsrapportage komt voornamelijk tot stand door het grote incidentele voordeel in de septembercirculaire van 2025. We zien dat de verschillen ten opzichte van onze oorspronkelijke begroting met name worden veroorzaakt door externe partijen waar we geen of beperkte invloed op hebben, bijvoorbeeld onze verbonden partijen. Ook het Rijk blijft een grote onzekerheidsfactor. Het is daarom van belang om onze financiële situatie solide te houden en bewuste keuzes te blijven maken, om zo om te kunnen gaan met de onzekerheden van derden.
De in de voortgangsrapportages gemelde begrotingsafwijkingen worden, door middel van een begrotingswijziging, verwerkt in de lopende begroting. Daarnaast leggen we budgetoverhevelingen aan u voor om opdrachten die wij van u, via de begroting, hebben meegekregen, alsnog in 2026 uit te kunnen voeren. Dit zijn incidentele middelen die ingezet worden voor een concreet doel, zoals ook staat uitgelegd in bijlage 2 van deze rapportage.
Ontwikkelingen
De grootste mutaties in deze voortgangsrapportage worden hieronder weergegeven. Voor uitgebreidere toelichtingen verwijzen we u naar de toelichtingen die per programma en taakveld zijn opgenomen in deze rapportage. In de overzichtstabel vindt u een overzicht van alle financiële afwijkingen.
De grootste negatieve bijstellingen betreffen:
- Wijzigingen waar we beperkte invloed op hebben, omdat deze bij onze verbonden partijen vandaan komen:
- De 2e begrotingswijziging 2025 van Rogplus, zoals aangekondigd in de begroting 2026, veroorzaakt een nadeel van € 1.483.000,-. Dit is het gevolg van indexering en het schrappen van het inverdieneffect. Het inverdieneffect houdt in dat er minder kosten voor jeugdzorg worden verwacht. Deze besparing is verwerkt als taakstelling in de begroting van Rogplus. Op verzoek van de provincie heeft Rogplus deze taakstelling geschrapt uit de begroting.
- De definitieve jaarrekening van de GRJR levert een nadeel op van € 496.000 als gevolg van nagekomen facturen voor de LTA (Landelijk Transitiearrangement).
- Door de hoge indexering van de bestekken onderhoud groen en extra incidentele kosten voor het groenonderhoud ontstaat een nadeel van € 850.000,-
-
Op basis van de vastgestelde MPG 2025 zijn de ramingen bijgesteld wat leidt tot een nadeel van € 406.000,- . In het accountantsverslag 2024 over de verantwoording is er € 800.000,- onzekerheid opgenomen door het ontbreken van onderbouwing binnen project Holy Zuidoost van de nog te maken kosten grondexploitaties. Deze onderbouwing wordt opgenomen in het dossier voor de MPG 2026, de gevolgen hiervan zullen worden meegenomen in de verantwoording 2026.
-
In de 1e voortgangsrapportage 2025 is ten onrechte een correctie van de rente op de erfpacht verrekend met de doorberekende rente terwijl dit gedaan had moet worden ten laste van het begrotingssaldo. Dit wordt met een bijstelling van € 2.136.000,- gecorrigeerd.
-
Een tekort op overhead veroorzaakt een nadeel van € 2.166.000,-. Dit wordt vooral veroorzaakt door een krappe arbeidsmarkt en de noodzaak om expertise in te huren om de ambities te kunnen realiseren.
- Door extra kosten voor de inhuur voor het afhandelen van omgevingsvergunningen ontstaat een nadeel van € 440.000,-.
- De implementatiekosten van het nieuwe financiële systeem (ERPx) moeten naar aanleiding van de accountantscontrole ten laste worden gebracht van de exploitatie. Deze kosten zouden oorspronkelijk door een krediet worden gedekt. Dit veroorzaakt een nadeel van € 1.060.000,- in 2025 en € 500.000,- in 2026.
- Een extra dotatie aan de voorziening verlofsparen veroorzaakt een nadeel van € 1.341.000,-. Naar aanleiding van de accountantscontrole over de jaarrekening 2024 is de wijze van berekening aangepast.
De grootste positieve bijstellingen betreffen:
- De septembercirculaire levert een voordeel op van € 5.769.000,-. Dit voordeel wordt met name veroorzaakt door een incidentele compensatie van 50% van de tekorten 2023 en 2024 in de jeugdzorg. Daarnaast zijn er voordelen uit terugstorting onderuitputting BTW Compensatie Fonds (BCF) en de actualisering van een aantal maatstaven. Vanaf 2026 heeft de septembercirculaire juist een oplopend negatief effect. Uitgebreidere informatie ontvangt u middels een separate raadsmemo
- De eerste en tweede begrotingswijziging Stroomopwaarts (SOW) levert door een combinatie van een voordeel op de BUIG en door gerealiseerde bezuinigingen door SOW een incidenteel (alleen voor 2025) voordeel op van € 720.000,-.
- Een positieve correctie van de centrummiddelen Beschermd Wonen (BW), Maatschappelijke Opvang (MO) en Vrouwenopvang (VO) leidt tot een incidenteel voordeel van € 872.000,-.
- De budgetten voor de pratijkondersteuner Jeugd en Jeugdhulpvervoer waren ten onrechte separaat opgenomen in de begroting. Deze zijn ook opgenomen in de begroting van Rogplus. Dit levert een (structureel) voordeel op. Het voordeel bedraagt in 2025 € 698.000,-.
- Wegens teruggevorderde subsidies stellen we de lasten en baten van zowel Sociaal Medische Indicatie (SMI) als Peuterspeelzalen voor 2025 bij. Dit levert een eenmalig voordeel op van € 430.000,- en een structureel voordeel van € 100.000,- wegens afnemende aantallen deelnemers in de peuteropvang.
- Het project Blankenburgverbinding veroorzaakt een voordeel van € 1.791.000,-. Dit voordeel bestaat uit een bedrag van € 307.000,- meer opbrengsten dan kosten en uit de vrijval van de reserve blankenburgverbinding in de Algemene Reserve voor een bedrag van € 1.484.000,-. Deze reserve is dan leeg en kan worden opgeheven.
- Een bijstelling van de erfpachtbudgetten leidt tot een voordeel van € 1.766.000,- voor 2025 (en een structureel voordeel van € 100.000,-).
- De OZB-opbrengsten zijn € 1.612.000,- hoger dan geraamd. Dit komt met name door een hogere waardestijging van niet-woningen dan bij de berekening van het tarief rekening mee was gehouden.
In de tabel aan het eind van deze inleiding kunt u de gevolgen voor de begrotingssaldi voor de jaren 2025 tot en met 2029 zien. Daarnaast is ook het structureel begrotingssaldo in beeld gebracht.
Risico’s
Er zijn geen noemenswaardige mutaties in de risico's en het weerstandsvermogen te vermelden. Voor een actuele stand van de risico's en het weerstandsvermogen verwijzen we u derhalve naar de begroting 2026.
Leeswijzer
In de volgende hoofdstukken worden alle begrotingsafwijkingen toegelicht. De begrotingsafwijkingen zijn verwerkt in de begrotingswijziging die als bijlage is opgenomen in de voortgangsrapportage. Hierna volgt een overzicht van de wijzigingen per begrotingsprogramma (bedragen x € 1.000). In een apart hoofdstuk in deze 2e Voortgangsrapportage vindt u de rapportage over de stadsprogramma's en tevens wordt in de paragraaf bedrijfsvoering gerapporteerd over de voortgang van de in de begroting geformuleerde doelstellingen en acties met betrekking tot de bedrijfsvoering. In bijlage 1 is een totaaloverzicht opgenomen van alle lopende kredieten 2025. Vanwege de overgang naar het nieuwe financiële systeem (ERPx) begin volgend jaar, bieden wij dit overzicht eenmalig via de 2 VGR aan ter informatie. In bijlage 2 is nog een overzicht van de in deze rapportage opgenomen budgetoverhevelingen opgenomen.